ممکن است یک یا هر دو استخوان درشت نی و نازک نی پا شکسته شود. شکستگى انتهای بالایی استخوان درشت نی معمولاً به دلیل برخورد سپر ماشین با شخص پیاده رخ میدهد. این نوع شکستگی اغلب باز است، زیرا که روی این استخوان فقط یک لایه نازک پوست و بافت پوشانده شده است.
شکستگی استخوان نازک نی (ساق پا) اکثراً به دلیل پیچخوردگی مفصل قوزک اتفاق میافتد، اما از آنجا که وزن بدن روی این استخوان قرار ندارد، شکستگی مختصر این استخوان بهویژه زمانی که استخوان چند سانتیمتر بالاتر از قوزک ترک برداشته باشد، غالباً با رگ به رگ شدن اشتباه میشود. در نتیجه، ممکن است مصدوم حتی تا چند روز هم به این شکستگی توجه نکند.
استخوان درشت نی بخش عمدهای از استحکام ساق را تامین کرده و بیشتر وزن انسان موقع ایستادن و راه رفتن از این استخوان عبور میکند. به همین دلیل، در حین درمان شکستگی ساق پا، تاکید بیشتر پزشک معالج بر روی استخوان درشت نی است. وقتی هر دو استخوان ساق شکسته میشوند، متخصصین ارتوپد در اکثر موارد فقط استخوان درشت نی را جااندازی و تثبیت میکنند و کاری با استخوان نازک نی ندارند.
استخوان نازک نی با داشتن عضلات زیاد در اطراف خود و با وجود عروق خونی خوب معمولا بدون درمان خاصی جوش میخورد. البته این جوش خوردن ممکن است در تصویر رادیوگرافی بعد از دو ماه دیده نشده و نیاز به زمان بیشتری برای دیدن آن باشد. همانطور که گفته شد شکستگی های این استخوان در غالب موارد جوش میخورند و فقط نیاز به زمان دارند.
در بعضی موارد ممکن است شکستگی این استخوان به علت جابجایی زیاد جوش نخورد. این جوش نخوردن در غالب موارد علامتی نداشته و مشکلی برای بیمار بوجود نمیاورد و نیازی هم به درمان نخواهد داشت. فقط تعداد معدودی از جوش نخوردگی های استخوان نازک نی نیاز به درمان دارند وممکن است موجی کوتاهی پا شود. اگر خط شکستگی داخل مفصلی باشد میتواند منجر به ساییدگی و آرتروز مفصل زانو شود.
علت درد ساق میتواند مشکلاتی جدای از وضعیت استخوان نازک نی باشد که نیاز به بررسی دارد. بطور مثال اینکه ساق مدتی در گچ بیحرکت بوده و فرد روی آن راه نرود و سپس در یک زمان هم گچ خارج شده و هم بیمار روی پا راه برود میتواند موجب درد ساق شود.
مراحل اولیه درمان
۱. مصدوم را بخوابانيد و با دقت پاى او را با دست خود ثابت نگهداريد.
۲. اگر راه رسيدن به بيمارستان کوتاه است (کمتر از ۳۰ دقيقه) و هموار مىباشد، زير پا و زانو باند بگذاريد.
۳. مقدار زيادى بالشتک بين زانوها و قوزکها قرار دهيد.
۴. با ملايمت پاى سالم را کنار پاى مجروح قرار دهيد.
۵. دور پا و قوزکها را به شکل هشت لاتين باندپيچى کنيد، يک باند پهن دور زانوها بپيچيد، تمام گرهها را در طرف سالم بزنيد.
۶. اگر راه بيمارستان طولانى و (يا) ناهموار باشد و تخته شکستهبندى هم در دسترس نباشد مقدار بيشترى بالشتک بهکار ببريد و سه باندپيچى ديگر انجام بدهيد: يکى دور ساقها، يکى دور رانها و سرانجام يک باند متغير (متغير از اين نظر که محل آن ثابت نبوده و بستگى به محل شکستگى دارد) در زير قسمت شکستگى بپيچيد. از پيچيدن باند روى شکستگى اجتناب کنيد.
اگر شما تخته شکستهبندی در دسترس دارید، پاهای شکسته را ثابت نگه دارید و تخته شکستهبندی را به همراه تعداد کافی بالشتک بین پاها (از بالا تا پائین پا) قرار دهید و آن را به ترتیبی که در بالا گفته شد باندپیچی کنید.
7. اگر استخوان ران شکسته شده باشد، یک تخته شکستهبندی بلند دیگر که از زیر بغل تا نوک پا ادامه یابد، کنار پاهای شکسته قرار دهید.از بالشتکهای اضافی برای نقاطی که تخته به پا میچسبد مثل قوزک و برجستگی پهلوی باسن و پر کردن جاهای خالی استفاده کنید. برای محکم کردن تخته بلند به بدن از دو باند پهن استفاده کنید: یکی دور سینه کمی پائینتر از زیر بغل و یکی دور لگن خاصره روی مفصل ران. سپس ساقهای پا را همانطور که گفته شد باندپیچی کنید و گرهها را روی تخته بزنید.
8. سپس برای برطرف ساختن شوک، به ترتیبی که در مبحث شوک گفته شد عمل کنید.
9. در نهایت، پس از آنکه پاها را کاملاً ثابت و بیحرکت کردید، آنها را کمی بالا بیاورید تا ناراحتی مصدوم کاهش یابد و ورم کمتر شود.
مصدوم را بهصورتی که وضعیت درمانی آن حفظ شود، با برانکارد به بیمارستان برسانید.
درمان شکستگی ساق پا ( درشت نی و نازک نی)
در درمان شکستگی ساق پا (هر دو استخوان ساق) پزشک معالج در اکثر اوقات فقط اقدام به جااندازی و درمان شکستگی استخوان درشت نی میکند و کاری با استخوان نازک نی ندارد. نازک نی معمولا بدون درمان خودش جوش میخورد و در صورتی هم که جوش نخورد مشکل خاصی در عملکرد ساق ایجاد نخواهد کرد.
ممکن است قطعات شکسته شده استخوان نازک نی با کمی جابجایی جوش بخورند که این هم مشکلی برای بیمار ایجاد نخواهد کرد. در مواردی بخصوص در شکستگی های قسمت های بالایی و یا پایینی استخوان درشت نی ممکن است پزشک معالج علاوه بر استخوان درشت نی، نازک نی ( فیبولا) را هم جااندازی و فیکس کند.
درمان شکستگی های ساق ممکن است با روش های غیر جراحی با جراحی انجام شود.
درمان بدون جراحی
در مواردی که شکستگی بدون جابجایی است و قطعات شکسته شده نسبت به هم حرکت نکرده اند، باید از جابجایی شکستگی تا زمانی که قطعات به هم جوش میخورند جلوگیری کرد. در این موارد، درمان شکستگی ساق پا به صورت گچگیری است. کف پا و ساق بیمار تا مفصل زانو گچگیری میشود به نحوی که بیمار بتواند زانوی خود را خم و راست کند. به بیمار توصیه میشود با کمک عصای زیر بغل راه برود و پای شکسته شده را هم بر زمین قرار دهد.
بر حسب شدت شکستگی و وضعیت بیمار، گچ پس از ۶-۱۲ هفته خارج میشود و نرمشهای خاصی جهت بدست آوردن دامنه حرکات مچ پا و تقویت عضلات ساق انجام میشود. در چند هفته اولی که ساق بیمار در گچ قرار دارد، پزشک معالج چند بار از آن رادیوگرافی به عمل میآورد تا مطمئن شود شکستگی جابجایی پیدا نخواهد کرد.
برای آشنای با نقش بازپروری و فیزیوتراپی در درمان شکستگی استخوان روی لینک کلیک کنید
