وقتی شانه بیش از یک بار در برود به نام ” دررفتگی مکرر شانه ” است. این عارضه در سنین جوانی رخ می دهد، ولی ممکن است با احتمال کمی در سنین کودکی و یا سنین بالا هم ایجاد گردد که آن را اصطلاحاً “دررفتگی کتف” هم می گویند که در حقیقت یک غلط مصطلح است.
فهرست مطالب
علل
علل دررفتگی مکرر شانه زیاد است. اینجا شایعترین آنها ذکر میشود:
1) وقتی اولین دررفتگی شانه رخ می دهد هر چه سن بیمار کمتر باشد احتمال دررفتگی بعدی بیشتر است، مثلاً اگر بیمار زیر 20 سال باشد احتمال بروز این عارضه به صورت مکرر حتی به 90 درصد هم می رسد.
2) اگر بیمار پس از دررفتگی اول شانه که جا اندازی می شود بیحرکتی (استفاده ازآویز گردن) را به درستی و به مدت کافی ادامه ندهد باز هم احتمال دررفتگی مکرر شانه را افزایش می دهد.
3) اگر دررفتگی اول به درست و توسط پزشک جااندازی نشده باشد، مثلاً توسط شکسته بند محلی و یا مربی ورزشی در زمین ورزش و بدون داروهای مخصوص (داروهای بیهوشی شامل ضد درد، شل کننده عضلانی و…) جااندازی شده باشد باز هم این احتمال بیشتر می شود.این آسیب شانه هم اگر درست و اصولی و توسط پزشک درمان نشوند احتمال دررفتگیهای بعد از آنرا افزایش می دهند و ضمناً به عناصر اصلی و مهم شانه آسیب زده وموفقیت درمان جراحی دررفتگی شانه را هم کم می کنند.
4) اگر بیمار شلی رباطهای بدن داشته باشد می تواند علت دررفتگی شانه باشد و احتمال دررفتگی مکرر شانه بیشتر می شود. شلی رباطی، شلی لیگامانی (Ligament laxity) یا شلی مفصلی حالتی تقریباً طبیعی است که باعث می شود مفاصل بدن دامنه حرکتی بیشتری داشته باشند. بدن این افراد انعطاف پذیری بیشتری دارد؛ مثلاً انگشتان یا آرنج آنها زیادی به عقب خم می شود. این انعطاف پذیری باعث می شود که در ورزشهایی مثل ژیمناستیک موفق تر باشند، ولی از طرف دیگر مفاصل آنها بخصوص مفصل شانه بیشتر آسیب می بیند، مثلاً دررفتگی شانه در آنها شایعتر است، بویژه اگر ورزشهای سنگین بالای سر مثل والیبال، پرس سینه و … انجام دهند.
انواع دررفتگی شانه
قریب به اتفاق دررفتگیهای شانه (حدود 97 درصد)، چه برای بار اول و چه حالت مکرر آن از نوع قدامی است، یعنی سر استخوان بازو از مفصل شانه بیرون می آید و به سمت جلوی سینه جابجا میشود. درموارد بسیار کمی نوع آسیب در ناحیه شانه خلفی رخ می دهد که سر استخوان بازو به طرف عقب می رود؛ و در موارد اندکی هم ممکن است بیمار شلی مفصلی بسیار شدید داشته باشد و دررفتگی شانه او هر بار به جهات مختلف باشد، که به این حالت “ناپایداری چند جهتی شانه (Multidirectional Instability)” گفته می شود. گاهی شانه کامل در نمی رود و نیمه دررفتگی(Subluxation) ایجاد می شود و خودبخود جا می رود )به نام نیمه دررفتگی مکرر شانه Recurrent Subluxation). این بیماران معمولاً وقتی دست خود را زیاد به بالا و عقب می برند (پرس سینه یا بدمینتون)، شانه ناگهان قفل می کند و بیمار آنرا به آرامی تکان می دهد و آزاد می کند. در حقیقت سر شانه تا لبه گلونوئید میرسد ولی کامل از مفصل بیرون نمی آید. این حالت هم مثل موارد دررفتگی کامل شانه مهم است و اصولاً اگر درمان نشود معمولاً پس از مدتی به دررفتگی کامل و مکرر شانه تبدیل می شود و حتی اگر به دررفتگی کامل هم تبدیل نشود، عوارضی بدنبال دارد.
