تنگی کانال نخاعی، یک بیماری است که در آن کانال نخاعی بدن شما باریک می‌شود. این وضعیت باعث باریک شدن روزنه‌ها یا حفره‌های باز در ستون فقرات می‌شود و منجر به کاهش فضای بین اعصاب می‌شود. این ممکن است یکی از عوامل اصلی کمردرد یا درد گردن باشد که ممکن است بر فعالیت‌های روزمره مانند راه رفتن تأثیر بگذارد. علاوه بر این، می‌تواند باعث بی‌حسی، احساس گزگز و ضعف، به‌ویژه در قسمت پایین بدن شما شود. در موارد شدید، تنگی کانال نخاعی ممکن است منجر به اختلال در عملکرد روده یا مثانه یا حتی فلج شود.
درمان محافظه‌کارانه تنگی کانال نخاعی شامل فیزیوتراپی، تغییر وضعیت و داروها می‌شود. این مقاله، اطلاعات کلیدی در مورد تنگی کانال نخاعی و نقش اصلی فیزیوتراپی در درمان این بیماری را به شما ارائه می‌دهد.
اگر پزشک به شما توصیه کرده است برای تنگی کانال نخاع خود به فیزیوتراپی بروید، کلینیک توانبخشی امید می‌تواند به شما کمک کند. در کلینیک توانبخشی امید، ما تیمی از فیزیوتراپیست‌های خبره و ماهر داریم که می‌توانند به شما در زمینه بیماری کمک کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره درمان تنگی کانال نخاعی و یا برای رزرو نوبت در کلینیک توانبخشی امید می‌توانید با شماره تلفن‌های ۰۲۱۸۸۸۰۱۸۰۰ – ۰۹۱۰۷۸۰۳۱۵۵ تماس حاصل فرمایید.
فهرست مطالب
انواع تنگی کانال نخاعی
تنگی کانال نخاعی به دسته‌بندی‌های مختلف بر اساس محل وقوع آن تقسیم می‌شود. این دسته‌بندی عبارت است از:
- تنگی کانال نخاعی گردن: در این نوع تنگی، باریک شدن در منطقه ستون فقرات گردن اتفاق می‌افتد. این شرایط می‌توانند منجر به فشار بر روی نخاع و عصب‌های موجود در این منطقه شوند.
- تنگی کانال نخاعی کمر: این نوع تنگی، یکی از نوع‌های رایج و شایع‌تر تنگی نخاع است. در این حالت، باریک شدن در ناحیه پایین ستون فقرات کمر اتفاق می‌افتد. این موضوع می‌تواند باعث فشار بر روی نخاع و عصب‌های موجود در این منطقه شود.
به طور کلی، تنگی ستون فقرات به دلیل باریک شدن فضای کانال نخاعی و فشار بر روی نخاع و عصب‌ها، متنگی ستون فقرات به دسته‌بندی‌های مختلف براساس محل وقوع آن تقسیم می‌شود. این دسته‌بندی شامل موارد زیر است:
- تنگی کانال نخاعی گردن: در این نوع تنگی، باریک شدن در منطقه ستون فقرات گردن شروع می‌شود. این موضوع می‌تواند منجر به فشار بر روی نخاع و عصب‌های موجود در این منطقه شود.
- تنگی کانال نخاعی کمر: این نوع تنگی، یکی از نوع‌های رایج و معمول تر تنگی نخاع است. در این حالت، باریک شدن در ناحیه پایین ستون فقرات کمر اتفاق می‌افتد. این موضوع می‌تواند باعث فشار بر روی نخاع و عصب‌های موجود در این منطقه شود.
به طور کلی، تنگی ستون فقرات به دلیل باریک شدن فضای کانال نخاعی و فشار بر روی نخاع و عصب‌ها، می‌تواند علائم و نشانه‌های مختلفی را ایجاد کند. در صورت بروز هرگونه علائم مشکوک، تشخیص و درمان تنگی ستون فقرات توسط پزشک متخصص بسیار مهم است.
علل چیست؟
تنگی کانال نخاعی ممکن است به دلیل موارد زیر رخ دهد:
- تغییرات وابسته به سن در استخوان و سایر بافت‌های ستون فقرات – این علت اصلی تنگی کانال نخاعی است که با رسیدن به سن 50 سالگی در استخوان و بافت‌های ستون فقرات تغییراتی ایجاد می‌شود. اما، این شرایط ممکن است به خصوص برای افرادی که آسیب نخاعی یا مسائل ژنتیکی دارند (مانند متولد شدن با کانال نخاعی باریک) زودتر رخ دهد.
- آرتروز نخاعی – استخوان‌ها شروع به ساییدن بر روی یک‌دیگر می‌کنند و غضروف که مفاصل وجهی ستون فقرات را می‌پوشاند از بین می‌رود. این امر ممکن است منجر به رشد غیرطبیعی استخوان شود که به آن استئوفیت یا خار استخوان نیز گفته می‌شود. رشد غیر طبیعی استخوان می‌تواند باعث باریک شدن کانال نخاعی شود.
- تومورها – این‌ها ممکن است در داخل نخاع، در غشاها یا در فضای نخاع و مهره‌ها ایجاد شوند. این رشدهای غیرعادی معمولاً از طریق ام آر آی یا سی تی اسکن قابل شناسایی است.
- بیماری دژنراتیو دیسک – فتق دیسک می‌تواند به فشار کانال نخاعی کمک کند. هم‌چنین، با از بین رفتن آب بدن و صاف شدن دیسک، ممکن است باعث باریک شدن روزنه‌های مفاصل بین مهره‌ای یا تنگی کانال نخاعی شود. تحلیل رفتن دیسک هم‌چنین ممکن است فشار بیش‌تری به اتصالات فاست وارد کند.
- ضخیم شدن رباط‌ها – ممکن است رباط‌های داخل کانال نخاع ضخیم یا به بافت استخوانی تبدیل شوند که می‌توانند در تنگی کانال نخاعی نقش داشته باشند.
- آسیب های ستون فقرات – از جمله دلایل عمده تنگی نخاع است. صدمات ناشی از تصادف مانند تصادفات رانندگی باعث دررفتگی یا شکستگی در یک یا چند مهره می‌شود، این ممکن است باعث آسیب به کانال نخاع شود.
علائم چیست؟
اگرچه شرایطی وجود دارد که تنگی نخاع را از طریق ام آر آی یا سی تی اسکن نشان می‌دهد، اما این بیماری ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند. ولی هنگامی که علائم رخ می‌دهد، ممکن است با گذشت زمان بدتر شود. علائم ممکن است بسته به محل وقوع و اعصاب تحت تأثیر متفاوت باشد.
اگر تنگی کانال نخاعی در ستون فقرات گردن شما رخ دهد، شایع‌ترین علائم عبارتند از:
- احساس بی‌حسی یا احساس گزگز در بازو، دست، پا.
- ممکن است دست، بازو، یا پای شما ضعیف شود.
- ممکن است در راه رفتن و تعادل داشتن مشکل پیدا کنید.
- گردن درد.
- اگر شرایط شدید شود ممکن است منجر به اختلال در عملکرد روده یا مثانه شود.
اگر درد تنگی کانال نخاعی از ستون فقرات کمر یا پشت کمرتان شروع شده باشد، ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:
- بی‌حسی یا احساس سوزن سوزن شدن در داخل پا یا ساق پا.
- ممکن است پای شما ضعیف شود.
- در هر بار ایستادن طولانی مدت ممکن است درد یا گرفتگی در پا داشته باشید. این ممکن است به محض این که پای خود را به جلو خم می‌کنید یا فقط می‌نشینید کاهش یابد.
- وجود کمردرد.
- شرایط شدید ممکن است منجر به فلج شود.
به خاطر داشته باشید که علائم تنگی کانال نخاعی ممکن است در هر فرد متفاوت باشد. اما وقتی این علائم بروز می‌کند، ممکن است بر فعالیت‌های روزمره تأثیر بگذارد.
چگونه تنگی کانال نخاعی تشخیص داده می‌شود؟
تنگی کانال نخاعی تنها توسط پزشکان قابل تشخیص است. آن‌ها سوالاتی درباره سابقه پزشکی شما از جمله آسیب‌ها، شرایط، مشکلات کلی سلامتی و غیره مطرح می‌کنند و سپس معاینه فیزیکی و تصویربرداری تشخیصی را انجام می‌دهند.
تصویربرداری ممکن است شامل اسکن ام آر آی و سی تی اسکن یا هر دو باشد. سی تی اسکن دلایل تنگی کانال نخاعی در استخوان‌ها را نشان می‌دهد، اما نمی‌تواند جزئیات دقیق بیماری‌های بافت نرم مانند هیپرتروفی رباط، فتق دیسک یا برجستگی دیسک را ارائه دهد. ام آر آی ابعاد کانال و تغییرات دینامیکی ستون فقرات را اندازه‌گیری می‌کند و می‌تواند آسیب یا بیماری را در بافت نرم مانند دیسک‌های بین مهره‌ای یا رباط‌ها تشخیص دهد.
چه درمان‌های غیر جراحی برای تنگی کانال نخاع در دسترس است؟
درمان‌های غیر جراحی برای تنگی نخاع عبارتند از:
فعالیت‌های اصلاح شده
برخی فعالیت‌ها ممکن است علائم تنگی نخاع را بدتر کند. پزشکان ممکن است اصلاحاتی در فعالیت‌ها مانند راه رفتن خمیده به جای ایستادن یا نشستن روی صندلی تختخواب‌شو یا راحتی را به جای نشستن درصندلی پشت صاف توصیه کنند.
مسکن
در بیشتر موارد با استفاده از روش‌های محافظه‌کارانه علائم تنگی نخاع به خوبی کنترل می‌شود. فیزیوتراپیست شما می‌تواند در مورد مسکن‌ها و ضد التهاب‌های غیر استروئیدی (NSAID) توصیه‌هایی ارائه دهد که می‌تواند در کنترل درد و التهاب اطراف ریشه عصب مفید باشد. در موارد شدیدتر که ممکن است با درد نوروپاتیک به ویژه در شب دست و پنجه نرم کنید، پزشک برای کمک به مدیریت درد ممکن است دارویی مانند آمی تریپتیلین یا گاباپنتین تجویز کند.
کورتیکواستروئید
در صورتی که گزینه‌های دیگر موفقیت‌آمیز نباشند، تزریق کورتیکواستروئید در محل ریشه عصب تحریک شده ممکن است در نظر گرفته شود. هدف از این کار کاهش التهاب اطراف ریشه عصب و در نتیجه کاهش درد است. استروئید می‌تواند بافت هم‌بند اطراف محل را ضعیف کند و بنابراین نمی‌تواند به طور مکرر استفاده شود.
چگونه فیزیوتراپی می‌تواند به افراد مبتلا به تنگی کانال نخاع کمک کند
فیزیوتراپی روشی موثر برای درمان غیر جراحی تنگی کانال نخاعی کمر و گردن است. فیزیوتراپی شامل یک برنامه‌ی درمانی هدفمند است که هدف آن تقویت عضلات شکم و پشت است. این برنامه هم‌چنین شامل تمریناتی برای بهبود تناسب اندام و تحرک کلی است. این‌ها ممکن است شامل کشش، تقویت و سایر فعالیت‌های هوازی باشد. به خاطر داشته باشید که فیزیوتراپی درمان پیشنهادی برای موارد خفیف تا متوسط تنگی کانال نخاعی است.
از جمله مزایای اصلی فیزیوتراپی و ورزش برای تنگی نخاع موارد زیر است:
- می‌تواند باعث تسکین درد در ناحیه کمر یا گردن بعلت تنگی کانال نخاعی شود.
- باعث کاهش درد در بافت‌های نرم مانند رباط‌ها، تاندون‌ها و عضلات می‌شود.
- در ترمیم عملکرد ستون فقرات کمر و گردن کمک می‌کند.
- باعث بهبود تحرک به ویژه در قسمت پایین بدن می‌شود.
- می‌تواند از عود درد جلوگیری کند.
- بهبودی از وضعیت تنگی کانال نخاعی را سرعت می‌بخشد.
برنامه فیزیوتراپی تنگی ستون فقرات، با هدف کاهش درد در حالی که به تدریج به فعالیت‌های طبیعی باز می‌گردد برنامه‌ریزی شده است.
از جمله تکنیک‌های مربوط به فیزیوتراپی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- درمان دستی که شامل ماساژ است، این می‌تواند به بهبود تحرک مفاصل سفت کمک کند.
- استفاده از حرکات ملایم که می‌تواند به شما در کاهش فشار از ریشه عصب کمک کند.
- تمرینات تقویت‌کننده برای بهبود عضلات شکم و پشت برای پشتیبانی از مفاصل نخاعی. هم‌چنین می‌تواند در تقویت عضلات بازو و پا به شما کمک کند تا فشار از مفاصل ستون فقرات برداشته شود.
- تمرینات هوازی برای کمک به افزایش تحمل در کنترل فعالیت‌هایی که تحت این شرایط قرار دارند.
- تراکشن برای کاهش استرس در مفاصل و بهبود تحرک مفاصل، عضلات ستون فقرات و اندام‌ها.
- استفاده از تجهیزات توانبخشی که می‌توانند به کاهش فشار بر اعصاب نخاعی کمک کنند.
- آموزش‌هایی برای راهنمایی و کمک به شما در اصلاح وضعیت بدن به ویژه هنگام ایستادن، راه رفتن یا نشستن.
انواع مختلفی از تمرینات وجود دارد که می‌تواند به تقویت ستون فقرات شما کمک و از پیشرفت این بیماری جلوگیری کند. از جمله این تمرینات مانند خم شدن کمر، حالت گربه / گاو، پیچ خوردن، تمرین شکم و غیره است. بسیار مهم است که قبل از انجام هر نوع تمرین، از پزشک خود سوال کنید. هم‌چنین، همیشه به یاد داشته باشید که فیزیوتراپی در موارد خفیف تا متوسط تنگی کانال نخاعی توصیه می‌شود. موارد شدید ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند یا به توصیه پزشک شما بستگی دارد.
چه زمانی جراحی لازم است؟
در بسیاری از موارد، روش‌های غیرجراحی می‌توانند بهبود وضعیت بیمار را فراهم کنند، اما بعضی از موارد نیاز به تغییر قابل توجهی در وضعیت دارند. هنگام تشخیص تنگی ستون فقرات، پزشک ممکن است در ابتدا درمان‌های غیرجراحی را به بیمار توصیه کند تا ببیند آیا می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند یا خیر. با این حال، اگر بیمار علائم شدیدی مانند ضعف یا بی‌حسی در راه رفتن، اختلالات عصبی، یا کاهش عملکرد مثانه و روده دارد، ممکن است نیاز به جراحی فوری باشد.
جراحی رفع فشار (لامینکتومی) می‌تواند فشاری که بر روی نخاع یا اعصاب وارد می‌شود را کاهش داده و قدرت و هماهنگی ستون فقرات را بهبود بخشد. در این روش، بخش کوچکی از ستون فقرات، که به عنوان لامینا شناخته می‌شود، برداشته می‌شود تا فضای کانال نخاعی افزایش یابد. امکان دارد عمل جراحی تأثیر قابل توجهی در کاهش درد کمر نداشته باشد، اما هدف اصلی آن بهبود علائم مرتبط با پا، به ویژه قدرت عضلات پا است.
