استفاده بیش از حد از عضلات، کم‌آبی بدن، فشار عضلانی یا قرارگیری در وضعیتی خاص برای مدتی طولانی می‌تواند باعث گرفتگی عضلات شود. ورزشکارانی که پس از فعالیت ورزشی، به ویژه در آب و هوای گرم، خسته می‌شوند و دچار کم‌آبی بدن می‌شوند، ممکن است با این شرایط روبرو شوند.
یکی از انواع شایع گرفتگی عضلات، حالتی است که معمولا در طول شب رخ می‌دهد و بیشتر عضلات ساق پا و انگشتان را درگیر می‌کند.
به هر حال، در بیشتر موارد علت دقیق این عارضه مشخص نیست و اغلب مشکل خاصی ندارد و خطر جدی ایجاد نمی‌کند. با این حال، برخی بیماری‌ها و شرایط خاص ممکن است منجر به ایجاد این حالت شوند. به عنوان مثال، گرفتگی عضله گاهی ممکن است به عنوان بخشی از بیماری‌های تیروئید، کلیه، اعصاب، اختلالات هورمونی، دیابت و کم‌خونی رخ دهد.
پیشگیری از گرفتگی عضله در ورزش
چنانچه شما هم با چنین مشکلی رو به رو هستید، با اقداماتی خاص می‌توانید گرفتگی عضله ناشی از ورزش را بهبود بخشیده و شرایط بهتری ایجاد کنید. در این شرایط عضله آسیب دیده را کشش داده و به آرامی آن را مالش دهید تا آرام شود. بنابراین کشش و ماساژ مناسب و آرام می‌تواند به گرفتگی عضله شما ناشی از ورزش کمک کند.
برای تسکین درد می‌توانید از گرما یا سرما نیز استفاده کنید. به عنوان مثال حوله‌ای گرم یا یک حمام آب گرم یا بسته‌ای یخ می‌تواند به آرام شدن عضله کمک کند.
برای این که از بروز گرفتگی عضله در ورزش پیشگیری کنید، بهتر است دقت داشته باشید تا بدنتان با کم‌آبی روبه‌رو نشود. به همین دلیل هر روز به مقدار کافی آب بنوشید و در زمان‌هایی که مشغول ورزش هستید و این کار را در فواصل منظم تکرار کنید تا مشکلی ایجاد نشود.
حتما به خاطر داشته باشید که قبل و بعد از هر ورزشی، عضله خود را به‌آرامی کشش دهید. اگر شما هنگام خواب دچار گرفتگی عضله می‌شوید، قبل از رفتن به رختخواب این کشش‌ها را انجام دهید. ورزش سبک قبل از خواب هم می‌تواند برای پیشگیری از گرفتگی عضله مفید باشد.
گرفتگی عضلانی در هنگام شروع ورزش
گرفتگی عضلات معمولاً مربوط به عدم تعادل مواد معدنی مانند کلسیم، سدیم و پتاسیم در بدن است. مقادیر غیر طبیعی این مواد در خون می‌تواند منجر به انقباض عضلات و جلوگیری از بازگشت آنها به حالت اول شود.
برای تشخیص مقادیر غیر طبیعی این مواد، آزمایش خون انجام می‌شود. گرفتگی عضلات که به هنگام شروع ورزش رخ می‌دهد، ممکن است به علت کم‌کاری تیروئید یا عدم توانایی عضلات برای تجزیه قند باشد. آزمایش آدرنالین خون برای بررسی عملکرد تیروئید نیز انجام می‌شود. همچنین، برای اطلاع از عملکرد عضلات می‌توان از بیوپسی عضلات استفاده کرد.
مقادیر غیر طبیعی مواد معدنی معمولاً نشانه‌ای از نوعی بیماری در بدن هستند. به عنوان مثال، کمبود پتاسیم ممکن است به علت استفراغ، مصرف مدرهای استروئید و شیرینی‌های بیان، اسهال یا بیماری‌هایی که بر جذب و نگهداری پتاسیم تأثیر می‌گذارند، باشد. در صورت تشخیص کمبود منیزیوم، باید یک بررسی کامل درباره علت این نقصان انجام شود. مقادیر کم یا زیاد کلسیم در خون نیز ممکن است نشانه‌ای از بیماری‌های روده، کلیه یا غدد پاراتیروئید باشد. همچنین، مصرف بیش از حد ویتامین D نیز می‌تواند منجر به مقادیر غیر طبیعی کلسیم شود.
کمبود نمک (سدیم) در خون اغلب یک عارضه نادر برای گرفتگی عضلات است. برنامه غذایی روزانه باید حاوی مقدار کافی نمک باشد و احتمال کمی وجود دارد که فرد دچار فقر سدیم شود.
به عنوان مثال، در صورت ورزش شدید برای چندین ساعت در هوای گرم، بدن به ۳۰۰۰ میلی‌گرم نمک احتیاج دارد. اگر فردی در هنگام مصرف غذا از اضافه کردن نمک خودداری کند و غذای او نیز بی نمک باشد،
گرفتگی های عضلانی در ابتدای فعالیت عضلانی
دلیل مهم در این گرفتگی عضله ناکافی بودن جریان خون در عضله می باشد.در هنگام استراحت ، قطر شریانها برای رساندن خون کافی به عضلات مناسب است.در جریان ورزش عضلات به مقدار بیشتری خون پراکسیژن نیاز دارند. اگر قطر شریانها برای رساندن این مقدار خون به حد کافی نباشد ، عضله به علت کمبود اکسیژن دچار این عارضه می شود.
گرفتگی های عضلانی پس از فعالیت شدید ورزشی
در ورزش، گرفتگی عضلات یکی از مشکلات شایع است که می‌تواند عملکرد ورزشی را تحت تأثیر قرار دهد. یکی از عوامل مهم در بروز گرفتگی عضلات، از دست دادن آب بدن است. در فعالیت‌های طولانی مدت و در هوای گرم، بدن به مقدار زیادی آب نیاز دارد و اگر این نیاز برطرف نشود، ممکن است باعث کاهش حجم خون شود و در نتیجه، عضلات کافی خون برای رساندن اکسیژن به آنها در حال ورزش دریافت نکنند. این موضوع می‌تواند باعث گرفتگی عضلات شود و عملکرد ورزشی را تحت تأثیر قرار دهد.
برای جلوگیری از گرفتگی عضلات، می‌توان با نوشیدن آب، از از دست دادن آب بدن جلوگیری کرد. بنابراین، مصرف آب قبل از فعالیت و هر ۱۵ دقیقه یک بار در حین فعالیت، می‌تواند از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کند. همچنین، در فعالیت‌های طولانی مدت، می‌توان از نوشیدن مایعات حاوی الکترولیت‌ها نظیر نوشابه‌های الکترولیتی استفاده کرد تا از از دست دادن الکترولیت‌های بدن نیز جلوگیری شود.
بنابراین، رعایت مصرف آب و مایعات حاوی الکترولیت‌ها در فعالیت‌های ورزشی، می‌تواند به جلوگیری از گرفتگی عضلات کمک کند و عملکرد ورزشی را بهبود بخشد.
