بسیاری از مردم بدنبال سقوط، تصادف و دیگر حوادث دچار شکستگی در اندامها میشوند. شکستگیها با علائمی مثل تورم، تغییر شکل و درد همراه است. هرچند این علائم اختصاصی نیست. گاهی آنقدر این عارضه واضح است که هم بیمار و
هم همراهان قادر به تشخیص هستند و گاهی آنقدر ظریف و نامشخص است که حتی پزشک هم در تشخیص مردد میماند.
علل
وارد آمدن صدمه و آسیب به جایی که دچار شکستگی میشود.تومور استخوان یا مغز استخوان فعالیتهایی که این خطر را به همراه دارند.
سن بالا؛ افراد مسن بیشتر زمین میخوردند و استخوانهای آنها شکننده است.
انجام کارهای خطرناک
پوکی استخوان
انواع شکستگی
کامل؛ استخوان کاملاً دو تکه میشود.
ناکامل (شبیه شکستگی ساقه گیاهان)؛ استخوان کاملاً دو تکه نمیشود.
چندقطعهای؛ در محل بیش از دو قطعه وجود دارد.
باز؛ استخوان شکسته شده، پوست را پاره کرده است.
بسته (شامل شکستگیهای ناشی از استرس فیزیکی). استخوان شکسته شده پوست را پاره نکرده است.
ناشی از فشرده شدن؛ در این حالت فشار زیادی روی استخوان وارد میآید و ساختمان استخوان در هم فرو میرود و میشکند.
همراه با درهم فرو رفتن قطعات حاصل از شکستگی.
بهصورت کنده شدن یک تکه از استخوان؛ در این حالت معمولاً این اتفاق میافتد که نیروی زیادی به یک تاندون قوی وارد میآید و تکهای از استخوان که این تاندون به آن اتصال مییابد، کنده میشود.
پاتولوژیک؛ منظور شکستگی است که در اثر یک صدمه جزئی به استخوانی که قبلاً به علت یک بیماری استخوانی ضعیف یا نابود شده است، اتفاق میافتد.
استرسی؛ در اثر وارد آمدن فشار طولانی مدت و مکرر، استخوان ترک برمیدارد. این حالت معمولاً به دنبال فعالیت شدید و مداوم ورزشی رخ میدهد.
علائم
١- درد عضو شکسته شده
۲- تورم و یا تغییر شکل عضو
۳- عدم تحرک عضو
نکته اساسی در امداد رسانی برای شکستگیها این است که واقعاً باید تلاش کنیم عضو شکسته را بی حرکت نگه داریم. چرا که حرکت دادن باعث آسیب بیشتری به بافتهای مجاور می شود. بنابراین عدم تحرک، علاوه بر اینکه درد بیمار را کاهش می دهد
و از ایجاد شوک جلوگیری می کند، می تواند از صدمه رسیدن به بافتهای مجاور هم جلوگیری کند.
کمک های اولیه
کنترل مجاری تنفسی ، ضربان قلب و خونریزی . بررسی ناحیه شکسته شده مخصوصا در شکستکی های ستون فقرات ، سر ، جمجمه و لگن بسیار دقت شود تا کمترین حرکت ممکن به شخص و عضو آسیب دیده داده شود ! با آنچه در دسترس است
عضو را آتل بندی و بی حرکت نمایید . در صورت امکان محل شکستگی را با کیسه آب سرد یا یخ سرد کنید تا هم خونریزی قطع شود و هم درد و تورم کاهش یابد . از هرگونه دستکاری در دررفتگی ها جدا خودداری نمایید ! نبض فرد را پایین
تر از محل ضایعه مرتب کنترل کنید تا آتل شما جلوی گردش خون را نگرفته باشد ! مصدوم را با بهترین روش حمل به نزدیکترین مرکز درمانی برسانید .آتل : وسیله ای است که برای بی حرکت کردن عضو آسیب دیده بکار می رود و انواع و اشکال گوناگونی
دارد . مانند آتل خشک – نرم – کششی و بادی .
توجه :
آتل باید سالم و بدون زایده باشد . در آتل بندی از انتهای عضو ( دور از قلب ) به طرف ابتدای آن بانداژ می شود . قبل و بعد از آتل بندی نیز باید نبض کنترل شود . در آتل های بادی فشار باد نیز باید هر چند لحظه یکبار کنترل شود . در شکستگی ستون
فقرات و شکستگی لگن حتما از آتلی استفاده شود که سفت و سخت باشد ( مانند برانکارد فلزی – نردبان آلومینیومی – لنگه در و … ) و از ابتدا تا انتهای بدن را پوشش دهد و مصدوم باید توسط چند امدادگر همزمان از زمین بلند شده و به آرامی به روی
آتل مورد نظر گذاشته شود . پهلوها و قسمت های خالی و گود بدن ( زیر کمر و گردن ) نیز بوسیله پارچه و یا لباس نرمی پر شود و مصدوم را با طناب یا بند به برانکارد سخت ( آتل ) بست ؛ به شکلی که کوچکترین تکانی نخورد .
در رفتگی :خارج شدن و تغییر مکان استخوان از محل طبیعی خود در محل مفصل را گویند .
کمک های اولیه : با کیسه یخ محل را خنک کنید و پس از آتل بندی مصدوم را به مرکز درمانی منتقل نمایید . رگ به رگ شدن یا پیچ خوردگی : کشش و یا احتمالا پارگی رباط های اطراف مفصل بطوریکه همراه با در رفتگی مفصل نباشد .
کمک های اولیه : خنک کردن با کیسه یخ و انتقال مصدوم به مرکز درمانی بدون دستکاری عضو آسیب دیده .
یخ درمانی
امروزه بهترین و متداولترین روشی که برای آسیب های عضلانی اسکلتی به کار برده می شود استفاده از یخ درمانی ( Ice Therapy ) است . مهمترین اثرات درمانی یخ ( سرما ) عبارتست از :
الف ) کاهش درد
ب ) کاهش تورم
ج ) کاهش گرفتگی عضلات
د ) کاهش خونریزی و هماتوم
هـ )افزایش روند ترمیم و بهبودی ( Recovery )
بافتهای آسیب دیده در اغلب آسیب های ورزشی بلافاصله پس از وقوع طی ۲۴ تا ۷۲ ساعت اول آسیب می توان از یخ برای کاهش درد ، تورم ، اسپاسم و خونریزی استفاده کرد .
مدت بکارگیری یخ در موضع بین ۱۰ تا ۱۰ دقیقه می باشد و بویژه در ورزشکارانی که تجربه سرمادرمانی را دارند مفید واقع می شود . متداولترین تکنیک های سرمادرمانی شامل : ماساژ یخ ، حوله سرد ، غوطه ورساختن عضو در آب سرد ، کیسه یخ و
اسپری های سردکننده است .
تکنیک های یخ درمانی را هر نیم ساعت یکبار و برای مدت ۲۴ تا ۷۲ ساعت بعد از آسیب ، روی موضع باید بکار برد
موارد عدم استعمال یخ درمانی
الف ) وحشت روانی از سرما یا یخ
ب ) اختلالات قلبی
ج ) ضایعات عروقی
د) حساسیت به سرما
هـ ) اختلال حس
و ) افراد مسن
ز ) کودکان و سایر افرادی که قادر به بیان میزان سرمای بکار رفته نیستند .
عوارض احتمالی
شوک ناشی از خونریزی
عدم التیام (به هم نپیوستن قطعات شکسته استخوان)
حرکت یک آمبولی چربی (یک تکه تجمع سلولهای چربی) از ناحیه آسیب به ریهها یا مغز
انسداد سرخرگهای نزدیک محل شکستگی
درمان
مراقبتهای اولیه جهت کنترل خونریزی، پوشاندن هر گونه زخم باز، حرکت دادن بیمار، در کمترین حد ممکن، سپس انتقال به بیمارستان یا سایر مراکز اورژانس
عکسبرداری از استخوان
انتهای قطعات شکسته استخوان با مانور مخصوص دوباره سر جای خود باز گردانده میشوند (جا انداختن استخوان)
اغلب شکستگیها پس از جا انداختن نیاز به بیحرکت کردن با گچ یا آتل دارند.
انجام جراحی در صورتی که برای ترمیم شکستگی نیاز به وسایل مخصوص مثل میله، پیچ، و غیره باشد.
فیزیوتراپی برای بازتوانی
داروها
داروهای ضد درد و شلکننده عضلانی در صورت نیاز
فعالیت
بیحرکت بودن استخوان برای مدت طولانی میتواند باعث کاهش حجم عضله، خشکی در مفاصل نزدیک به محل شکستگی، و ادم (جمع شدن مایع در بافتها) شود. بنابراین مهم است که اندام مربوطه را هر چه سریعتر به حرکت درآورد (البته تا حدی که
بیخطر باشد).
امکان دارد فیزیوتراپی توصیه میشود، که طی آن تمرینات مخصوص برای حفظ انعطافپذیری مفصل و حفظ قدرت عضلانی انجام میگیرد.
فعالیتهای عادی خود را به محض بهبود علایم از سر گیرید.
برای آشنایی بیشتر با “درمان شکستگی” بر روی لینک کلیک کنید.
