درمان درد کف پا با روش های فیزیوتراپی، ورزش، کفش و کفی طبی

درد کف پا باعث می‌‌شود انجام دادن کارهای ساده روزانه از قبیل راه رفتن یا ایستادن بسیار دشوار شود. برخی شرایط خاص باعث می‌شود که کف پا و مچ پا تحت فشار قرار بگیرند و به دلایل مختلف از قبیل التهاب تاندون یا مفصل، آرتروز، فشردگی عصب یا ترک خوردگی استخوان شما دچار درد زیادی شوید. در صورتی که درد کف پا درمان نشود مشکل شدیدتر خواهد شد و منجر به بروز اختلالاتی از قبیل پیچ خوردگی مچ پا، التهاب تاندون نازک نی، سندروم کوبوئید و حتی شکستگی فشاری خواهد شد.

علت و درمان درد کف پا

کف پا از ۲۶ استخوان و ۳۳ مفصل ساخته شده و به همین دلیل عوامل متعددی می‌توانند در بروز درد این ناحیه نقش داشته باشند. اگرچه عوامل متعددی در بروز درد کف پا نقش دارند گاهی اوقات درد این ناحیه به علت بیش از حد راه رفتن، پوشیدن کفش نامناسب و یا هر دو ایجاد می‌شود و منجر به شکستگی استخوان، التهاب تاندون نازک ‌نی و پلانتار فاسیا خواهد شد.

 پلانتار فاسیا

کف پا یکی از ساختارهای پیچیده بدن است که از تعداد زیادی استخوان کوچک و بافت نرم ساخته شده که مانند یک ماشین پیچیده عمل می‌‌کنند و به ایجاد پایداری در هنگام راه رفتن و ایستادن کمک خواهند کرد. در قسمت کف پا یک بافت مخصوص قرار دارد که به حفظ عملکرد پا کمک می‌کند. به این بافت پلانتار فاسیا گفته می‌شود که یک رباط است و وظیفه متصل کردن پاشنه به قسمت جلوی پا را بر عهده دارد. این بافت از کف پا نیز محافظت می‌کند. در برخی موارد درد کف پا می‌تواند به علت آسیب دیدگی این بافت به وجود بیاید. عوامل متعددی در بروز این اختلال نقش دارند که شامل پوشیدن کفش نامناسب به مدت طولانی، آسیب دیدگی پا در حین ورزش یا قوس بیش از حد کف پا می‌باشد.

درمان

در صورتی که پزشک علت درد کف پا را التهاب پلانتار فاسیا تشخیص داده باشد به کمک داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب از قبیل ایبوپروفن یا ناپروکسن به کنترل درد و تورم خواهد پرداخت. استفاده از ارتوز و شرکت در جلسات فیزیوتراپی به بهبود عملکرد طبیعی پا کمک می‌کند. در موارد شدید انجام عمل جراحی توصیه می‌شود. در صورتی که درد به طور خود به خود بهبود پیدا نکرده و باعث اختلال در زندگی روزمره شما شده است باید با پزشک خود مشورت کنید. پزشک از انجام شرایط پای شما روش‌های درمانی مختلف مانند جراحی و فیزیوتراپی را توصیه خواهد کرد.

مورتون نوروما

مورتون نوروما یکی از علل شایع درد کف پا است که به صورت درد تیر کشنده و احساس سوزش کف پا و انگشتان توصیف می‌‌شود. معمولاً نوروما در سر متاتارسال سوم و چهارم و به علت افزایش فشار بر غلاف عصب به وجود می‌آید. معمولاً به علت پوشیدن کفش نامناسب و صافی کف پا درد کف پا ناشی از مورتون نوروما تشدید خواهد شد.

درمان

فرایند درمان شامل اجتناب از پوشیدن کفش نامناسب، انجام دادن حرکات کششی مخصوص انگشتان پا و تلاش برای ایجاد کردن قوس کف پا به منظور رفع فشار از روی عصب می‌باشد. در صورتیکه روش‌های درمانی و مراقبتی تاثیری در بهبود درد کف پا نداشته باشد پزشک تزریق کورتیزون با هدایت تصویری، ابلیشن عصب یا عمل جراحی را توصیه خواهد کرد. هرچه روش‌های درمانی مراقبتی سریع تر شروع شوند معمولاً نیاز به تزریق کورتیزون و عمل جراحی به حداقل خواهد رسید.

آسیب دیدگی کف پا

آسیب دیدگی کف پا در تعداد زیادی از بیماران دیده می‌‌شود و تعداد زیادی از بانوانی که در سنین ۴۰ تا ۵۰ سالگی قرار دارند بیشتر دچار این اختلال خواهد شد. البته آسیب دیدگی استخوان کف پا در زنان و مردانی که به انجام فعالیت‌های ورزشی سنگین مانند دویدن، تنیس و موارد مشابه می‌‌پردازند نیز دیده می‌‌شود. درد کف پای انسان یک رباط فیبروزی قرار گرفته که قاعده انگشتان را به سر استخوان متاتارسال متصل می‌کند. وظیفه این رباط محافظت از سر متاتارسال در برابر فشار بیش از حد، جلوگیری از کشیدگی بیش از حد انگشتان و آسیب دیدگی آنها است. در مواردی که عملکرد انگشت شست پا علت اختلالات از قبیل بونیون یا استئوآرتریت یا از بین رفتن قوس کف پا کار نمی‌کند فشار بسیار زیادی به مفاصل انگشتان دوم و سوم پا وارد می‌گردد. این وضعیت باعث آسیب دیدگی رباط محافظ کف پا خواهد شد. با گذر زمان این رباط دچار کشیدگی و ضعف شده و پارگی آن منجر به بروز درد کف پا خواهد شد.

درمان

معمولا از روش‌های مختلفی مانند کمپرس یخ، ژل ضد التهاب، چسب کینزیو، و ارتوز که به رفع فشار از ناحیه پا کمک می‌کند به منظور کاهش فشار از کف پا و بهبود آن استفاده می‌گردد. با این حال در مواردی که درد بهبود پیدا نمی‌کند یا آسیب دیدگی پا بسیار زیاد است انجام عمل جراحی به منظور ترمیم رباط محافظ کف پا توصیه خواهد شد.

 التهاب کپسول مفصل

کپسولیت به التهاب کپسول مفصل گفته می‌شود که منجر به بروز درد کف پا خواهد شد. این اختلال معمولاً در مفصل دوم و محل اتصال دو مفصل به وجود می‌آید. در چنین شرایطی فشار بسیار زیادی به مفاصل وارد می‌گردد که در برخی از بیماران با درد و التهاب شدید همراه می‌‌شود. در اکثر موارد مفصل دوم متاتارسال دچار التهاب می‌‌شود زیرا بلندتر است و احتمال آسیب دیدگی آن بیشتر می‌باشد. در صورتی که انگشت شست به علت بونیون درست عمل نکند یا قوس کف پا از بین رفته باشد مفصل دوم متاتارسال تحت فشار بسیار زیادی قرار خواهد گرفت.

 درمان

معمولاً فرآیند درمان شامل انجام دادن حرکات کششی و تقویتی کف پا، استفاده از کمپرس یخ، استفاده از ژل ضد التهاب و رفع فشار از مفصل متاتارسال، پوشیدن کفش مناسب و محافظت بیشتر از قوس کف پا می‌باشد.

 التهاب استخوان‌های کنجدی

التهاب استخوان‌های کنجدی به اختلالی گفته می‌‌شود که دو استخوان کوچک درون تاندون‌هایی چه به سمت انگشت شست حرکت می‌کنند را درگیر می‌نماید. هر بار که شما به انگشت شست خود فشار وارد می‌کنید استخوان‌های کنجدی به فعالیت می‌پردازند و این امر می‌‌تواند باعث ملتهب شدن آنها شود. در صورتی که درد از بین نرود احتمال شکستگی این استخوان‌ها ناشی از فشار افزایش خواهد یافت. معمولاً بیماران دچار درد سینه پا، زیر انگشت شست و قسمت قوس کف پا خواهد شد. فعالیت جسمانی سنگین و قوس شدید کف پا از علل اصلی بروز این اختلال محسوب می‌‌شوند.

درمان

درمان درد کف پا ناشی از التهاب استخوان‌های کنجدی با توجه به شدت بیماری و علائم آن می‌تواند شامل موارد مختلفی از قبیل استفاده از کمپرس یخ، مصرف داروهای ضد التهاب و رفع فشار از روی استخوان‌های کنجدی باشد، در صورتی که التهاب این استخوان‌ها برطرف نشود و به تدریج استخوان‌ها دچار مرگ شده و باید برای تخلیه آنها عمل جراحی صورت بگیرد به همین دلیل نباید درد کف پا را نادیده گرفت.

شکستگی فشاری

شکستگی فشاری به ترک کوچک استخوانی گفته می‌‌شود که به علت وارد شدن فشار مداوم به یک ناحیه به وجود می‌آید. انجام دادن هر گونه فعالیتی که فشار زیادی را به کف پا وارد می‌کند می‌تواند باعث بروز شکستگی فشاری شود مانند تنیس، فوتبال و دویدن. بیشترین نقاطی که دچار شکستگی فشاری می‌شوند استخوان‌های متاتارسال دوم، سوم و چهارم است. هنگامی که شما ورزش می‌کنید این استخوان‌ها تحت فشار بسیار زیادی قرار بگیرند و در صورتی که به طور صحیح فشار از روی آنها برداشته نشود دچار ترک ‌خوردگی خواهند شد. در چنین شرایطی باید فوراً از ادامه فعالیت ورزشی دست کشید و تا حد امکان به خود استراحت داد تا شکستگی ایجاد شده ترمیم شود.

بورسیت درون متاتارسال

بورس به کیسه‌های محافظ پر از مایع گفته می‌شود که در نزدیکی تاندون، رباط، پوست و عضله قرار دارند. بورس نقش مهمی را در جلوگیری از اصطکاک، جذب ضربه و کاهش آسیب دیدگی و تحلیل رفتگی ساختارهای مجاور ایفا می‌کند. هنگامی که فشار زیادی به این ساختار وارد شود دچار التهاب و تورم خواهد شد. در برخی موارد بدن در واکنش به فشار و اصطکاک ایجاد شده به تشکیل یک بورس دیگر می‌پردازد. چندین بورس در کف پا قرار دارند اما بورسی که بین استخوان‌های متاتارسال قرار گرفته بیشتر باعث درد کف پا خواهد شد.

درمان

فرآیند درمان شامل استفاده از کفش مناسب، کفی طبی و انجام دادن تمرینات مخصوص تقویت کف پا به منظور بازسازی قوس کف پا و کاهش فشار از این ناحیه می‌باشد.

خار پاشنه

خار پاشنه به تشکیل زائده استخوانی در استخوان پاشنه گفته می‌شود. خار پاشنه معمولاً در قسمت زیر استخوان پاشنه و محل اتصال استخوان به آرنج کف پا، بافت همبند بلندی که از ناحیه پاشنه تا سینه پا امتداد پیدا می‌کند، به وجود می‌آید. این بافت همبند وظیفه حفظ قوس کف پا را بر عهده دارد و در حین فعالیت ورزشی به جذب ضربه می‌پردازد. در صورتی که قوس کف پا به علت دویدن، پوشیدن کفش نامناسب و چاقی دچار کشیدگی شود بیمار به علت فشار و التهاب بافت دچار درد کف پا خواهد شد. با گذر زمان بدن به تشکیل یک زائده استخوانی خواهد پرداخت تا بتواند به کنترل فشار ایجاد شده بپردازد.

درمان

روش‌های متعددی برای درمان خار پاشنه وجود دارد که برخی از آنها به شرح زیر می‌باشند:

• استراحت کردن
• استفاده از کمپرس یخ
• استفاده از داروهای ضد التهاب مانند ایبوپروفن
• انجام دادن حرکات کششی صحیح قبل از ورزش
• پوشیدن کفش مناسب یا کفی طبی
• تزریق کورتون
• انجام عمل جراحی در موارد شدید

درد استخوان‌های کف پا

درد استخوان‌های کف پا یک عبارت کلی برای توصیف دردی است که کل ناحیه کف پا از انگشتان تا پاشنه را شامل می‌شود. ممکن است بیمار دچار درد زیر انگشت دوم، سوم و چهارم شود یا فقط درد را در انگشت شست خود احساس نماید. این اختلال معمولاً به علت افزایش فشار بر یک ناحیه از کف پا ناشی از مکانیک اشتباه پا به وجود می‌آید. از علل شایع بروز درد استخوان‌های کف پا می‌توان به مواردی مانند بونیون، انگشت چکشی، کوتاه بودن استخوان‌های متاتارسال، کاهش قوس کف پا و قوس شدید کف پا، شکستگی فشاری، آرتروز، سفتی انگشتان پا، التهاب کپسول، پارگی صفحه کف پا، التهاب بورس و موارد مشابه اشاره کرد.

درمان

متخصص فیزیوتراپی بهترین روش درمانی موجود برای تسکین درد کف پا را توصیه خواهد کرد. هدف از انجام فیزیوتراپی تسکین درد کف پا و بهبود توانایی حرکتی شما، بهبود گردش خون، کاهش درد و تسریع فرآیند بهبود است. متخصص فیزیوتراپی همچنین از شما می‌‌خواهد به انجام دادن تمرینات مخصوص کف پا و مچ پا به منظور کاهش ریسک آسیب دیدگی پا بپردازید.

 آرتروز

آرتروز اختلالی است که می‌‌تواند چند مفصل در نقاط مختلف بدن را درگیر کند اما احتمال بروز آن در مفاصل کوچک دست و پا بیشتر است. با توجه به اینکه پا از ۳۰ مفصل ساخته شده است احتمال بروز درد کف پا به علت آرتروز غیر ممکن نیستگ اگر شما دچار آرتروز مچ پا شده اید احتمال ناتوانی حرکتی به علت درد پا مطرح خواهد شد. یکی از علائم شایع آرتروز احساس درد، تورم و سفتی پا و مچ پا است. با پیشرفت بیماری انجام دادن حرکات ساده مانند ایستادن و راه رفتن بسیار دردناک خواهد شد.

درمان

فیزیوتراپی می‌تواند به کنترل درد ناشی از آرتروز و کاهش التهاب کمک کند به همین دلیل پزشک از روش‌های مختلفی مانند ماساژ درمانی، استفاده از کمپرس سرد، بازآموزی سیستم عصبی اسکلتی و اولتراسوند تراپی استفاده خواهد کرد. پس از آن که التهاب اولیه از بین رفت پزشک از تمرینات کششی و تقویتی به‌ منظور بهبود قدرت، افزایش تعادل و بهبود انعطاف پذیری استفاده می‌نماید. بهبود تعادل ریسک زمین خوردن بیمار را به حداقل می‌رساند.

تاندونیت کف پا

تاندونیت کف پا از قبیل تاندون نازک نی می‌تواند به علت فشار مداوم به وجود بیاید. تاندونیت نازک نی باعث التهاب و متورم شدن تاندون‌های مورد نظر خواهد شد. تاندون‌های نازک نی به دو تاندونی گفته می‌‌شود که از قسمت پشت ساق پا تا قسمت خارجی مچ امتداد پیدا می‌‌کنند. این اختلال در ورزشکارانی که به انجام فعالیت‌های سنگین از قبیل دویدن می‌‌پردازند و مچ پای آنها به طور مداوم در حال حرکت است به وجود می‌آید. آسیب دیدگی تاندون‌های نازک نی معمولاً همراه با کشیدگی مچ پا به وجود می‌آید. عوامل متعددی در بروز این اختلال نقش دارند که عبارتند از فعالیت جسمانی سنگین، افزایش ناگهانی حجم فعالیت ورزشی و پوشیدن کفش نامناسب و موارد مشابه. بیمارانی که دچار تاندونیت کف پا شده اند از درد و تورم پشت و دو طرف پای خود رنج خواهند برد که انجام دادن فعالیت جسمانی و ناپایداری مچ باعث بدتر شدن درد می‌شود. در صورتی که تاندونیت نازک ‌نی درمان نشود می‌تواند باعث محدودیت فعالیت حرکتی و درد شدید شود. به این ترتیب درمان به موقع به منظور جلوگیری از بروز درد شدید و ناتوانی جسمانی ضروری است. تاندون آشیل بزرگترین تاندون بدن است که در راه رفتن، دویدن و پریدن نقش مهمی را ایفا می‌کند. از آنجایی که این تاندون در انجام دادن فعالیت‌های مختلف نقش دارد تحت فشار بسیار زیادی قرار می‌‌گیرد و احتمال التهاب آن افزایش خواهد یافت. تاندونیت آشیل در قسمت پشت ساق، اطراف پاشنه و پشت کف پا به وجود می‌آید. این اختلال بیماران را با درد، تورم و ضعف مواجه خواهد کرد.

 درمان

از روش‌های رایج فیزیوتراپی که برای درمان آسیب دیدگی پا و کف پا استفاده می‌‌شود می‌‌توان به درمان دستی، تمرینات کششی و تقویتی، بازآموزی سیستم عصبی عضلانی، اولتراسوند تراپی و انجام دادن تمرینات مخصوص تقویت و پایداری عضو در منزل اشاره کرد.