آسیب نخاعی یکی از عوامل مهم اختلالات حرکتی و حسی است که می‌تواند تأثیرات جدی بر دستگاه ادراری و دیگر عملکردهای بدن داشته باشد. تصادفات اتومبیل‌رانی به عنوان علت شایع‌ترین آسیب نخاعی شناخته می‌شوند. ضربه‌های وارد بر ستون مهره ممکن است باعث آسیب به نخاع، ریشه‌های اعصاب نخاعی یا هر دو شوند. این آسیب می‌تواند منجر به ضعف یا فلج یک یا چند اندام و آسیب به نورون‌های حرکتی فوقانی یا تحتانی شود. از نظر حسی ممکن است باعث فقدان یا کاهش حس یا احساسات غیر طبیعی مانند احساس سوزش یا کرختی شود.
آسیب شدید نخاعی اغلب ناشایع است، اما تأثیرات آن بسیار جدی و طولانی‌مدت است، زیرا این آسیب اغلب افراد جوانتر از ۳۰ سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
فهرست مطالب
علل آسیب‌های طناب نخاعی
آسیب‌های طناب نخاعی از نظر سبب شناسی (اتیولوژی)
آسیب‌های ضربه‌ای
آسیب‌های غیرضربه‌ای
آسیب‌های ضربه‌ای
بیشتر آسیب‌های طناب نخاعی از نوع ضربه‌ای است. بسیاری از شکستگی‌ها در ناحیه ستون فقرات به دنبال تصادفات، ممکن است منجربه ضایعه نخاع نیز گردد. گاهی ضایعه نخاعی به دلیل کشیدگی نخاع ایجاد می‌گردد.
اثرات عوامل ضربه‌ای و احتمال آسیب نخاعی
1.شکستگی در ناحیه ستون مهره‌ها
2.دررفتگی‌های ستون فقرات
3.شکستگی همراه با دررفتگی در ستون مهره‌ها
4.آسیب حاد دیسک بین مهره‌ای
5.صدمات عروقی به دنبال ضربه (تروما)
موارد فوق معمولاً به هنگام تصادفات جاده‌ای (به ویژه چپ کردن اتومبیل) و سانحه با موتورسیکلت، حرکات ورزشی شدید، زخم‌های نفوذی گلوله، سقوط از ارتفاعات و ضربه‌های ناشی از چاقو ایجاد می‌گردد.
الگوهای آسیب طناب نخاعی
آسیب نخاعی به صورت کامل(Complete) یا ناکامل(Incomplete) است[۸]. توصیف این الگوها در زیر بیان شده‌است.
ضایعات کامل
در صورت وقوع یک ضایعه کامل، عملکرد حرکتی یا حسی در زیر سطح ضایعه کاملاً مختل می‌شود. آسیب کامل بیشتر با قطع عرضی نخاع، صدمات عروقی شدید، کشش‌های طولی طناب نخاعی یا فشارهای شدید به نخاع مرتبط است.
در ضایعات کامل، به دلیل قطع ارتباط نخاع با مغز، ادراک حسی و کنترل حرکتی فرد به طور کامل مختل می‌شود و در این موارد امیدی به بازگشت کامل عملکرد حسی و حرکتی وجود ندارد.
ضایعات ناکامل
در صورت وجود یک ضایعه ناکامل، حفظ قسمتی از عملکرد حسی یا حرکتی در زیر سطح آسیب مشخص می‌شود. اگر برگشت عملکردهای حسی یا حرکتی سریع باشد، پیش آگهی از نظر بهبود عصبی نیز مثبت خواهد بود.
درمان آسیب نخاعی
1.درمان‌های اورژانسی جهت جلوگیری از آسیب بیشتر و انجام اقدامات پزشکی اولیه (مثلا حفظ تهویه و جریان خون مناسب)
2.جراحی در مواردی که لازم باشد (مثلا ثابت کردن قطعات شکسته)
3.درمان‌های دارویی
4.درمان اختلالات مثانه و روده
5.مراقبت پوستی جهت پیشگیری از ایجاد زخم بستر
6.درمان توانبخشی(شامل فیزیوتراپی و کاردرمانی) در اولین فرصتی که توسط پزشک تعیین می‌شود.
7.استفاده از وسایل کمکی جهت تسهیل در راه اندازی بیمار با توجه به شرایط
8.گاهی درمان روانپزشکی و مشاوره روانشناسی در بعضی از بیماران لازم است.
