گز گز و سوزن سوزن انگشتان دست و پا

گزگز دست یا سوزن سوزن شدن پا  نشان دهنده، نبودن احساس یا حواس در دستان یا انگشتان شما است. اغلب، گزگز دست همراه با علائم دیگر از قبیل سوزن سوزن شدن دست، کرختی یا سوزش کف دست است. بازو، دست یا انگشتان ضعیف یا بدترکیب می شود.گزگز و خواب رفتن دست در راستای یک عصب اتفاق می افتد یا در هر دو دست در یک الگوی منقارن وجود می آید. گزگز پا نیز علامتی رایج است که می‌تواند ملایم یا شدید، موقت یا مزمن باشد.

خواب رفتن و گزگز دست و پااست که به طور عمده نتیجه فشار قرار گرفتن اعصاب است. این مقاله توضیح می‌دهد که این حس ناخوشایند پس از برطرف شدن فشار، بهبود می‌یابد، اما گاهی اوقات ممکن است نشانه‌ای از عارضه جدی‌تری باشد مانند نوروپاتی محیطی یا دیابت. در صورتی که شما هر روز احساس سوزن سوزن شدن در دست و پا یا سوزش کف پا دارید و بدون انجام فعالیتی مانند پا روی پا انداختن، این حس برای مدت طولانی ادامه دارد، توصیه می‌شود به پزشک مراجعه کنید تا علت اصلی و ممکن است علائم پنهانی مانند بیماری‌های سیستمیک را تشخیص دهد.

علائم

گزگز دست و پا علاوه بر حس سوزن سوزن شدن یا بی حسی دست و پا، گاهی اوقات با علائم دیگری نیز همراه است که در زیر به چند مورد از آنها اشاره می‌کنیم:

• پا درد و ضعف پا
• خارش
• کرختی یا بی‌حسی و ضعف رفتن پا
• گرفتگی عضلانی
• سرگیجه
• دشواری در راه رفتن
• احساس سوزش و خارش کف دست یا پا
• سرد شدن دست ها یا انگشت ها
• گرفتگی عضلانی
• گردن درد
• حساسیت لمسی
• انقباض
• درد منتشر بدن: این درد در سراسر بدن حس می‌شود، اما گاهی در ناحیه‌های مشخصی مانند کمر یا گردن شدت بیشتری می‌یابد. این درد معمولاً مداوم است، اگرچه گاهی اوقات شدیدتر یا ملایم‌تر می‌شود. این درد از نوع سوزشی، تیر کشنده و تیز و گاهی به صورت خواب رفتن و گزگز دست و پا و بی حسی انگشتان پا است.

علت ها و دلایل

گزگز و خواب رفتن دست و پا علامت تنوع گسترده ای از بیماری ها یا اختلالات است که یا جریان خون را محدود می کنند یا به عصب ها آسیب وارد می کنند. خواب رفتن انگشتان دست بطور موقت می تواند ناشی از هر فعالیتی  مثل حرکت مکرر و اشتباه خوابیدن بر روی یک دست باشد که باعث ایجاد فشار زیاد بر یک یا چند عصب می شود. گزگز دست و یا گزگز مچ دست یا کف دست همچنین ناشی از بیماری های مثل سندروم تونل کارپ، بیماری تخریب دیسک  در ستون فقرات گردن و اسپرز استخوان است که باعث فشرده شدن یک عصب خاص می شود.

پا روی پا انداختن هنگام نشستن، نشستن روی پا، سر پا نشستن یا نشستن طولانی مدت می‌تواند علت وارد شدن فشار به سرخرگ‌ها یا اعصاب پا باشد و درنهایت علت مورمور شدن پاها و خواب رفتن و گزگز پا شود.

دلایل  جدی بروز گزگز، خواب رفتن و ضعف می تواند شامل سیاتیک ، فتق دیسک کمر، تنگی کانال نخاعی کمری، سرخوردگی مهره های کمر، سندرم پریفورمیس ، عفونت و تومور ستون فقرات ، سندرم تونل تارسال، سندرم بیقراری پاها  باشد. احساس سوزن سوزن شدن، کرختی و گزگز در کل بدن مانند گزگز زانو و دست ها و پاها می تواند نشانه بیماری فیبرو میالژیا و یا از عوارض موقتی بارداری باشد .

یک سری  از علائم بیماران دارای دیسک گردن  شامل علائم ناشی از فشار بر روی ریشه‌های عصبی و  علایم بسیار خطرناکتر و جدی تر  فشار بر روی نخاع است. در دیسک گردن  فشار بر روی ریشه‌های عصبی گردن علت خواب رفتن دست و پا و علایم آن  شامل انتشار یابنده از گردن و سمت شانه به سمت بازوها و سپس آرنج و خواب رفتگی و مورمور و سوزن سوزن شدن دست ها می باشد.

تشخیص

گزگز پا و خواب رفتن دست و پا به دلیل گوناگون بودن علل احتمالی به راحتی دیگر مشکلات تشخیص داده نمی‌شود. متخصص طب فیزیکی و توان بخشی پس از معاینه فیزیکی، پرسش‌هایی را در زمینه سابقه پزشکی بیمار و خانواده وی، فعالیت‌های اجتماعی، عادت‌های غذایی، خطر بیماری‌های عفونی و قرار گرفتن در معرض مواد سمی مطرح می‌کند. همچنین احتمال دارد پزشک به منظور تشخیص افتراقی و از میدان حدس خارج کردن عارضه‌ها، اختلال‌ها و بیماری‌های معین دستور انجام  تست نوار عصب و عضله ، آزمایش‌های خون، و سی.تی. اسکن یا ام.آر.آی. (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی) را نیز بدهد تا بتواند علت اصلی بی حسی پا و سوزن سوزن شدن کف پا را تشخیص دهد.

درمان

روش درمان گزگز و خواب رفتن دست و پا بستگی به علت اصلی و پنهان آن دارد. به عنوان مثال، اگر کمبود ویتامین‌ها عامل اصلی باشد، ممکن است پزشک مکمل ویتامینی تجویز کند یا در صورت استفاده از داروهای خاص، میزان یا نوع مصرف آن‌ها را تغییر دهد. اگر دیابت عامل گزگز پا باشد، کنترل میزان قند خون مهم خواهد بود. در صورتی که سوزن سوزن و بی‌حسی پا تنها هنگام نشستن در یک شیوه خاص رخ دهد، ممکن است بهتر باشد یک شیوه نشستن راحت‌تر را انتخاب کنید. تشخیص صحیح توسط یک پزشک متخصص فیزیکی و توانبخشی بسیار مهم است و می‌تواند از تکرار گزگزی پیشگیری کند.

در مورد خواب رفتن دست و پا، باید گفت که علت آن می‌تواند متنوع باشد و برای تجویز بهترین درمان، پزشک باید تشخیص صحیحی از علت این مشکل داشته باشد. اگر خواب رفتن پا به صورت مداوم رخ داده و همراه با علائمی مانند بی‌حسی دست و پا، درد و ضعف، سنگین شدن پا در شب و صبح، این موارد نیازمند مراجعه به پزشک می‌باشند. در مورد گزگز پا در دوران بارداری و پس از زایمان، این مشکل به طور معمول به طور خودی بهبود می‌یابد.

در ادامه برخی راه و روش های درمان گزگز، بی حسی، مورمور، سوزن سوزن شدن و خواب رفتن دست و پا آورده شده است.

درمان های دستی یا کایروپراکتیک

درمان دستی و جا انداختن گردن و ستون فقرات حالت کلی بدن را به حالت طبیعی برمی‌گرداند. بسیاری از مبتلایان به فیبرومیالژیا پس از تراز شدن و هم‌محور شدن ستون فقرات کاهش درد منتشر بدن را تجربه می‌کنند. روشی موسوم به کایروپراکتیک و درمان دستی برای تنظیم ستون فقرات و گردن انجام می‌شود که معمولاً متخصص طب فیزیکی و توان بخشی با چرخش یا فشار دست فشار و ضربه سریع و کوتاهی به یکی از مهره‌های ستون فقرات وارد می‌کند. در نتیجه مهره‌ها به جای اصلی و اولیه خود برمی‌گردند.

بیمار هنگام درمان دستی صدای تق تق یا ازجا درآمدن می‌شنود که شاید نگران کننده به نظر برسد، اما در حقیقت از آزاد شدن اکسیژن، نیتروژن و دی اکسید کربن جمع شده درون مفصل ناشی می‌شود. آزاد شدن این گازها درد را تا حد زیادی تسکین می‌دهد. بعضی از مزایای کایروپراکتیک عبارت‌اند از:

• افزایش دامنه حرکتی مفصل‌ها
• افزایش جریان خون که به نوبه خود آزاد شدن مواد سمی و تسریع بهبود عضله‌ها را در پی دارد.
• افزایش تولید اندورفین‌ها (مسکن‌های طبیعی بدن)
• افزایش قدرت تحمل درد

دارو و تزریق

در موارد خاص، داروهای متعددی می توانند باعث تسکین درد، التهاب و خواب رفتن دست و پا ناشی از سندروم تونل کارپال یا تونل تارسال شوند. داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی مثل آسپرین، ایبوپروفن و داروهای مسکن غیزتجویزی دیگر باعث تسکین علائم از جمله گزگز و مور مور شدن دست و پا به صورت کوتاه مدت یا علائم ناشی از فعالیت سنگین می شوند.

همچنین پزشک ممکن است  یک داروی کورتیکواستروئید مثل کورتیزون را برای کاهش درد و گزگز و سوزن سوزن شدن تزریق کند. داروهای کورتیکواستروئید باعث کاهش التهاب و ورم می شوند و در نتیجه فشار بر روی عصب های میانی کاهش پیدا می کنند.

 بریس

 استفاده از بریس های مخصوص می تواند بسیار تاثیر گذار باشد . مانند بریس های کمری یا کمر بند ظبی و مچ بند طبی و زانو بند طبی. به طور مثال مچ بند طبی آتل دار مچ دست شما را در حین خواب بی حرکت نگه می دارد و باعث تسکین علائم گزگز دست و خواب رفتن انگشتان دست می شود.

فیزیوتراپی

روش‌های درمان فیزیوتراپی برای اکثر افراد مبتلا به گزگز دست و پا موثر است و به طور خاص در مواردی کاربرد دارد که بیماری در سطح پیشرفته خود نباشد. درمان این بیماری با فیزیوتراپی به منظور تسریع فرآیند بهبود، اطمینان از دستیابی به نتایج بهینه، و کاهش احتمال عود مجدد علائم بیماری در آینده، لازم و ضروری است.

بسته به علت گزگز دست و پا، برنامه فیزیوتراپی شامل موارد زیر می شود:

• آموزش تغییر وضعیت بدن و حفظ حالت صحیح بدن
• موزش وضعیت صحیح گردن و قسمت بالای کمر
• انجام حرکات کششی و حرکات اصلاحی در طول کار یا فعالیت های روزمره و همچنین حرکات ورزشی به منظور افزایش استحکام عضلات دست و پا
• حرکات کششی به منظور بهبود انعطاف پذیری
• استفاده از گرمادرمانی/ سرمادرمانی برای تسکین درد و سوزش
• استفاده از بریس های آتل دار شبانه برای کاهش ناراحتی در شب و در صبح هنگام بیدار شدن از خواب

طب سوزنی

در پزشکی چینی هر  نقطه ای که انرژی را در بخش های مختلف بدن کنترل می کند ، “chi” نامیده می شود. این نقاط همچنین مربوط به کنترل حس درد ، و بی حسی می باشد. طب سوزنی برای تسکین درد ناشی از نوروپاتی محیطی استفاده می شود. طب سوزنی، به عنوان یکی از راههای درمان گزگز دست و پا شناخته شده است.

ماساژ

ماساژ از طریق افزایش گردش خون ، باعث تسکین درد ناشی از نوروپاتی محیطی می شود. ماساژ، به عنوان یکی از راههای درمان گزگز و سوزن سوزن شدن دست و پا شناخته شده است. از مزایای ماساژ همچنین می‌توان به تسکین انواع دردهای عضلانی، خستگی مزمن و بهبودی سندرم خستگی مزمن اشاره کرد. ماساژ معمولاً ایمن است و بدون شک کوفتگی بدن را کاهش می‌دهد و آرامش را به ارمغان می‌آورد.

ورزش

ورزش کردن و انجام نرمش‌های ملایم طبق یک برنامه روزانه یکی از بهترین روش‌های درمان بی حسی دست و پا است. ورزش بدن درد مزمن را کاهش می‌دهد، انرژی بیشتری را در بدن تزریق می‌کند و باعث کاهش ضعف بدن و خستگی مزمن می شود، فشار را کم می‌کند و خواب بهتری را برای بیمار به ارمغان می‌آورد. اگر عادت به ورزش کردن ندارید، حتماً پیش از شروع با پزشک مشورت کنید. در صورت مراجعه به دکتر فیزیوتراپی، وی می‌تواند شما را در تدوین برنامه‌ی ورزشی متناسب با شرایط خاص‌تان یاری دهد. بهترین روند این است که در ابتدا ورزش‌های ایروبیک (هوازی) کم برخورد (مانند پیاده‌روی یا ایروبیک آبی) را برای مدت کوتاه چند روزه تا چند هفته‌ای انجام داد و سپس به موازات کاهش درد و افزایش انرژی، به تدریج شدت و تعداد دفعات را بیشتر کرد.

سبک زندگی سالم

سبک زندگی سالم می‌تواند به شما انرژی بیشتری بدهد و احساس بهتری را به همراه داشته باشد، همچنین خطر ابتلا به بیماری‌ها را کاهش می‌دهد. برای داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل، به مصرف مواد غذایی سالم و متنوع توجه کنید و از مصرف مشروبات الکی خودداری کنید. همچنین، اجتناب از مصرف دخانیات و حفظ وزن مناسب نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

کمبود خواب می‌تواند علائم فیبرومیالژیا را تشدید کند و باعث ایجاد مشکلات در خواب آرام و درد شدیدتر شود. رعایت عادت‌های خواب سالم می‌تواند از گرفتار شدن در این چرخه کمک کند. بهتر است پیش از خواب مصرف کافئین را محدود کنید و هر روز (حتی در آخر هفته) در ساعت مشخصی بخوابید و بیدار شوید. همچنین، تلاش کنید فعالیت‌های بیشتری را در ساعات میانه روز انجام دهید و چرت‌زدن را کاهش دهید.