علل ریزش مو
هر شاخه از موی سر انسان دارای یك سیكل رشدی می باشد كه به طور ژنتیكی برای آن طراحی شده و این سیكل شامل رشد، پیری و ریزش است. به طور متوسط روزانه 50 تا 100 مو می ریزد، البته در افراد مختلف متفاوت است. همچنان كه یك مو می ریزد موی جدید جای آن را می گیرد.
مشكل زمانی آغاز می شود كه موهای ریزش یافته بیشتر و سریعتر از موهای رویش یافته جدید باشد و یا رشد موهای جدید ضعیف شود. در این حالت پس از مدتی از تعداد كل موها كاسته شده و فرد متوجه كاهش حجم موهایش می شود. این علت اصلی ریزش مو می باشد. در واقع عوامل مختلفی می توانند بر سیكل رشد اثر كرده و باعث ریزش موقت یا دائمی آن شوند.
معمولترین علت ریزش مو در آقایان عامل پرقدرت آندروژنیك است. همانطور كه از نام آن مشخص است دو فاكتور مهم هورمون آندروژن و ژنتیك نقش اصلی را در این ریزش مو دارند. در خانمها هم این نوع ریزش مو ایجاد می شود ولی معمولاً باعث نازك شدن مو و ریزش منتشر در سر می شود. در آقایان بعد از بلوغ به دنبال افزایش سطح هورمونهای آندروژنی نازك شدن موها و عقب رفتن موهای ناحیه پیشانی شروع می شود.
روش های کاشت مو
کاشت موی لیزری
این جمله برای بازاریابی است. لیزر در پیوند مو فقط نقش برش، شکافتن و یا سوراخ ایجاد کردن را بر عهده دارد. لیزر توسط حرارتی که ایجاد میکند به بافتهای محل برش آسیب میرساند و در محل دهنده و گیرنده خسارات زیادی بر جای میگذارد. از جمله مشکلات ایجاد شده توسط لیزر میتوان به خونرسانی دیرتر و کمتر به گرافتهای کاشت شده اشاره نمود به این دلیل که در اثر حرارت لیزر مویرگهای اطراف شکاف ایجاد شده شدیدا آسیب دیده و خونرسانی به محل کمتر است. همچنین به دلیل حرارت بالا فولیکولهای اطراف محل برش نیز آسیب دیده و یا از بین میروند. به همین دلیل پزشکان در جراحی کاشت مو تمایلی به استفاده از لیزر ندارند.
روش FUT
برداشت مو با یک نوار کوچک از ناحیه پشت سر که معمولا تحت بی حسی موضعی انجام شده و حاوی 1500 تا 2500 گرافت که حاوی 7000 تا 9000 تار مو می باشد و سپس محل عمل به ظرافت ترمیم شده و چون خط برداشت در مسیر رویش موها بوده معمولا محل ترمیم دیده نمی شود. سپس توسط تیم جراحی زیر میکروسکوپ گرافت های فولیکول های مو بصورت واحد های یک، دو و یا سه تایی جدا و آماده جهت کاشت می شود. در این روش معمولا نیاز به تراشیدن کل موهای سر فرد نبوده و فقط ناحیه ای که جهت برداشت و کاشت لازم است کوتاه می شود و سپس فولیکول های آماده شده تک تک و خیلی منظم طبق طرح از قبل تعیین شده کاشته می شود. از دیگر ویژگی های این روش سرعت عمل پیوند در طی سه تا پنج ساعت می باشد.
در حال حاضر FUT مطمئن ترین و قطعی ترین روش کاشت مو در دنیا بوده و تا 97 % استفاده کنندگان از این روش به نتیجه دلخواه رسیده اند.
روش FIT
بوسیله پانچ از ناحیه بانک مو، که معمولاً از پشت سر و بالای گوشها انتخاب می شود ،عمل برداشت انجام شده مجدداً بوسیله پانچ یا slit پیوند داده می شود. بطور تقریبی بسته به نیاز شخص از هر 3 الی 5 واحد فولیکولی موجود در بانک مو یکی خارج می شود، از برخی جهات روش کاشت FTT مانند روش FUT است، یعنی با بوجود آوردن شکاف های ریز این گرافت ها کاشته می شوند، لازم بذکر است این تکنیک به تنهائی (در روش غیر ترکیبی) معمولاًدر افرادی توصیه می شود که ناحیه پیوند موی محدود و کوچکی دارند و یا در قسمتهای محدودی مثل ابرو ، صورت و محل زخمهای قدیمی باشد.
متقاضیان کاشت مو
بطور كلی افرادی كه می توانند پیوند مو انجام دهند شامل ریزش موی آندروژنتیك مردانه، زنانه با ریزش موی ژنتیكی، زنان با طاسی آندروژنتیك مشابه الگوی مردانه كه بهترین كاندید بین زنان می باشند زیرا موهای ناحیه دهنده آنها تراكم بالایی داشته و احتمال ریزش ندارد، ریزش های موضعی در اطراف خط مو ناشی از جراحی كششی پوست صورت، ریزش موضعی ناشی از نحوه آرایش موها وارد آوردن كشش زیاد به مو، اسكار ناشی از تصادف، سوختگی، جراحی یا بیماریهای التهابی و عفونی در سر، هستند .
اگر در یک مرد جوان کمتر از 25 سال با پسروی خط رویش مو و کم پشت شدن موهای فرونتال، با یک جلسه کاشت مو، یک خط رویش موی جدید که بنا به درخواست بیمار پرتر و پایین تر از خط رویش اولیه او بوده ایجاد کنیم این مسئله فعلا بیمار را راضی می کند ولی این رضایت موقتی خواهد بود زیرا در سالهای بعد با پیشرفت طبیعی ریزش مو در پشت این خط جدید، موهای باقی مانده در ناحیه دونور بیمار، برای پر کردن سر او تا خط جدید کافی نبوده و موهای او یک نمای غیر طبیعی پیدا می کند. بنابراین پیوند مو قبل از سن25 سالگی توصیه نمی شود.
بعد از 25 سالگی بیمار به مرحله بلوغ کامل رسیده و با بررسی میزان ریزش فعلی موی بیمار، پیش بینی چگونگی گسترش آن در آینده امکان پذیر می باشد. بیمار در این سن منطقی تر فکر می کند و میزان طاسی فعلی خود را در نظر می گیرد. بدین ترتیب داشتن یک خط رویش موی جدید به شکل یک مرد بالغ باعث خشنودی و رضایت وی می شود اگر چه این خط رویش مو بالاتر از آن چیزی است که در جوانان می بینیم.
بیماران مسن در اواخر دهه شش یا هفت یا حتی هشت می توانند کاندید مناسبی برای کاشت موی طبیعی باشند زیرا بسیاری از این بیماران آرزو دارند تنها مقداری مو داشته باشند و تقاضای موی پر پشت ندارند.
سوالات متداول
– آیا موهای پیوندی موهایی واقعی و طبیعی هستند؟
موهای کاشته شده از پشت سر برداشته می شود و این موها نسبت به دی هیدروتستوسترون حساس نیستند .عامل از بین رفتن فولیکولها اثر این هورمون می باشد بنابراین بقای این موها همیشگی است.و چون از موهای سر خودتان انتقال انجام میشه کاملا طبیعی است.
– آیا در محل کاشت موها اثر زخم سوراخ ها باقی می ماند؟
خیر، سوراخ های ایجاد شده بسیار ظریف می باشد وبه هیچ عنوان اثری از خود باقی نمی گذارد.
آیا اسکار و جای سوراخ های برداشت مو در روش اف آِی تی باقی می ماند؟
خیر،قطر این سوراخ ها حدود 5/0 تا7/0 میلی متربیشتر نیست و به خوبی و بدون هیچ اثری ترمیم می شوند.
– آیا بیمار در حین عمل پیوند مو درد دارد؟پس از عمل چطور؟
خیر، عمل پیوند مو با روش بیحسی موضعی انجام می شود و تنها درد بیمار درد تزریق ماده بیحسی در ابتدای عمل می باشد، در حقیقت ممكن است در بیشتر طول عمل شما درخواب باشید. پس از عمل نیز با وجود تجویزمسکن، اکثر بیماران نیازی به استفاده از مسکن ندارند.
– آیا جهت انجام این عمل، می بایست تمام موها كوتاه یا تراشیده شود؟
بله.در حقیقت به دلیل خطر عفونت و سهولت در برداشت در همه روشهای کاشت مو باید موها ماشین شود.وتبلیغاتی که در این زمینه در رابطه با عدم نیاز به کوتاه کردن موانجام می شود کاملا غیر علمی می باشد.
آیا مو و ریش و سبیل کاشته شده، قابل اصلاح كردن و تراشیدن می باشد؟
بلی، موی کاشته شده كاملا طبیعی است ورشد می کند وقابل اصلاح آرایش و تراشیدن می باشد.
– آیا می توان در قسمتی از پوست سر که سوخته است عمل پیوند مو را انجام داد؟
بله.کاشت و پیوند مو بر روی اسکار سوختگی هم در سر و هم در صورت انجام پذیر است و در حقیقت این کار چندین بار توسط مرکز پارس انجام شده است و می توانید تعدادی از عکسهای آن را در گالری عکس ببینید.
– آیا ممكن است کاشت باعث آسیب به موهای قبلی فرد شود؟
بلی، اگر در هنگام سوراخ زدن برای کاشت دقت لازم صورت نگیرد ریشه موهای اطراف آسیب می بیند و باعث ریزش آنها می شود.
مراقبتهای قبل از عمل
1. برای 10 روز قبل (و بعد از) پیوند از مصرف عوامل زیر خودداری شود:
مشروبات الكلی، داروهای مسكن و ضددرد مثل قرص آسپیرین، بروفن، ایندومتاسین (استامینوفن اشكالی ندارد)، قرص ویتامین E، داروهای ضدانعقاد خون مثل وارفارین و هپارین، سیر خوراکی و سیگار.
2. در صورتی که داروی خاصی را به طور مرتب مصرف میکنید یا بیماری مهمی دارید حتما در جلسه مشورت ابتدایی، این موضوع را به پزشک اطلاع دهید زیرا در این موارد لازم است یک برگه مبنی بر بلامانع بودن انجام عمل جراحی کاشت با توجه به نوع بیماری و دارویی که برای آن مصرف میشود از سوی پزشک معالجتان به کلینیک پیوند مو ارایه دهید. توجه داشته باشید که مصرف برخی داروها با انجام کاشت مو تداخل داشته و لازم است قبل از پیوند مو استفاده از آن دارو را قطع کنید. بنابراین اگر طبق صلاحدید دکتر معالجتان نتوان استفاده از آن دارو را قطع کرد به این معنی است که انجام این عمل برای شما امکانپذیر نیست تا زمانی که بیماریتان خوب شده و نیازی به مصرف دارو نداشته باشید. تمامی سوالات و مشکلات احتمالی خود را که فکر میکنید با کاشت طبیعی موی فعلی شما ارتباط دارند قبل از انجام کار با دکتر مطرح کنید تا با اطمینان خاطر و آرامش کار را شروع کرده و بعدا مشکلی برای شما پیش نیاید.
3. قبل از مراجعه سر خود را با شامپو به طور کامل چند بار بشویید. بهتر است وعده غذای قبل از پیوند مو مختصر ولی مقوی بوده و از نوشیدن مایعات زیاد و چای، قبل از عمل خودداری کنید. قبل از انجام كار تمامی زیورآلات (انگشتر، گردنبند، النگو، گوشواره و…) و ساعت خود را دربیاورید. به دلیل اثر داروهای بیحسی و استرس عمل، رانندگی بلافاصله پس از کاشت مو به صلاح بیمار نیست.
مراقبتهای بعد از عمل
1.کمپرس یخ روی پانسمان موجود در منطقه کاشت در قسمت جلوی سر، ساعتی یکبار، هر نوبت 20 دقیقه، بلافاصله پس از اتمام کاشت مو تا وقت خوابیدن در روز اول مفید بوده و توصیه میشود.
2.برای دو هفته محل برداشت مو در پشتسر را بهطور مرتب در طول روز و شب گرم و مرطوب نگه دارید. کمپرس با حوله گرم و خیس یا اسفنج مرطوب و گرم برای این منظور مفید است. گرم و مرطوب نگه داشتن موضع برداشت مو کمک شایانی به بهبود سریعتر زخمها کرده و اسکار(جوشگاه) محل برداشت نیز کمتر مشخص خواهد شد.
3.در دو هفته اول بعد از عمل بهتر است که فرد از خم کردن سر خود در جهت رو به جلو خودداری کند زیرا با این کار به پوست پشتسر کشش بیشتری وارد شده و بنابراین امکان برجای گذاری جوشگاه (اسکار) محل برداشت مو در پشت سر افزایش مییابد.
4بهتر است که بعد از عمل پیوند مو مابقی روز را در منزل استراحت کرده و در چند شب اول هنگام استراحت دو بالش نرم طوری زیر سرقرار داده شود كه فرد به حالت نیمه نشسته بخوابد. برای یك هفته از انجام اعمالی که ممکن است باعث خونریزی در محل کاشت مو شوند اکیدا خودداری شود، مثل کارهای سنگین كه نیاز به زور زدن و فشارآوردن زیاد دارد، حركات سریع و سرفههای شدید و خم شدن زیاد در حالت ایستاده مانند بستن بندکفش یا برداشتن اجسام از روی زمین.
5.روز بعد از پیوند باید جهت برداشت پانسمان سرمراجعه شود. پس از شستوشوی اولیه در کلینیک لازم است كه محل کاشت روزانه با شامپوی بچه به صورت ملایم و با فشارکم شسته شود. شستن مرتب سر به خصوص در منطقه کاشت از اهمیت زیادی برخوردار است و برخلاف تصور بیماران اگر به درستی انجام شود نه تنها موجب بیرون آمدن موهای کاشته شده نخواهد شد بلکه باعث زدوده شدن لکههای خون، بتادین، دَلَمه و سایر آثار به جا مانده از جراحی نیز شده و خارش احتمالی پس از عمل را نیز تخفیف میدهد.
6.اگر بیمار سرش را خوب بشوید 3 تا 4 روز بعد از عمل منطقه پیوند مو کاملا تمیز بوده فقط کمی قرمز و ملتهب است ولی در صورت عدم شستوشوی کافی منطقه کاشت پر از پوسته، شوره و چربی است و بنابراین احتمال دارد که بعدا دچارجوشهای چرکی و کیست مویی شود که درمان آنها بسیارسخت است و احتمال آسیب رسیدن به موهای کاشته شده نیز میرود.
7.معمولا 1 تا 2 هفته طول میکشد تا قرمزی و التهاب سربرطرف شود. برای پوشانیدن محل کاشت میتوان از کلاه معمولی استفاده کرد. کلاه باید لبهدار، ازجنس پارچهای قابل شستوشو، نرم و تا حدامکان گشاد بوده به طوری که با موهای کاشته شده تماس نداشته باشد. کلاه را باید هرروز شست.
8.كَبَره (کِراست)هایی كه در محل تحت عمل جراحی وجود دارند با شستوشوی ملایم روزانه و در عرض چند روز خودبهخود افتاده و بنابراین از كندن و دستکاری آنها اكیدا خودداری کنید. کلاه گیس در هفته اول ممنوع است و در صورتی که بیمار بخواهد در هفته دوم از آن استفاده کند بهتر است که از 12 ساعت در روز بیشتر نباشد. از هفته سوم استفاده از کلاه گیس آزاد است.
9.فعالیت بدنی شدید و ورزش تا یک هفته ممنوع و سپس ورزش سبک (به جز شنا) با احتیاط از نظرضربه به سرآزاد است. پس از دو هفته همه نوع ورزشی مجاز است. قراردادن منطقه پیوند مو در معرض هوای آزاد و نور خورشید بسیار مفید است. بعد از کاشت موی طبیعی مرخصی از محل كار لازم نیست، معمولا مشکل خاصی پیش نمیآید و فرد میتواند یک تا دو روز بعد به سرکارش باز گردد.
10.بهطور کلی دو هفته بعد از انجام عمل به هر روشی که باشد، همه چیز به حالت طبیعی برمیگردد. به این معنی که شستوشوی سر به صورت عادی و با فشار معمولی آب انجام شده و فعالیتهای روزمره و ورزشی فرد نیز عادی میشود.