درمان چرخش داخلی مفصل ران پا

مقدمه

چرخش داخلی استخوان پا مشکلی است که معمولاً خود به خود حل می شود، با این حال برای اینکه این آسیب دائمی نشود بهتر است که به پزشک مراجعه کنید تا علت آن و درمان مورد نیاز را برای فرزندتان تجویز کند. معمولاً پزشک از حرکات اصلاحی و بریس های مخصوص و فیزیوتراپی برای درمان استفاده می کند که بی خطر بوده و عوارض جانبی ندارد.

چرخش ران به داخل چیست؟

چرخش ران به داخل، یا آنته ورژن، یکی از شایع‌ترین علل بدراه رفتن در کودکان بالای ۳ سال است و ناشی از پیچیدگی ران می‌شود. وقتی ناحیه پایین استخوان پا با بخش بالای آن مقایسه می‌شود، در استخوان ران یک چرخش داخلی مشاهده می‌شود. این چرخش در ابتدای تولد بیشتر است و تا سن ۱۲ سال کمی بهبود می‌یابد و از سن ۱۲ تا ۱۶ سال، این تغییر به طور قابل توجهی بهبود می‌یابد و چرخش کاملاً بهبود می‌یابد. چرخش ران به داخل به معنای پیچش داخلی استخوان ران است که این استخوان بین لگن و زانو قرار دارد.

چرخش ران باعث می‌شود پا و زانو به داخل چرخش کنند و می‌تواند باعث خم شدن یا کبوتری انگشتان پا شود. این عارضه معمولاً در سن ۲ تا ۴ سالگی ظاهر می‌شود (که در این سن چرخش داخلی لگن انجام می‌شود) و در سن ۵ تا ۶ سالگی به طور محسوسی بیشتر می‌شود. این شرایط بیشتر در دختران نسبت به پسران رخ می‌دهد.

بیشتر مواقع، این عارضه به صورت همزمان در هر دو مفصل ران رخ می‌دهد، اما نه همیشه. وقتی زانو و پا به داخل چرخش داشته باشند، ساق پا نیز خم می‌شود و این خمیدگی ساق پا باعث ایجاد تعادل نامطلوب در هنگام ایستادن می‌شود.

در افرادی که دچار چرخش ران به داخل هستند، هنگام راه رفتن با قرار دادن پاها در کنار یکدیگر، به شکل طبیعی مواجهه می‌کنند و تعادل نسبتاً نامطلوبی دارند. این عارضه باعث می‌شود که این افراد بیشتر از حالت طبیعی لیز بخورند یا روی زمین بیفتند. این شرایط به طور خودبخودی بهبود می‌یابد تا سن ۶ تا ۸ سالگی و هنگام ورود به دوره بزرگسالی این عارضه از بین می‌رود.

علائم و نشانه ها

1-طرز راه رفتن کودک به صورت غیرطبیعی ، این شرایط هنگامی که کودک به مدرسه میرود بیشترقابل توجه است.

2- ناحیه کشکک زانوی بیمار هنگام ایستادن به صورت طبیعی روبه روی یکدیگر قرار میگیرد.

3-هنگام راه رفتن بیمار،ناحیه کاسه وکشکک زانو به طرف داخل پیچ میخورد و این شرایط  در پایان روز زمانیکه کودک خسته است شدیدتر میشود.

4-کودکان مبتلا به این عارضه معمولا به حالت دابلیو انگلیسی w مینشینند(مطابق تصویرپایین)

5-دویدن کودک به صورت نامطلوب است.

6-اگر چرخش ران به داخل با چرخش ناحیه بالا ویاپایین ساق پا همراه باشد کودک هنگام دویدن یا لیزمیخورد یا روی زمین می افتد.

7-اگرچرخش ران به خارج ،همراه با چرخش بیشتر ناحیه پایین ساق پا نسبت  به ناحیه بالای ساق پا به خارج باشد باعث ایجاد سندروم خاصی به نام malalignment (عدم تنظیم)زانو میشود.

8-عدم تقارن بین ران چپ وراست.

علت ها و دلائل

1-پیشرفت حالت های غیرطبیعی مفصل

2-موقعیت های نامناسب قرارگیری بدن

3-عوامل ژنتیکی

4-گرفتگی ماهیچه ها ولیگامنت های لگن که باعث ایجاد این مشکل میشود

تشخیص

تشخیص چرخش ران به داخل ازطریق معاینات پزشکی انجام میشود. بوسیله معاینه دامنه حرکتی وحرکت دادن مفصل لگن میتوان میزان چرخش ران به داخل را ارزیابی کرد.

درموارد نادربرای تشخیص، انجام اشعه ایکس وسی تی اسکن نیازاست مخصوصا درمواردی که عدم تقارن بین لگن سمت راست وچپ وجودداشته باشد واین نشان دهنده دیسپلاژی لگن است.

عوارض جانبی دراز مدت

اکثرکودکان دچارچرخش ران به داخل هستند اگرچه دربعضی ازموارد این عارضه تا سن بزرگسالی درافراد ماندگاراست نوجوانان وبزرگسالانی که دچاراین عارضه هستند معمولا دچارهیچ دردی نمیشوند وبرای انجام فعالیت های ورزشی هیچ مشکلی ندارند

درموارد نادر کودکانی که دچار عارضه چرخش ران به داخل هستند با رشد، کودک بهبودنمی یابد وباعث ایجاد درد ومحدودیت فعالیت های فیزیکی درکودکان میشود درمواردشدید که این عارضه تاسن 8 تا9 سالگی بهبود نیافته است وبرای راه رفتن وانجام فعالیت های ورزشی کود ک مشکل ایجاد کرده است انجام جراحی ضروری است درجراحی ران کودک شکاف داده میشود واستخوان این ناحیه درموقعیت طبیعی خود قرارمیگیرد.

درمان ها

بریس و ارتز

در مرحله اول، مشاهده و معاینه حالت پاهای کودک بسیار مهم است. این شرایط معمولاً تا سن ۸ تا ۱۰ سال به طور خودبخودی بهبود می‌یابند. اما در موارد خاص، استفاده از بریس، گچ‌گیری و کفش‌های مخصوص بسیار موثر است. بنابراین، همه ما می‌دانیم که چرخش ران به داخل در اکثر موارد با استفاده از وسایل درمانی که در بالا ذکر شد، بهبود می‌یابد.

کودکانی که دچار عارضه چرخش ران به داخل هستند، برای راحتی بیشتر به حالت “W-sitting” یا “نشستن دابلیو” می‌روند. در این حالت، با پیچیدن ران به داخل، لگن نیز به داخل پیچیده می‌شود به جای پیچیدن به خارج. اما هیچ شواهد و مدارکی وجود ندارد که قطعاً نشستن به صورت “W-sitting” باعث راحتی کودک شود. بنابراین، والدین باید به کودکان اجازه دهند در هر موقعیتی که راحت‌تر هستند بنشینند.

حرکات اصلاحی

توصیه هایی که برای طرز نشستن وخوابیدن به افراد داده میشود میتواند به بهبود چرخش ران  کمک کند در کودکان 8 تا10 سال آنها متیوانند با کنترل راه رفتن خود به صورتیکه انگشتان پاهایشان کاملا به جلوباشد باعث بهبودی این عارضه شوند انجام  حرکات اصلاحی باعث بهبود وکاهش علائم میشود.

حرکت  کشش ناحیه لگن میتواند باعث فشاربرروی ران وچرخش ران به خارج شود برای کودکان هم انجام بازی هایی مانند پیاده روی به عقب،بالارفتن ازپله وسرازیری میتواندبه استقامت مفصل لگن کمک کند.

برای کودکان بزرگترتمرینات استقامتی خاص برای مفصل لگن مانند اسکوات روی دیوار،حالت پل شدن وبالا بردن لگن میتواند موثرباشد.

برای مواردشدید چرخش ران درمان بوسیله عمل جراحی انجام میشود دراین جراحی استخوان ران درموقعیت طبیعی خود چرخش داده میشود واین جراحی خطراتی مانند تاخیردرادرار،عفونت ومرده شدن بافت های مرکز استخوان ران را درپی دارد.

حرکت پل

این تمرین برای استحکام ناحیه تورسو که باعث ایجاد فشاربرروی ران وتنظیم مناسب لگن وزانومیشود.

کودکان باید برروی کمر بخوابند دراین حالت باید زانوها خم باشد وپاها صاف روی زمین قرارداشته باشد ولگن باید اززمین جداشود کودک باید هنگام بلندکردن لگن عمل دم وبا قراردادن لگن برروی زمین عمل بازدم را انجام دهد.کودک باید پاها یش را برروی زمین فشاردهد وماهیچه های لگن را کاملا جمع کند.ناحیه پایین بدن باید به صورتی بالا بیاید که یک خط مستقیم ازسرشانه ها تالگن ایجاد شود وسپس زمانیکه لگن بالااست عمل دم را انجام دهد وباپایین آوردن لگن عمل بازدم را انجام دهد اوباید 5 مرتبه این حرکت را انجام دهد  ازکودک خود بخواهید که هروز این تمرین را انجام دهد.

پیاده روی به سمت عقب

برای کودکان بسیار دشواراست که به صورت مستقیم راه بروند وانگشتان خود را درجهت مستقیم قراردهند وآنرا کنترل کنند اما تمرین دیگری وجوددارد که برایشان میتواند جذاب باشد پیاده روی به عقب یکی ازاین تمرینات است این حرکت باعث استقامت ماهیچه های لگن وکاهش فشاربرروی ران میشود ازکودک بخواهید که 10 قدم به عقب راه برود سپس با 9 قدم دیگر به سمت عقب برگردد درصورت امکان این تمرین را درفضای باز و هرروز انجام دهید.

جراحی

در موارد نادر، عارضه چرخش ران به داخل به طور خودبخودی بهبود نمی‌یابد و با رشد کودک تا سن ۸ تا ۹ سالگی ادامه می‌یابد. برای این گروه از کودکان که تا این سن بهبود نیافته‌اند، پزشکان جراحی را توصیه می‌کنند. در این جراحی، که با نام “چرخش مجدد استخوان ران” یا “Femoral derotation osteotomy” شناخته می‌شود، جراح مفصل ران را برای دسترسی به ناحیه مشکل شکاف می‌دهد. سپس، قسمت کروی استخوان ران که در حفره لگن قرار دارد را به موقعیت طبیعی چرخانده و باعث بهبود حالت استخوان می‌شود.

نتیجه گیری

اگر با وجود فیزیوتراپی، حرکات اصلاحی و بریس و ارتز تا سن مشخصی که معمولاً 8 تا 9 سالگی است، جراحی توصیه می شود. اما نگران نباشید. این در صورتی است که درمان های اولیه پاسخ نداده باشند. پس با مشاهده کوچکترین انحراف در پاهای فرزندتان، سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا از درمان های بدون جراحی بهره مند شوید.