PRP (Platelet Rich Plasma)
در کلینیک امید ، پی آر پی یکی از خدمات ارائه شده است. تحقیقات جدید نشان داده است که پلاکت، که یکی از اجزای خون است و بیشتر به عنوان جزء مهم انعقاد خون شناخته میشود، دارای مقادیر زیادی پروتئینهای بیواکتیو و فاکتور رشد است. به علت حضور این مواد، از پلاکت به عنوان تحریک فرآیند طبیعی ترمیم و بازسازی بافتهای مختلف بدن استفاده میشود، از جمله بازسازی غضروف مفصلی و تقویت لیگامانها و تاندونهای صدمه دیده.
خون کامل شامل 55 درصد پلاسما و 45 درصد سلولهای خونی است. با استفاده از نیروی گریز از مرکز (سانتریفیوژ)، میتوان سلولهای خونی را از هم جدا کرد. قبل از هر کاری، خون اخذ شده از بیمار با ماده ضد انعقاد (معمولاً سیترات) مخلوط شده تا فرآیند لخته شدن متوقف شود، و سپس پلاسما و پلاکت را از گلبولهای قرمز و دیگر اجزا جدا میکنیم.
در ادامه، بعد از سانتریفیوژ، سه لایه در خون منعقد نشده تشکیل میشود که میتوان با تکنیکها و کیتهای مخصوص، پلاکت و پلاسما را از هم جدا کرد. یک نکته مهم در این درمان استفاده از خون خود بیمار است، بنابراین حداقل جزء یا داروی خارجی در این درمان وارد بدن بیمار نمیشود و خطر انتقال عفونت و یا پسزدن وجود ندارد. همچنین، این روش اثر و ماندگاری طولانیتری دارد.
استفاده از این درمان در موارد زیر منع مصرف دارد:
- کانسر پوستی و سیستمیک و درمان طولانی مدت با استرویید و شیمی درمانی
- بیماریهای مزمن مانند دیابت و ایدز
- بارداری و تورم فعال پستان
- بیماریهای پوستی مانند پورفیری و بیماریهای خونی مانند ترومبوسیتوپنی
- موارد مصرف آسپرین و داروی ضد انعقاد
اما کاربرد PRP در بیماریهای اسکلتی عضلانی:
درمان مشکلات اسکلتی عضلانی و تقبل هزینه پی آر پی زانو، نیازمند یک رویکرد چندرشته است و از ابزارهای مختلفی برای بهبود وضعیت بیمار استفاده میشود. به عنوان مثال، درمان یک خانم مسن که زانویش مبتلا به آرتروز است، به صورت مرحلهای صورت میگیرد. در مرحله اول، کاهش درد اولویت دارد و در مراحل بعدی، بهبود عملکرد و کمک به فرایند ترمیم بیمار مدنظر است.
در مورد کاهش درد، باید در نظر داشت که درد آرتروز به علت ساختمانهای اطراف زانو است. بنابراین، باید ابتدا به کاهش التهاب در این ساختمانها توجه کرد، مانند کاهش التهاب بورسیت (pesAnserinus). همچنین، نقاط ماشهای عضلات اطراف زانو باید مورد توجه قرار گیرد تا درد کاهش یابد. در مرحله بعد، باید راستای زانو را با استفاده از ارتز زانو یا یک کفی مناسب تصحیح کرد. در بسیاری از موارد، زانو حالت پرانتزی دارد. همچنین، تقویت عضلات اطراف زانو بسیار مهم است، زیرا با تقویت آنها، عملکرد بیمار بهبود مییابد و میزان بار کمتری به زانو وارد میشود.
در نهایت، استفاده از تکنیک PRP جهت کمک به ترمیم غضروف مفصلی بسیار مهم است. با استفاده از پلاکتهای خون بیمار، میتوان به ترمیم غضروف مفصلی کمک کرد. این روش، باعث بهبود عملکرد زانو و کاهش درد میشود و در نهایت بهبود وضعیت بیمار را تسریع میکند.
پس همچنان که مشاهده میشود PRP بعنوان یک جزء در این فرآیند نقش دارد و می تواند یکی از اجزاء مهم در کنار سایر موارد باشد و به نظر اینجانب خودش به تنهایی معجزه گر نیست ولی اگر همراه یک رویکرد و دید کامل به مشکل بیمار باشد بهترین درمان مکمل است، که این اثر ترمیمی آن، هم در آسیبهای حاد و هم در آسیبهای مزمن مد نظر است:
در آسیبهای حاد مانند پارگی عضلات، تاندون، بافتها و ضایعات کپسولی و در آسیبهای مزمن مانند آرتروز و Tennis Elbowیا آرنج تنیس بازان. در همه این موارد، نقش PRP بخصوص با کمک به ترمیم در بافتهایی که خونرسانی کم و در نتیجه توان محدودی برای بازسازی و ترمیم دارند نظیر(تاندون ،ربات و غضروف)مهم است و این مسِأله در مجامع بین المللی هم مورد تأیید قرار گرفته است، مثلأ در کنفرانس انجمن بین المللی غضروف نشان داده شده است که PRP تکثیر سلول غضروف را ارتقاء بخشیده و اثرات مثبت بالینی در بیماریهای مفصلی نظیر آرتروز زانو دارد. نکته مهم دیگری که باید به آن توجه کرد، استفاده از کیتهای معتبر و همچنین اهمیت این موضوع که باید غیر از PRP، درمانهای مکمل که قبلاً به آن اشاره شد، نیز به کار برده شوند. جلسات درمان نیز بسته به مشکل بیمار متفاوت است. در ضایعات محدود، ممکن است یک جلسه تزریق انجام شود و بعد از 4 هفته، پاسخ مناسب را بگیریم. اما در ضایعات شدید و گسترده، ممکن است پاسخ تا 6 ماه طول بکشد و نیاز به جلسات متعدد درمان باشد. بنابراین، پس از انجام PRP، بهتر است برای جلوگیری از عوارض آن، بیمار تا 48 ساعت حمام نکند و از انجام فعالیتهای سنگین پرهیز کند، هرچند راه رفتن مشکلی ندارد. در صورت نیاز، میتوان از کمپرس آب سرد در موضع استفاده کرد. همچنین، به بیمار توصیه میشود که در وضعیت دراز کشیده، عضو را بالاتر از سطح قلب نگه دارد. بهتر است تا 6 ماه از کورتیکوستروئیدها استفاده نکند و بعد از آن، در صورت درد شدید، تنها از استامینوفن استفاده کند و نتایج آن را 2 تا 6 هفته بعد کنترل کند.
در پایان بطور خلاصه
- PRP از خون خود فرد گرفته می شود و در حقیقت پلاسمایی از فرد است که پلاکتهای بیشتری دارد و این پلاکتها دارای فاکتور رشد غنی شده است و خطر انتقال عفونت و یا حساسیت در آن وجود ندارد.
- PRP وقتی موِثرتر است که همراه سایر درمانهای توانبخشی نظیر فیزیکال تراپی، استفاده از درمانهای ارتوتیک و ورزش درمانی و ماساژ درمانی استفاده شود و حتماً ساختمانهای حامی و اطراف مفصل در نظر گرفته شود.
- حتماً باید از کیتهای استاندارد استفاده شود و محیط تزریق استریل باشد و خود تزریق توسط پزشک با تجربه در این امر انجام گیرد.
- پی آر پی موی سر در درمان ریزش موی سر و ترمیم و رشد مجدد موها موثر می باشد .