پیلینگ که در واقع نوعی پوست کندن یا پوست انداختن است چراکه در این روش٬ لایه سطحی پوست به روشی برداشته میشود. لایه برداری پوست را میتوان به روشهای متفاوتی انجام داد:
پیلینگ شیمیایی
در روش شیمیایی٬ برداشتن لایه سطحی پوست با استفاده از مواد شیمیایی انجام میشود. این مواد شیمیایی معمولاً اسیدهایی هستند با درصدهای متفاوت؛ مانند آلفا هیدروکسی اسید (٬(AHA تریکلرواستیک اسید (TCA) و فنل.
AHA معمولاً از عصاره نیشکر تهیه میشود و بنابراین ایمنترین اسید برای درمان آسیبهای خفیف پوستی است٬ در حالی
که چین و چروکهای عمیقتر و تیره تر و دانه های ناشی از تابش آفتاب را معمولاً با یک پیل TCA درمان میکنند. شاید شما
هم دیده باشید کهِ کِرمهای مخصوص پیلینگ در داروخانه ها و مراکز ارایه لوازم آرایشی و بهداشتی وجود دارد. مثلاً کِرمهای دارای AHA با 15 درصد و کمتر٬ برای لایه برداری پوست مناسبند. برای درمان با استفاده از این کرمها٬ باید هر شب آن را روی جاهایی از پوست که میخواهید لایه برداری شود٬ بمالید تا این اسید به آرامی پوست را پوسته پوسته کند. لایه های پایینتر پوست به دنبال این عمل٬ تحریک و به این ترتیب٬ چین و چروک لایه های پوست برطرف میشود. شایعترین مادهای که برای از بین بردن بافت مرده به روش شیمیایی پوست مورد استفاده قرار میگیرد «فنل» است. فنل باعث بهبود قابل توجه چین و چروکهای خشن میشود . و رنگدانه های نامنظم ناشی از تابش آفتاب و فرایند پیری را از بین میبرد.
مراحل پیلینگ شیمیایی
معمولا در مطب پزشک قابل انجام است. پیلینگهای عمیق تر نیاز بی حسی نیزدارند ولی در انواع سطحی نیازی به آن نیست. این کار حدود ۱۵ دقیقه طول میکشد ولی بهبود کامل معمولا به یک الی سه هفته زمان نیاز دارد. دفعات درمان بر حسب شرایط هر فرد متفاوت است و نتیجه نهایی اغلب چند ماه بعد از درمان ظاهر می شوند.
بررسی درمان به صورت زیر است:
ماده شیمیایی روی محل مورد نظر، که معمولا تمام صورت است، مالیده می شود. با این کار، ترکیبات شیمیایی لایه برداری را شروع می کنند. اول لایه خارجی پوست، که معمولا شامل پوست مرده است، برداشته می شود سپس ترکیبات شیمیایی شروع به تحریک ساخته شدن سلولهای جدید پوست می کنند. طی این مرحله ممکن ا ست بیمار به مدت حدود ده دقیقه احساس سردی -گرمی یا داغی یا سوزن سوزن شدن کند.
روش مکانیکی
در این روش٬ لایه های سطحی پوست به وسیله یک ابزاِر تراشنده از روی سطح پوست تراشیده میشوند.
میتوان این کار را به وسیله سمباده یا دستگاه دواری به نام «درم ابرشن» انجام داد. دستگاه «میکرودرم ابرشن» از
کریستالهای آلومینیمی برای تراشیدن پوست استفاده میکند.
پیلینگ لیزری
معمولاً از لیزر دیاکسید کربن برای این منظور استفاده میشود. هنگامی که لیزر برای اولین بار از روی پوست عبور میکند٬ لایه سطحی پوست یا ایپدرم برداشته میشود و اگر استفاده از این لیزر با دقت انجام نشود٬ میتواند خطرناک باشد؛ چراکه نفوذ عمقی لیزر موجب از بین رفتن ضمایم پوست (مثل غدد عرق یا ضد چربی) میشود و در این صورت٬ خطر ایجاد اِسکار یا جوشگاه دایمی در ناحیه تحت درمان٬ وجود خواهد داشت.
انواع لیزرها
لیزرهای لایه‌بردار را به دو گروه بزرگ میتوان تقسیم كرد:
از گروه اول میتوان به لیزرهای لایهبرداری مثل لیزر CO2 اشاره كرد كه یك ناحیه از پوست را به صورت سرتاسری لایهبرداری می‌كند.
گروه دوم فراكشنال می باشد. در هر جلسه ی درمان درصدی از سطح مورد درمان دست نخورده باقی می‌ماند، لذا به سرعت پوست ترمیم خواهد شد و عوارض كمتری از گروه اول دارد. امروزه این گروه لیزرها، طرفداران بسیاری دارد. كاربردهای وسیعی برای آنها تعریف شده است، از درمان برخی لك‌های پوست گرفته تا بهبود چین و چروك صورت.
متخصصان پوست به دلایل متفاوتی لایه برداری را به بیمارانشان پیشنهاد میکنند. بنابراین تشخیص با پزشک شما است که انجام این روش را برای مراقبت از پوستتان توصیه کند یا نه. از پیلینگ برای از بین بردن جای جوشها از روی صورت هم میتوان استفاده کرد. بنابراین اگر در دوران جوانی٬ صورتتان زیاد جوش میزده و این روزها جای بعضی از آنها روی
پوست صورتتان باقی مانده٬ میتوانید از روش هایی برای از بین بردن بافت مرده پوست برای پاک کردن جای این جوشها استفاده کنید.
برخی متخصصان پوست از این روش درمانی برای از بین بردن لک صورت یا «ملاسما» استفاده میکنند. با این حساب٬ اگر شما از کسانی باشید که با قرار گرفتن در برابر نور خورشید٬ سر و کله کک و مک روی پوست صورت و گونه هایشان ظاهر میشود٬ میتوانید با لایه برداری از شر این لکه های کوچک خلاص شوید. همچنین از این درمان برای برداشتن جای سوختگی از روی پوست نیز استفاده میشود.
چه فرقی با هم دارند؟
در روش شیمیایی ، پزشك متخصص بسته به تشخیص خود و بر اساس مشكل پوستی بیمار از اسیدهای خاصی شامل اسیدهای میوه (آلفاهیدروكسی اسیدها) یا تری‌كلرواستیك اسید برای لایهبرداری استفاده می‌كند. این روش بر اساس نوع ماده به كار رفته، غلظت آن و مدت زمانی كه مواد فوق روی پوست باقی می‌مانند، میتواند عمق سطحی، متوسط و عمیق داشته باشد كه هر كدام ویژگی‌ها و مراقبتهای خاص خود را دارد.
مثلا در پیلینگ پوست با گلیكولیك اسید 5 درصد، فرد میتواند از فردای انجام درمان با مراقبت از نور آفتاب به سر كار برگردد و به فعالیت روزمره خود ادامه دهد، اما در درمان با تری‌كلرواستیك اسید 33 تا 50 درصد، بیمار باید تا زمان افتادن پوسته‌ها، در منزل و دور از نور خورشید بماند و مراقبت كامل از پوست خود به عمل آورد.
– لیزر یا پیلینگ؟
متاسفانه روش شیمیایی امروزه با وجود لیزرهای مختلف، كمی مورد بی‌مهری قرار گرفته است، در صورتی كه اگر این روش توسط متخصص پوست و مو و در بیمار مناسب انجام شود، میتواند نتایج بسیار خوبی را به همراه داشته باشد. كاربردهای فراوانی نیز برای آنها وجود دارد، مثل بهبود جوش صورت و جای جوش‌های صورت، بهبود لك‌های مختلف صورت از جمله لك بارداری ، بهبود جوشگاه‌های پوست مثل جوشگاه‌های آكنه‌های شدید و بالاخره مقابله با پیری پوست و بهبود چین و چروك سطحی.
– كریستال‌ها چگونه از پوست لایهبرداری می‌كنند؟
شایعترین مثال لایهبرداری مكانیكی، روش میكرودرم ابریژن است. در این روش توسط دستگاهی، پودرهای اكسید‌آلومینیوم كه از سخت‌ترین كریستال‌ها هستند، با فشار روی پوست پاشیده شده و سپس دوباره تحت یك فشار منفی به داخل مخزن دیگری در دستگاه بازمی‌گردد. این خراشیدن توسط كریستال‌های فوق‌الذكر و آن مكش و ایجاد فشار منفی روی پوست اثرات بسیار خوبی را روی بهبود كیفیت پوست داشته و بیمار احساس رضایتی كامل به دنبال اتمام درمان خواهد داشت.
تاثیر و نفوذ داروهای پوست به دنبال این عمل، چند برابر گشته و لذا كمك مهمی برای درمان دارویی مثلا بهبود لك‌های صورت می‌باشد.
ثابت شده است اعمال فشار منفی روی پوست باعث آزادسازی موادی در پوست میشود كه ساخت كلاژن را تحریك می كند، لذا در طولانی‌مدت موجب افزایش كلاژن‌سازی پوست و كاهش چین و چروك پوست می‌گردد.
مراقبت بعد از درمان
به منظور تسریع بهبودی و کاهش ریسک عوارض، لازم است راهنمایی های پزشک معالج به دقت رعایت شود و تا دو هفته از آرایش و قرار گرفتن در معرض آفتاب خودداری شود. در صورت لزوم برای خروج از منزل باید از ضد آفتاب استفاده شود
پس از پایان لایه برداری٬ باید در طول یک دروه 2 هفته ای از پوستتان مراقبت کنید. مراقبت پس از درمان با
تریکلرواستیک اسید برحسب عمق لایه برداری پوست ٬ متفاوت است. معمولاً پس از انجام درمان در مطب یا مراکز بهداشتی و زیبایی٬ پزشک دستورات لازم را برای مراقبت از پوست در اختیارتان میگذارد. به علاوه٬ ممکن است بروشورهایی به شما داده شود که در آن٬ دستورالعملهای لازم در مورد مراقبتهای بهداشتی پس از عمل آمده است.
معمولاً پس از درمان٬ احساس خارش خواهید کرد و پوستتان قرمز خواهد شد و پزشک ممکن است برایتان وازلین یا پماد
ترکیبی یا پانسمان تجویز کند. بیمارانی که تحت درمان با تریکلرواستیک اسید قرار میگیرند٬ لازم است به مدت 3 تا 5 روز تا بازسازی کامل لایه سطحی پوست٬ از مواد پوشاننده ای مانند کِرم اوسرین (4 تا 5 بار در روز) استفاده کنند. فراموش نکنید که تا 6 هفته بعد از عمل نیز باید از مواجهه با نور خورشید خودداری کنید.