پوكی استخوان به علل مختلفی پدیدار می گردد که مهمترین علل پوكی استخوان كمبود طولانی مدت كلسیم و پروتئین در رژیم غذایی، سطح پایین استروژن پس از یائسگی، كمبود ویتامین‌ها (بویژه ویتامین ث)، مصرف داروهای ضد انعقاد (مانند هپارین)، داروهای ضد تشنج (مانند فنی توئین و باربیتورات ها) و برخی داروهای ادرار آور (مانند فورزماید) و نیز اختلالات هورمونی مانند کم کاری یا پركاری تیرویید، بیماری کوشینگ و دیابت می باشند.
از دیگر علل پیدایش پوكی استخوان سرطان، زمینه ژنتیكی مساعد، كاهش فعالیت با افزایش سن، استعمال دخانیات و بیماری‌های مزمن از جمله اعتیاد به الكل می باشند.
بهترین روش تشخیص پوكی استخوان آزمایش تراکم سنجی استخوان با اشعه ایکس می باشد. این آزمایش بر روی مچ دست و یا ستون فقرات انجام می گیرد که ارزش هردو یکسان می باشد.برای انجام این آزمایش مقدار کمی اشعه از استخوان عبور داده می شود. استخوان متراکم تر، اشعه کمتری را از خود عبور می دهد که با سنجش میزان این پرتو تراکم استخوان مشخص می گردد.
فهرست مطالب
پیشگیری
- استفاده از داروهای رسوب دهنده کلسیم روی استخوان
- رژیم غذایی سرشار از کلسیم دارای مقادیر كافی كلسیم تا 1500 میلی‌گرم در روز با مصرف شیر و فرآورده‌های لبنی یا مكمل‌های كلسیم
- پرهیز از نوشیدن قهوه زیاد و مصرف سیگار
- شروع درمان جایگزینی هورمونی با بروز یائسگی در خانمها (این درمان امروزه کمتر بکار می رود)
- ورزش منظم که به استحکام استخوان کمک می کند، نظیر پیاده‌روی تُند، شنا، دوچرخه سواری و نرمش.
- در مورد مصرف استروژن، كلسیم و فلورید پس از بروز یائسگی یا برداشت تخمدان‌ها با جراحی با پزشك مشورت شود.
درمان پوكی استخوان با استفاده از مگنت تراپی
یکی از بهترین روشهای اثبات شده جهت افزایش دانسیته استخوان و یا کمک به جوش خوردن استخوان در شکستگی ها، مگنت تراپی می باشد. امواج با فرکانس پائین الکترومگنتیک باعث القاء جریانهای الکتریکی در استخوان شده و تراکم استخوان را افزایش می دهند. همچنین امواج الکترومگنیک اثرات ثانوی دیگری نیز دارد که در حفظ ساختار استخوان بطور غیر مستقیم نقش عمده ای دارند.
تأثیر مگنت تراپی بر تحریک استخوان سازی و استئوپلاست ها ثابت شده است. میدانهای مغناطیسی پالسی با تغییر پتانسیل غشای سلولی در اوستئوپلاستها باعث تحریک فعالیت آنها می شود. در شکستگی استخوان یکی از عوارض مهم جوش نخوردن می باشد که احتمال آن با افزایش سن زیاد می شود.
PMF باعث تسریع پروسۀ جوش خوردن استخوان و افزایش توده استخوانی (Bone Mass) می شود. همچنین مگنت تراپی دارای اثرات ضد التهاب، ضد درد، ضد اِدم و شل کنندگی در گرفتگی عضلات می باشد. مرکز جامع توانبخشی و طب فیزیکی دکتر فرخانی مفتخر است که با استفاده از پیشرفته ترین دستگاههای مگنتوتراپی تاکنون درمانهای موفقی را در اختیار بیماران عزیز قرار داده است.
در کنار این روش درمانی گاهاً مكمل‌های كلسیم و ویتامین D، داروهای جایگزین هورمونی یا فلورید و نیز سایر داروهایی كه روند تحلیل رفتن استخوان را كُند كرده یا رشد استخوان را افزایش می‌دهند ممكن است تجویز شود.
مراقبت های مخصوص افراد دچار پوكی استخوان
افتادن كه باعث شكستگی، به خصوص شكستگی استخوان ران یا ستون فقرات، می‌گردد. گاهی شكستگی به طور خودبه‌خود و بدون ضربه یا افتادن اتفاق می‌افتد. از دیگر عوارض بیماری می توان درد شدید و ناتوان‌كننده را نام برد.
با رژیم غذایی مناسب، مكمل‌های كلسیم و فلورید، ویتامین D، ورزش و استروژن می‌توان سیر پوكی استخوان را متوقف كرده و احتمالاً روند آن را در جهت رسیدن به حالت طبیعی معكوس كرد. همچنین شكستگی‌های عارض شده، با درمان قابل علاج است.
در صورت تجویز استروژن، برای معاینه لگنی و انجام پاپ اسمیر بطور منظم به پزشك مراجعه كنید. ماهی یك بار پستان‌ها را از نظر وجود توده بررسی كنید. هرگونه خونریزی یا ترشح مهبلی را به پزشك گزارش دهید. از مصرف داروهای مؤثر بر هوشیاری نظیر داروهای خواب‌آور و آرامبخش‌ها، كه ممكن است باعث افتادن و بروز شكستگی گردند، خودداری کرده و برای خوابیدن از تشك سفت استفاده كنید.
همچنین لازم است از هر موقعیتی كه ممكن است منجر به آسیب‌دیدگی گردد، مانند راه رفتن در خیابان‌های یخ‌زده یا بر روی سطوح خیس یا لغزنده خودداری كنید. هنگام بالا یا پایین رفتن از پلكان، نرده‌های پلكان را بگیرید و قبل از آن اطمینان حاصل كنید كه نرده‌ها به اندازه كافی محكم باشند. در منزل بخصوص در حمام از پادری های لاستیکی که مانع از لیز خوردن می شوند استفاده کنید. از خم کردن بدن به جلو خودداری کنید چرا که می تواند موجب شکستگی در مهره های کمر گردد.
رژیم غذائی
از یك رژیم عادی متعادل حاوی مقادیر بالای پروتئین، كلسیم و ویتامین D استفاده كنید. در صورت داشتن اضافه وزن از یك رژیم لاغری استفاده كنید. همچنین مقدار کلسیم مورد نیاز روزانه در خانمهای بالای 40 سال 1500 میلی گرم در روز و در خانمها و آقایان بالای 60 سال 1200 میلی گرم در روز توصیه شده است.
برای بهترین درمان پوکی استخوان به مرکز درمانی امید در تهران مراجعه کنید.
___________________
