بهداشت پوست
پوست ، وسیعترین عضو زنده بدن ، درحقیقت یکی ار پیچیده ترین ، جالبترین و پرکارترین اعضاء نیز به شمارمی آید .دستاوردها و تحقیقات انجام شده در زمینه شناخت ساختار و عملکرد پوست در بدن طی دهه گذشته از مجموعه مطالعات دو قرن اخیر بیشتر و مؤثر تر بوده است .
وظایف پوست
بدن را در مقابل آسیبهای مکانیکی ، حرارت وتابش شدید نور محافظت می کند .
از نفوذ مواد شیمیایی و ورود میکروبها و میکرو ارگانیسمها به بدن جلوگیری می نماید .
برخی از مواد مضر حاصل از فعالیتهای متابولیسمی در سیستم گوارشی و کبد را دفع میکند.
هورمونها و آنزیمها را درداخل بدن حفظ می کند.
به عنوان یک عضو لامسه خارجی ، پیامهای حسی را از طریق اعصاب به مغز و مراکز عصبی منتقل می کند .
به کمک سلولهای لانگرهانس ، نقش مهمی را در سیستم ایمنی بدن ایفا می نماید .
اجزا پوست
در هر اینچ مربع از پوست ، با ضخامت متغیر بین 1mm تا 4mm ، اجزا ی متعددی را می توان مشاهده نمود که با تعداد شگفت آوری در کنار هم به ایفای نقش خود می پردازند. 650 غده مترشحه عرق, 65 فولیکول مو, ، 19 یارد مویرگهای ظریف خونی ، هزاران سلول لامسه ، پایانه عصبی و سلولهای لانگرهانس در هر اینچ مربع از پوست در کنار هم قرار دارند که علاوه بر آنها سلولها ی ملانو سیت و آنزیمهای تیروزیناز ( سازنده ملانین ) را نیز باید اضافه نمود .
تغییرات پوستی در بزرگسالان بستگی به وراثت و عوامل محیطی دارد ، ضایعات مختلفی در این سن در پوست دیده می شوند مانند بروز غدد چربی که به علت شاخی شدن بافت چربی است ، پیدا شدن آکنه های شاخی و سیستهای چربی و بالاخره منگوله های پوستی ممکن است به تنهایی یا مشترکاً ظاهر شوند .
بعضی از تغییرات پوستی مانند پیدا شدن لکه های قهوه ای که در بزرگسالان اتفاق می افتد موقتی و زودگذر است در صورت که به علت بارداری و خوردن قرصهای ضد بارداری ، یا در اثر اشکال و تغییر در ترشح هورمون هاست که در ساختار پوست ، تغییراتی ایجاد می کنند . این لکه ها بعد از زایمان ، با قطع قرصهای ضد بارداری و یا درمان اختلال ترشح هورمونها ناپدید می شوند . در این سن کم کم علایم چروکیدگی پوست خودنمایی می کند ، بهضی از مشخصات مردانه در زنها بروز می کند مانند پیدا شدن موهای بلند و پراکنده در ناحیه چانه و زیر چانه ، همچنین بروز میخچه در انگشتان پا در این سن بیشتر به چشم می خورد .
برای پیشگیری از این عوارض پوستی توجه به رعایت اصول بهداشتی و داشتن پوست زیبا و شفاف دارای اهمیت خاصی دارد . مانند استحمام روزانه، توجه به رژیم غذایی صحیح و مناسب سن ، اجتناب از پوشیدن لباسهائی با الیاف مصنوعی ، پیشگیری از خستگی جسمی و روحی ، پرداختن به ورزش و تفریح در هوای پاک و دور از آلودگی های شهر و اجتناب ازپوشیدن کفش های تنگ و نوک باریک . افراد بزرگسال باید در هنگام حمام کردن ، پوست بدن خود را مورد بررسی قرار دهند و چنانچه تغییرات غیر طبیعی در آن مشاهده کردند هر چه زودتر با پزشک مشورت کنند تا از بروز هر اتفاق ناگواری پیشگیری شود . عمده ترین صدمات پوستی که از سن جوانی تا بزرگسالی ممکن است بروز کند ، التهاب پوست به علت مصرف مواد آرایشی است که یکی از رایج ترین آنها التهاب لب ها است؛ مواد رنگی روژلب دارای ائوزین است که لبها را نسبت به نور خورشید حساس کرده و در نتیجه متورم و ملتهب می کند .
لذا بهتر است خانم ها از مالیدن روژلب و به کار بردن مواد آرایشی خودداری کنند و یا قبل از به کار بردن روژلب ائوزین دار ، از یک کرم محافظ برای مالیدن روی لبها استفاده کنند .
پیشگیری از جوش زدن صورت
خواب مناسب
خواب جهت حفظ پوست زیبا و شفاف حقیقت دارد. به هنگام خواب پوست به صورت خود به خود صدمات وارده شده در طول روز را التیام می بخشد. هنگامی که فرد به خواب می رود پوست فرصتی پیدا می کند تا خود را بهبود دهد. به همین دلیل هنگامی که از خواب بر می خیزید احساس طراوت و شادابی می کنید.
هر چه خواب بیشتر باشد پوست شفاف تر می گردد. توجه داشته باشید کمبود خواب منجربه بروز استرس می شود، استرس به نوبه خود باعث بروز جوش ها و دانه های سر سیاه می باشد حتی در مورد افراد بالغ نیز به همین گونه است. طی تحقیقی که در این زمینه انجام پذیرفته است پزشکان و متخصص پوست دریافتند دانشجویان بیشتر در معرض بروز جوش قرار دارند به خصوص در مواقع امتحانات.
غیر از تغییرات هورمونی عوامل دیگر مانند اضطراب عوامل شیمیایی ( فنوباربیتال ، ایزونیازید و فنی توئین ) ممکن است سبب بروز جوشها و تشدید آنها شوند . نوجوانانی که دچار جوشهای غرور می شوند معمولاً پوست و موی آنها چرب است .
برای پیشگیری از عفونی شدن این جوشها ، بهترین روش رعایت اصول بهداشتی است : مانند استحمام روزانه و شستشوی پوست صورت با آب گرم و صابون ( به خصوص شبها قبل از خواب ) ، محافظت پوست از باد ،آفتاب ، گرد و خاک و … اگر چه توصیه می شود که رژیم غذایی در بهبود این جوشها و داشتن پوست زیبا و شفاف نقش دارد، ولی محدودیت غذایی توصیه نمی شود بلکه بهتر است به نوجوانان آموزش داده شود که خود دقت کنند و متوجه شوند که چه غدایی سبب ازدیاد جوشها می شود تا از خوردن آنها پرهیز کنند .
مایعات
مصرف مایعات فراوان ، میوه ها ، سبزی ها در پیشگیری از بروز جوشهای غرور و یا تشدید آنها موثر است . خارج کردن چربی درون دانه ها با دستهای تمیز و گاز ضد عفونی توام با فشاری نرم و آرام پیشنهاد می شود . وسایل استحمام ، حوله صورت ، تیغ یا ماشین ریش تراش باید ویژه و شخصی باشد . لباس زیر هر روز تعویض ، شسته و اتوکشی شود . از دست زدن و بازی کردن با جوشها مطلقاً خودداری شود . ورزش کردن ، تفریح در هوای پاک و تمیز ، استراحت کردن به اندازه کافی در پیشگیری از بروز جوشهای غرور موثر است . پرهیز از سیگار کشیدن در سلامت پوست و حفظ زیبایی و درخشندگی پوست صورت نقش اساسی دارند .