ورم مفاصل: علت و درمان آن

تورم مفصل به بزرگ شدن یک یا چند مفصل اطلاق می‌شود که ناشی از افزایش مواد مایع درون مفصل رخ می‌دهد. ورم می‌تواند ناشی از آسیب‌های مختلفی مانند شکستگی استخوان‌ها یا بیماری‌هایی مانند آرتروز و عفونت باشد. مواد مایع می‌تواند شامل خون، چرک یا ترشحات دیگر باشد. در ضمن، آرتروز به عنوان یکی از شایع‌ترین علل ورم استخوان‌ها شناخته می‌شود. آرتروز عمدتاً بر مفاصلی که حرکات مکرر و مداومی انجام می‌دهند مانند مفصل زانو، لگن، انگشتان و آرنج تأثیر می‌گذارد و حتی ممکن است بر روی تمام مفاصل تأثیرگذار باشد. آرتروز استخوان و روماتیسم ناشی از آرتروز دو نوع رایج از آرتروز هستند، اما این بیماری انواع مختلفی دارد. به طور میانگین، 50 میلیون آمریکایی با انواع مختلف بیماری آرتروز مبتلا هستند. ممکن است تورم مفاصل به دلیل وقوع یک آسیب جدی یا شرایط حاد باشد، بنابراین همیشه در صورت بروز ورم در زانو و سایر مفاصل، به پزشک مراجعه کنید.

در صورتیکه ورم مفاصل همراه با علائم دیگری مانند تب، تورم، درد غیر قابل وصف، دردهای دائمی، بی تحرک شدن مفصل، قرمز شدن و افزایش حرارت در اطراف مفصل، کاهش وزن همراه باشد حتما به پزشک مراجعه کنید.

علل

یکی از رایجترین علل ورم مفاصل بیماری آرتروز است. آتروز انواع مختلفی دارد که رایجترین آن در ادامه آمده است.

آرتروز استخوان

همه افراد می توانند در خطر ابتلا به بیماری آتروز باشند. بر اساس پژوهش های مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی ایالت متحده آمریکا بیماری آرتروز یکی از راجترین دلائل بروز اختلال در مفاصل است. اما افراد پیر بر اثر از بین رفتن تاندون ها و لیگامنت ها با افزایش سن بیشتر از بقیه افراد در معرض ابتلا هستند. علاوه بر این افرادی که دچار اضافه وزن، استفاده مکرر از مفاصل برای انجام فعالیت های سنگین یا آسیب دیدگی های قبلی هستند، می توانند مستعد ورم مفاصل باشند. شما باید هنگام بروز ورم مفاصل به پزشک مراجعه کنید زیرا ممکن است این تورم  مفاصل بر اثر آسیب دیدگی های جزئی مانند استفاده بیش از حد از مفاصل، رگ به رگ شدن ایجاد شده باشد و با استراحت و استفاده از یخ روی مفصل این تورم کاهش یابد.آرتروز استخوان با از بین رفتن طبیعی غضروف ها با گذشت زمان ایجاد می شود. زمانیکه غضروف های اطراف مفصل ازبین رفتند و استخوان ها روی یکدگیر کشیده شدند ورم مفاصل ایجاد می شود.

روماتیسم

این نوع آتروز التهابی یک بیماری خود ایمن است، در این نوع بیماری سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت های سالم بدن حمله می کند. در این نوع بیماری بدن به عضوهایی که به مفاصل متصل هستند حمله می کند و باعث انباشتگی مواد مایع درمفاصل و در نهایت ورم مفاصل می شود. بر اساس اطلاعات بدست آمده حدود 1.3 میلیون نفر از مردم آمریکا به این نوع آرتروز مبتلا هستند، این نوع بیماری می تواند علاوه بر آسیب دیدگی های غضروف ها روی تاندون ها و لیگامنت ها هم تاثیر بگذارد.

نقرس

این نوع از آرتروز زمانی ایجاد می شود که افزایش اسید اوریک در مفاصل باعث انباشته شدن این ماده شود و منجر به ورم مفاصل و درد می شود. این نوع آرتروز به صورت خفیف و شدید میباشد. اسید اوریک مایعی است که از تجزیه مواد خاص غذایی در بدن ایجاد می شود، این مایع معمولا در خون حل می شود و از طریق ادراراز بدن دفع می شود.

آتروز ورم مفاصل

این بیماری همراه با بیماری پسوریازیس پوست ایجاد می شود بر اساس اطلاعات سازمان بین المللی سلامت داروهای ضدالتهاب بدون استروئید می توانند باعث کاهش درد و التهاب ناشی از این نوع اختلال شوند و در موارد شدید تر هم مصرف داروهای ضد روماتیسمی توصیه می شود.

آرتروزهای عفونی

در صورتی که ورم مفاصل به علت عفونتی ناشی از نفوذ باکتری‌ها و قارچ‌ها به بدن ایجاد شود، به این نوع آتروز آتروز عفونی می‌گویند. این شرایط می‌تواند به صورت خفیف یا مزمن باشد. بر اساس سازمان بهداشت جهانی، دو نوع باکتری می‌توانند باعث ایجاد این نوع آتروز شوند. در موارد شدید، عفونت ناشی از باکتری‌های مایکوباکتریوم و باکتری سل ریوی و کاندیدا آلبیکنس یا آلبیکنز (عفونت حاصل از مخمر کاندیدا که در مناطق مرطوب بدن ایجاد می‌شود) ایجاد می‌شود. با این حال، شرایط مزمن بسیار نادر است.

علل و علت

بیماری آتروز به تنهایی باعث تورم و ورم مفاصل نمی شود بلکه موارد دیگر وجود دارد که می تواند باعث تورم مفاصل شود که عبارتند از:

1-  شکستگی استخوان

2-  پارگی لیگامنت

3-  پارگی تاندون

4-  بیماری اسپوندیلوز که باعث ورم مفاصل می شود

5-  بیماری لوپوس اریتماتوز سیستمیک که یک اختلال خود ایمن است و باعث التهاب و درد مفصل می شود.

علائم

ورم مفاصل ممکن است باعلائم دیگری همراه باشد که این علائم به نوع آسیب دیدگی، بیماری، اختلال و شرایط بستگی دارد. علائم دیگری که ممکن است همراه باتورم مفاصل ایجاد شود شامل موارد زیر است:

1-  تب

2-  سختی مفصل

3-  درد همراه با ورم مفا صل

4-  قرمزی، افزایش حرارت و تورم مفصل

5-  کاهش تحرک مفصل

6-  حساس شدن مفصل هنگام لمس آن

7-  بدشکلی مفصل

زمان مراجعه به پزشک

ورم مفاصل باید در شرایط زیر باید بوسیله پزشک ارزیابی شود:

1-  بعد از آسیب دیدگی ایجاد شود

2-  مفصل شما متورم شود و شما دلیل این تورم را ندانید

3-  میزان درجه حرارت بدن شما بالا برود

تشخیص

زمانیکه شما به مطب پزشک مراجعه می کنید پزشک سوالاتی در مورد شرح کامل سلامتی بدن از شما می پرسد سپس مفاصل شما را به صورت فیزیکی معاینه می کند. علاوه بر معاینه فیزیکی ورم مفاصل بیمار، پزشک سوالات زیر را از بیمار می پرسد:

1-  تورم در کجا ایجاد شده است

2-  آیا عواملی ایجاد شده است که ورم مفاصل را تشدید کند

3-  آیا عواملی ایجاد شده است که تورم مفاصل را بهبود بخشد

4-  چه زمانی تورم شروع شد

5-  آیا تورم شدید است

6-  آیا علائم دیگری همزمان با ورم مفصل ایجاد شده است

پزشک ممکن است برای تشخیص علت ورم مفاصل، انجام تست های دیگری را توصیه کند این تست ها شامل آزمایش خون وعکس برداری بوسیله اشعه ایکس است. پزشک ممکن است برای تشخیص علت ورم مفاصل تست آسپیرین را توصیه کند دراین نوع تست میزان کمی از مواد مایع درون مفصل متورم بوسیله سوزن بیرون کشیده می شود و سپس در آزمایشگاه برای تشخیص دلیل تورم مفصل تست می شود.

درمان

تورم مفصل یکی ازعلائم پاتالوژی یا آسیب شناسی است و درمان آن باید بر اساس علت بروز این عارضه انجام شود. ورم مفاصل باید بوسیله موارد درمانی مناسب و شناسایی علت درد درمان شود. مدیریت کردن این تورم باید بوسیله شناخت علت ورم مفاصل انجام شود از جمله این روش ها می توان موارد زیر را ذکر کرد:

1-  به کاربردن کمپرس سرد و گرم مفید است اما همیشه توصیه نمی شود چون ممکن است در بعضی از مواقع باعث تشدید تورم وعلائم دیگر شود

2-  استراحت دادن مفصل متورم

3-  استفاده ازبریس مفاصل برای کاهش کشیدگی مناسب است و از مفاصل نگهداری میکند بستن مفصل با بانداژهای بسیار محکم توصیه نمی شود چون ممکن است ورم مفاصل را تشدید کند

4-  ماساژ دادن مفاصل با روغن می تواند تورم مفاصل را بیشتر کند، بنابراین مفاصل متورم را به منظورکاهش درد وتورم به صورت عمیق ماساژندهید

5-  مصرف داروهای ضدالتهاب برای کاهش درد و ورم مفاصل موثر است این داروها در دو نوع خوراکی و تزریقی  می تواند، استفاده شود. مصرف آنتی بیوتیک برای درمان عفونت مفاصل بسیارمهم است

6-  تزریق کورتیکواستروئید درشرایط مزمن مانند ابتلا به روماتیسم ناشی از آرتروز مصرف داروی کورتیکواستروئید می تواند باعث جلوگیری و درمان ورم مفاصل شود. تزریق یا مصرف این ماده به صورت خوراکی در مراحل اولیه درمان توصیه نمی شود.

7-   روش درمانی آسپیرین کردن مفاصل که در این روش درمانی آرتروسنتز (Arthrocentesis) با  قرار دادن یک سوزن در مفصل و بیرون آوردن مواد مایع درون مفصل به تشخیص علت بروز ورم مفاصل، دلائل نامشخص بروز عارضه و یا عفونت مفاصل کمک می کند.

فیزیوتراپی و ورزش

فیزیوتراپی می تواند، باعث کاهش درد، سختی و ورم مفاصل ناشی از بیماری آرتروز استخوان شود وبه بهبودعملکرد مفصل کمک می کند. این درمان همچنین به شما کمک می کند که راحتر راه بروید، خم شوید، بدن خود را جمع کنید و بشینید. در واقع حدود 2000 مطالعه نشان میدهد که ترکیبی از فیزیوتراپی دستی و انجام تمرینات برای بیمارانی که دچار آرتروز استخوان هستند، بسیار موثر است و می تواند نیاز به عمل جراحی را به تاخیر بیندازد و یا از انجام آن جلوگیری کند. دو نوع کلی درمان فیزیوتراپی وجود دارد که به صورت فعال وغیرفعال می تواند به شما کمک کند تا بیماری آرتروز را مدیریت کنید:

1-  در درمان غیرفعال ورم مفاصل متخصص فیزیوتراپی بخش عمده ای از کارها را انجام می دهد که به آن درمان با دست گفته می شود. از جمله این درمان ها می توان هب موارد زیر اشاره کرد:

• یخ درمانی: این روش با کاهش جریان خون می تواند به کاهش ورم مفاصل کمک کند. به عنوان مثال پزشک فیزیوتراپی با قرار دادن یک کمپرس یخ روی مفاصل باعث کاهش تورم مفاصل می شود.
• گرما درمانی: این روش باعث افزایش جریان خون و کاهش سختی مفصل و ماهیچه های اطراف آن می شود به عنوان مثال پزشک فیزیوتراپی با قراردادن یک پد گرما بر روی مفصل آسیب دیده باعث افزایش جریان خون و کاهش ورم مفاصل می شود.
• آب درمانی: به این روش درمان های آبی هم گفته می شود. در این نوع از درما ن از آب برای درمان آرتروز استفاده می شود. آب درمانی چندین نوع مزیت دارد مثلا شما می توانید تمرینات ورزشی آرامی در آب بدون اینکه علائم بیماری شما تشدید شود، انجام دهید یا استفاده از آب گرم می تواند حرکت مفاصل را آسان کند وبه کاهش درد، ورم مفاصل وعلائم دیگری بیماری کمک می کند.

2-  اما در تمرینات فعال بخش عمده کارها را خود شما انجام می دهید مانند انجام تمرینات ورزشی در خانه. از این ورزش ها و تمرینات می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تمرینات استقامتی: پزشک فیزیوتراپی تمرینات اسقامتی را به شما آموزش خواهد داد که شما بتوانید با انجام آنها در خانه مفاصل خود را قوی تر کنید و باعث کاهش ورم مفاصل شوید. انجام حرکاتی برای مفصل ساق پا می تواند باعث ایجاد استقامت در این مفصل شود استقامت این مفصل به تنهایی می تواند باعث کاهش درد ناشی از آرتروز شود.
• تمرینات انعطافی: به دلیل اینکه آتروز روی انعطاف مفاصل تاثیر میگذارد و باعث بی تحرکی مفصل می شود، انجام تمرینات انعطافی بسیار مهم است انجام این تمرینات به صورت منظم باعث افزایش دامنه حرکتی مفصل، افزایش انعطاف وبازگشت عملکرد طبیعی و کاهش ورم مفاصل می شود.

جراحی

در بعضی موارد، برای درمان اختلالات مفصل و از بین رفتن استخوان، نیاز به جراحی وجود دارد که ممکن است شامل تعویض یک طرفه مفصل یا جایگزینی کلی مفصل باشد. اما جراحی فقط در موارد محدودی از بیمارانی که درمان‌های غیرجراحی ورم مفاصل را تحمل نمی‌کنند، توسط پزشک توصیه می‌شود.

ورم مفاصل نه تنها در سالمندان، بلکه در کودکان نیز ممکن است به دلیل شکستگی و دیگر عوامل به وجود آید. در صورت بروز ورم مفاصل در دوران بارداری، باید به آن توجه و با پزشک معالج مشورت شود. ورم مفاصل می‌تواند در محل‌هایی مانند زانو، مچ، شانه و سایر مفاصل بدن رخ دهد. این ورم می‌تواند مزمن، شدید و ناگهانی با درد همراه باشد. درمان این بیماری باید با توجه به علت و شدت ورم مفاصل انجام شود. در اکثر موارد، درمان‌های غیرجراحی به عنوان روش درمان قطعی می‌توانند به کاهش ورم مفاصل کمک کننده باشند و جراحی تنها در موارد خاصی توصیه می‌شود.