ترس و حملات وحشت ممکن است با تند نفسی همراه باشد که موجب گزگز دست و پا میشود. همچنین، بعضی اختلالات روحی میتوانند با احساس مورمور شدن خود را نشان دهند. همچنین، شروع دوران یائسگی ممکن است باعث مورمور شدن دست و پا شود.
بیماریهای التهابی عروقی مانند بیماری لوپوس، روماتیسم مفصلی، پلی آرتریت ندوزا، سندروم شوگرن، سارکوئیدوز و بیماری بهجت ممکن است منجر به گزگز شوند. بیماریهای مادرزادی مانند بیماری شارکو ماری توث ممکن است اعصاب را درگیر کرده و گزگز در دست و پا ایجاد کنند. همچنین، برخی انواع تشنج ممکن است با سوزنسوزن شدن اندامها همراه باشند.
در برخی از انواع سرطانها ممکن است به علت فشار تومور بر روی عصب، عوارض جانبی درمان سرطان و اختلالات تغذیهای و متابولیک، گزگز در دست و پا ایجاد کنند.
احساس سوزنسوزن شدن در دست یا پا به دلیل فشار مداوم بر روی اعصاب، گاهی ممکن است به صورت موقت و خوشایند باشد؛ به عنوان مثال، هنگامی که دست خود را زیر سرتان میگذارید یا پاهای خود را برای مدت طولانی روی هم قرار میدهید، ممکن است این حالت را تجربه کنید. این احساس سوزنسوزن که معمولاً بدون درد است، با برداشتن فشار از روی اعصاب، بهبود مییابد.
در برخی موارد، سوزنسوزن شدن دستها یا پاها ممکن است به صورت طولانیمدت و شدید باشد و معمولاً همراه با علائم دیگری نظیر درد، خارش، بیحسی و ضعف عضلات است.
در این موارد، سوزنسوزن شدن ممکن است نشانهای از آسیب عصبی، عفونت باکتریایی یا ویروسی، تعرض به مواد سمی و بیماریهای سیستمیک نظیر دیابت باشد. احساس سوزنسوزن شدن ناشی از آسیب عصبی، به عنوان نوروپاتی محیطی شناخته میشود، زیرا بر روی اعصاب دور از مغز و نخاع که اغلب در دستها و پاها قرار دارند، تأثیر میگذارد.
با گذشت زمان و ناشی از کمتحرکی یا بیتحرکی، نوروپاتی محیطی ممکن است بدتر شود.
درمان گزگز دست و پا:
موفقیت در درمان نوروپاتی محیطی به زمان تشخیص بیماری بستگی دارد. تا زمانی که سلولهای عصبی محیطی از بین نرفته باشند، امکان بازسازی آنها وجود دارد.
اگرچه برای نوروپاتی محیطی ارثی درمان خاصی وجود ندارد، اما بسیاری از انواع اکتسابی با درمان بهبود مییابند. به عنوان مثال، کنترل قند خون در افراد دیابتی میتواند سرعت پیشرفت نوروپاتی دیابتی را کاهش دهد و یا مصرف مکملهای ویتامینی برای نوروپاتیهای حاصل از کمبود ویتامین میتواند مفید باشد.
در برخی موارد، سوزنسوزن شدن دست و پا و سایر علائم نوروپاتی محیطی، با درمان تشنج و افسردگی کاهش مییابد.