در بسیاری از بیمارانی که بدنبال ضربه دچار شکستگی اندام شده اند مشکل بیمار تنها شکستگی وی نیست. ضربه ای که موجب شکستگی شده است حال چه بدنبال تصادف باشد یا سقوط از ارتفاع یا هر علت دیگر، میتواند موجب آسیب به ارگان های حیاتی دیگر بیمار هم بشود. پزشک معالج در مواجهه با بیمار، تمام مشکلات وی را در نظر میگیرد. ابتدا سعی میکند به مشکلات مهم تر رسیدگی کرده و سپس تک تک آسیب های وارده به بیمارش را مورد بررسی و سپس مداوا قرار دهد.
درمان یک بیمار دچار شکستگی دو مرحله دارد که عبارتند از
- احیاء و مراقبت های اولیه شکستگی
- مراقبت از استخوان تا وقتی که جوش بخورد
احیاء و مراقبت های اولیه شکستگی
این مرحله اولین برخورد بیمار با پزشک یا پرسنل پزشکی است. در این مرحله پزشک یا پرستار در صحنه تصادف بر بالین بیمار حاضر میشوند و یا بیمار به نزدیکترین مرکز درمانی رسیده است. در این مرحله اقداماتی برای بیمار انجام میشود که صرفا در جهت حفظ جان اوست. اگر بیمار بر اثر تصادف یا سقوط از ارتفاع دچار آسیب تنفسی شده است یا خونریزی شدید دارد یا فشار خون او بشدت کاهش یافته است به او کمک میشود.
اقداماتی که در این مرحله انجام میشوند صرفا برای زنده نگه داشتن بیمار است. پس از اینکه پزشک معالج مطمئن میشود خطری حیات بیمارش را تهدید نمیکند ابتدا اقداماتی در جهت تشخیص شکستگی انجام می شود و پس از تشخیص نوع شکستگی، به بیمار داروهایی تجویز میشود تا درد وی کاهش یابد. اندام شکسته شده بالا نگه داشته می شود تا تورم آن کم شود و همچنین از افزایش سریع تورم در ساعات آینده جلوگیری شود. برای بیحرکت کردن موقت اندام تا موقعی که درمان قطعی شروع شود اندام در یک آتل گذاشته میشود.
اگر شکستگی بیمار بصورت شکستگی باز است ( شکستگی باز به شکستگی میگویند که همراه با زخمی شدن پوست روی محل شکستگی است و زخم به استخوان شکسته شده راه دارد) به بیمار داروهای آنتی بیوتیک داده میشود تا احتمال عفونت آینده در محل شکستگی کاهش یابد. همچنین ممکن است لازم شود پزشک معالج در اطاق عمل، زخم محل شکستگی را درمان کند. بافت های از بین رفته را خارج کرده و آلودگی هایی را که از بیرون وارد محل شکستگی شده اند از زخم خارج کند.
مراقبت از استخوان از زمان شکستگی تا جوش خوردن
پس از اینکه اقدامات اولیه برای بیمار انجام شد و پزشک معالج مطمئن شد که خطر جدی حیات بیمارش را تهدید نمیکند و شکستگی موقتا بیحرکت شده است اقدامات تشخیصی مفصلی برای بیمار انجام میشود. معاینات و آزمایشات لازم و تصویربرداری های لازم صورت میگیرد تا نوع آسیب وارده به بیمار دقیقا مشخص شود. در این مرحله بیمار آماده درمان نهایی است و پزشک معالج شکستگی را جااندازی میکند یعنی قطعات شکسته شده را در کنار هم میگذارد. این کار ممکن است بصورت بسته انجام شود یا ممکن است برای انجام آن نیاز به عمل جراحی باشد.
بعد از جااندازی استخوان، پزشک معالج قطعات شکسته شده را برای مدتی که ممکن است از چند هفته تا چند ماه ادامه یابد بیحرکت نگه میدارد تا به یکدیگر بچسبند یا به اصطلاح جوش بخورند. این بیحرکت کردن به روش های گوناگونی مانند بانداژ، استفاده از آتل یا گچ، عمل جراحی و استفاده از پیچ، پلاک، پین، نیل، اکسترنال فیکساتور یا روش های دیگر انجام میشود. اگر استخوان یک اندام جوش بخورد ولی مفاصل آن اندام خشک شوند و حرکت نکنند درمان موفقی برای بیمار انجام نشده است.
بعد از شکستگی به علت چسبیدن بافت ها به یکدیگر دامنه حرکتی مفاصل بسرعت کاهش پیدا کرده و قدرت عضلات اندام کم میشود و این دو مشکل بر روی کارکرد اندام تاثیر مهمی دارند. بنابراین پزشک معالج در زمان خاصی پس از شروع درمان، که در مورد هر شکستگی متفاوت است تحت نظر فیزیوتراپ آموزش هایی به بیمار میدهد که با استفاده از آنها بیمار باید نرمش های خاصی را شروع کند. هدف از انجام این نرمش ها بدست آوردن دامنه حرکتی مناسب در تمام مفاصل اندام صدمه دیده و تقویت عضلات اندام است.
منبع: ایران ارتوپد
