درمان قوز پشتی(کیفوز) : انواع راه و روشها

قوزپشتی مشکلی است که باعث به هم خوردن شکل ستون فقرات می شود. درمان قوز کمر را می توان با قوزبند و یا حرکات اصلاحی و فیریو تراپی انجام داد.

کیفوز( قوز کردن) چیست؟

کیفوز (kyphosis ) ستون مهره‌ها همان قوز کمر است که مردم با آن آشنا هستند و اگر بخواهیم عبارت فارسی صحیح ‌تری برای آن به کار ببریم، باید بگوییم گوژپشتی. کیفوز انواع مختلفی دارد و در سنین مختلف، علل متفاوتی آن را ایجاد می‌ کنند.

انواع کیفوز

کیفوز برگشت ‌پذیر

این نوع کیفوز یا قوز پشت شیوع زیادی در جامعه دارد و به دلیل وضعیت‌ های بد بدن هنگام راه رفتن و…به وجود می آید. معمولا در خانم‌ های جوان به طور کمی ، دیده می ‌شود. در این نوع کیفوز اگر بیمار سعی کند پشت خود را صاف بگیرد قابلیت بهبودی وجود دارد. عده ‌ای از بیماران به دلیل ناشی از بیماری ‌های مختلف دچار این نوع کیفوز می ‌شوند که با بهبود قدرت عضلات معمولا قوز آن ها از بین خواهد رفت.

 کیفوز ثابت

در این مورد تغییر شکل ستون فقرات قابل اصلاح نیست و هر چه قدر بیمار سعی در صاف نگاه داشتن ستون فقرات و تقویت عضلات کند، بی ‌فایده است. بیماری ‌های متعددی سبب این نوع کیفوز می ‌شوند؛

از جمله: بیماری ‌های روماتولوژی، بیماری شوئرمن در افراد جوان، شکستگی ‌های مهره‌ای و افزایش سن.

گاهی فرد متوجه این شکستگی نمی ‌شود و به مرور زمان گوژپشتی پیشرفت می ‌کند.

دلائل ایجاد قوز کمر(کیفوز)چیست؟

دربروز عارضه قوز کمر ،ناحیه میانی مهره ها (مهره های thoracic )به سمت بیرون انحنا پیدامیکند .دلائل مختلفی وجودبرای بروزاین عارضه وجود دارد که شامل موارد زیر است:

1-    به صورت ناصحیح نشستن (به صورت قوزکرده نشستن)،قوزکردن هنگام راه رفتن و نشستن برروی صندلی وحمل بسته های سنگین که باعث کشش ماهیچه ها ولیگامنت های محافظی میشود که منجربه کشش مهره های thoracic  وحرکت کردن آنها ازجای طبیعی خود میشود.

2-    حالت غیرطبیعی مهره ها که به آن قوز Scheuermann گفته میشود اگر مهرها درمسیر درست وطبیعی خود رشد نکنند  میتوانند درنهایت باعث ایجاد حالت غیرطبیعی درستون مهر ه ها و علت قوز کمر نیز محسوب شود.

3-    حالت های غیرطبیعی شکل گیری ستون مهره های جنین که دررحم مادر رخ میدهد ومادرزادی است این اختلالات دررحم مادر باعث جلوگیری ازرشد ستون مهره ها به صورت طبیعی و اتصال یک یا چند مهره به یکدیگر میشود.

عارضه قوز میتواند براثر آسیب دیدگی های ستون مهره ها هم اتفاق بیفتد.

علائم و نشانه ها

یکی ازرایجترین علائم برو ز قوز حالت برآمدگی است که درناحیه کمرایجاد میشود علائم دیگری مانند درد مفصل کمر،خستگی ماهیچه ها،سخت شدن مفصل کمر هم بابروزقوز ایجاد میشود اغلب این نشانه ها به صورت معمولی دربدن میماند وبا گذشت زمان پیشرفت نمیکند.

اما درمواردبسیار شدید این عارضه با گذشت زمان پیشرفت میکند عارضه قوز میتواندباعث پیشرفت برآمدگی درپشت کمرشود.

درموارد نادراین عارضه باعث فشرده شدن نخاع وبروز علائم واختلالات درسیستم عصبی بدن مانند ضعف ،بی حسی وعدم کنترل ادرار ومدفوع میشود.

درموارد بسیارشدید قوز باعث محدود کردن فضای سینه وایجاد مشکلات قلبی وریوی وبروز درد قفسه سینه واختلات تنفسی میشود.

تشخیص

پزشکان بوسیله مشاهده حالت غیرطبیعی مفصل کمر،دردهای ناحیه کمر،وافزایش انخنای ستون فقرات به جلو قوز کمر را تشخیص میدهند.

اگر پزشک قوز را برای بیمارتشخیص دهد بعدازآن سابقه هرگونه بیماری درخانواده وخود شخص ،زمان بروزاین عارضه،چگونگی تغییر درشکل ظاهری مفصل بیمار را ارزیابی میکند همچنین پزشک موارد دیگری مانند هرگونه درد ،عملکرد روده ومثانه وعملکرد سیستم بدن را ارزیابی میکند علاوه برمعاینات فیزیکی، پزشک برای ارزیابی دقیق تر مفصل بیمار انجام اشعه ایکس ویا تست های پیشرفته ترمانند ام آر آی وسی تی اسکن ویا تست های مخصوص عصب ستون مهره ها را برای تشخیص هرگونه آسیب دیدگی وفشردگی عصب توصیه میکند.

 پیشگیری

چگونه میتوان ازبروز قوز جلوگیری کرد؟

میتوان بانحوه صحیح قرارگیری بدن ومراقبت ازمفصل کمر ازایجاد قوز جلوگیری کرد باید کودکان خود را تشویق کنید که

1-    ازقوزکردن جلوگیری کنند

2-    به صورت صحیح بشینند ومطمئن شوند که هنگام نشستن مفصل کمرشان محافظت میشود وبه جایی تکیه دهند

3-    ازحمل کیف های سنگین که باعث کشش ماهیچه ها ولیگامنت های مفصل کمرمیشود جلوگیری کنند بهترین نوع کیف استفاده ازکوله پشتی است

4-    انجام فعالیت های منظم ورزشی که باعث استقامت مفصل کمر وحفظ انعطاف بدن میشود این فعالیت ها شامل شنا وپیاده روی به سمت عقب است که باعث جلوگیری ازایجادمشکلات برا ی مفصل کمر میشود.

درمان قوز پشتی

ابتدا باید مشخص شود که بیماری کیفوز از کدام نوع است. اگر کیفوز در اثر بیماری ‌های یاد شده باشد، باید اقدامات درمانی لازم هرچه سریع ‌تر صورت گیرد. برای مثال، اگر فرد به بیماری شوئرمن شدید مبتلا است ممکن است به عمل جراحی نیاز داشته باشد و اگر بیماری او خفیف‌ تر است باید بریس یا انواع قوزبند  ببندد. در مواردی که کیفوز به دلیل بد (به ویژه هنگام مطالعه کردن و پشت میز تحریر نشستن یا تماشای تلویزیون) به وجود می‌ آید افراد باید سعی کنند عضلات پشتی خود را تقویت کرده و به صورت صاف بنشینند. برای تقویت عضلات پشتی ورزش‌ های خاصی از جمله شنا و به خصوص کرال پشت توصیه می ‌شود

قوزبند طبی بریس

بزرگسالانی که درسنین رشد دچار بیرون زدگی ناحیه کمر یاقوز هستند یا افرادی که انحنای کمرشان حداقل 45 درجه هست گزینه هایی هستند که باید ازبریس استفاده کنند.بریس باید تاحدی بلند باشد که بتواند باعث تاثیر بروی بدشکلی استخوان شود.

این بریس ها ،بریس های Milwaukee هستند که دارای یک حلقه برای گردن ،کمربندهای پلویس ومیله های اتصال همراه بایک پد که درمفصل پشت دربالاترین نقطه پشت و قوز قرارمیگیرد. بریس درابتدا باید برروی مفصل قراربگیرد وسپس موارد بعدی برای آن انجام شود درمراحل اولیه قراردادن بریس، باید بوسیله اشعه ایکس ازقرارگیری بریس به صورت صحیح مطمئن شویم وبرای اطمینان ازتاثیرمثبت بریس در درمان باید هر3 تا6 ماه این بریس ارزیابی شود.زمانیکه افراد رشد میکنند بریس هم باید با رشد افراد تعویض شود. بریس باید تازمان رشد اسکلت استخوان ها استفاده شود . عملکرد بریس باید بعدازبه کارگیری ودر طول استفاده بوسیله اشعه ایکس ارزیابی شود. دربیمارانی که اسکلت استخوانهایشان رشد کرده وازبریس استفاده میکنند یک اصلاح جزئی درحالت ظاهری استخوان ها ایجاد میشود .استفاده ازبریس برای بزرگسلان واصلاح بدشکلی مفصل آنها توصیه نمیشود استفاده بریس دراین بیماران باعث ایجاد نارضایتی ،ناراحتی،عدم بهبودعارضه ودسترسی به نتیجه دلخواه میشود.

دربیمارانی که دچار دردهای شدید وبدشکلی استخوانی هستند وگزینه مناسبی برای عمل جراحی نیستند وازانجام درمان های دیگر خود داری میکنند استفاده ازبریس توصیه میشود.

حرکات اصلاحی وورزش

کشش به صورتی که روی شکم خوابیده اید.

بروی شکم به صورت دمر بخوابید وبازو های خود را درکنارپهلوهایتان قراردهید وکف دست هایتا ن روی زمین باشد ودوپایتان را کناریکدیگر قراردهید به آرامی تا جاییکه میتوانید سینه خود را اززمین بلندکنید وسعی کنید هیچ کششی درمفصل کمر ایجادنشود شانه هایتان را به سمت یکدیگر جمع کنید سپس بازوهای خود را اززمین بلندکنید وبه سمت بیرون بچرخانید مطمئن شوید که سرتان با بقیه بدنتان دریک راستا باشد این حرکت را 10 تا 12 ثانیه نگه دارید.

پروازبه صورت برعکس و وارونه

برای انجام این تمرین به چند دمبل سبک نیاز دارید برانتهای یک نیمکت به صورتیکه پشتتان کاملا صاف باشد وماهیچه های شکم کاملا منقبض باشدبشینید.به سمت جلو خم شوید تا سینه شما برروی زانویتان قراربگیرد دوبازوی خود را تانزدیک شانه ها بالابیاورید وشانه های خود را به سمت همدیگر جمع کنید وسپس بازوهای خود را درطرفین بدن پایین بیاورید هنگام انجام این تمرین آرنج تان باید کمی خم شود ونباید بازوهایتان را ازشانه ها بالاتربیاورید.

بالا آوردن شانه با دمبل

برای انجام این تمرین به دوعدد دمبل نیازدارید بایستید وپاهای خود را به اندازه عرض شانه بازنگه دارید شانه هایتان را پایین وعقب نگه دارید به آرامی شانه های خود را بالا وپایین بیاورید .

کشش عضلات همسترینگ

برروی مفصل کمر بخوابید وهردوساق پا درجلوی خود قراردهید

یک ساق پای خود را بلندکنید وبه سمت سینه بیاورید هردودست خود را درزیرساق پا قراردهید وبه آرامی پای خود را به سمت سینه تازمانیکه کشش خفیفی حس کردید بکشید این حالت را چند ثانیه نگه دارید وبرای پای مخالف هم تکرارکنید.

فیزیوتراپی

تمرینات فیزیوتراپی نباید برای اصلاح قوز انجام شود بلکه بوسیله تمرینات فیزیوتراپی میتوان باعث کاهش علائم این عارضه شد این برنامه  حرکتی باید برای کاهش مشکلات بیمار طراحی شود.  افرادی که دچا رقوز Scheuermann هستند اغلب دچار اسپوندیلوز ودردهای ناحیه کمر وبدشکلی استخوانی میشوند دراین گونه بیماران تمرینات استحکام ستون مهره ها همراه با انعطاف متیواند موثرباشد

هدف فیزیوتراپی شامل موارد زیراست

1-    قراگیری نحوه صحیح بدن وحرکات صحیح برای جلوگیری ا زبروزقوز

2-    حفظ فعالیت ها درسطح مناسب

3-    افزایش تحرک واستقامت مفصل

4-    فراگیری راه هایی برای کنترل شرایط

طب سوزنی

علائم قوزکمر میتواند بوسیله 6 تا10 درمان طب سوزنی کاهش یابد. نقاط طب سوزنی میتواند دوطرفه انجام شود ودرحدود 50 تا150 ضربه میتوانددروی بدن ایجادشود نقاط استاندار برای طب سوزنی میتواند با نقاطی که برای درمان افسردگی ویامشکلات دیگر نشان داده شده است ادغام شود معمولا 12 تا16 سوزن برای هردرمان دربدن تزریق میشود.

داروهای ضدالتهاب

مصرف داروهای ضدالتهاب میتواند باعث کاهش درد درکوتاه مدت ویا دربعضی ازمواقع درطولانی مدت برای افراد مبتلا به قوز Scheuermann شود همچنین آزمایش هایی برای نشان دادن عملکرد روده وکلیه انجام میشود.

عوارض

قوز می تواند بابدشکلی که درحالت ظاهری بدن ایجاد میکند باعث ایجاد اختلالات روانی ومشکلات فیزیکی مانند مشکلات عصب های بدن ،عدم کنترل روده ومثانه شود.

تصویر بدن

ایجاد قوز درمفصل کمر افراد جوان، باعث ازدست رفتن اعتماد به نفس ،خجالت وپوشیدن بریس به اجبار به خاطر حالت غیرطبیعی مفصل کمر میشود .هراختلالی که باعث شود فرد ازحضوردراجتماع خود داری کند میتواند نگران کننده باشد.

این عارضه میتواند برروی بچه ها ازراه های مختلف تاثیربگذارد وتعدادی ازبچه ها ممکن است:

1-    ازحضور دراجتماع کناره گیری کنند.

2-    بی میلی برای شرکت درفعالیت های اجتماعی همراه با بروز قوزویا پوشیدن بریس به اجباردرآنها ایجاد شود.

3-    بی حوصله شدن.

4-    اظهار بی میلی برای صحبت کردن درمورد درمان ویاممکن است درمورد اینکه هیچ گونه درمانی نیازندارند بحث ومشاجره کنند.

نمیتوانیم برای این مشکلات جواب ساده ای بدهیم اما متیوانیم با متقاعد کردن کودک و اینکه این شرایط به صورت موقت است ومیتواند بهبود یابد به کودک کمک کنیم.

مشکلات فیزیکی

مشکلات دیگری برای افراد درموارد شدیدتراتفاق می افتد که شامل موارد زیراست:

1-    بروز دردهایی که بامصرف داروکنترل نمیشود.

2-    اختلالات تنفسی که با فشرده شدن ستون مهر ه ها وریه ها ورا های تنفسی ایجادمیشود.

افرادی که دچار قوزهستند با فشرده شدن عصب هایی که ازستون مهره ها عبورمیکند میتوانند دچار مشکلاتی شوند این عارضه میتواند باعث اختلال درسیگنال های عصبی شود وعلائم زیرایجادشود.

1-    بی حسی وضعف در بازو و ساق پا

2-    ایجاد مشکلاتی برای تعادل بدن

3-    عدم کنترل ادرارومدفوع

قیمت و هزینه

هزینه  قوزبند ها  و بریس های طبی برای قوز کمر می تواند بسیار متفاوت باشد و بستگی به جنس ، نوع، تکنولوژی ساخت ، کارخانه سازنده و فروشگاهی دارد که بریس را از آن تهیه می کنید .

در مرکز توانبخشی امید بریس مناسب برای درمان اسکولیوز با استفاده از دستگاه سه بعدی و دستگاه CAD CAM  در سطوح مختلف ستون فقرات طراحی و ساخته میشود . این بریس همچنین برای درمان کیفوز یا قوز پشتی(kyphosis) در ناحیه سینه ای و لوردوز یا گودی کمر بکار رفته و از طریق افزایش فشار به عضلات شکم گودی کمر را کاهش می دهد.