عوارض و علائم تیروئید در بارداری و تاثیر آن بر جنین
هورمون تیروئید نقش مهمی در رشد و نمو سیستم عصبی جنین دارد، به طوری که حتی در فرزندان مادرانی که بیماری تیروئید مخفی دارند، نیز اختلالات رشد عصبی و کاهش شاخص هوش از عوارض کم کاری تیروئید در بارداری است. در طول دوران بارداری یکسری تغییرات بر روی تمامی ارگان های بدن زن باردار صورت می‌پذیرد .
یکی از تأثیراتی که ممکن است تیروئید در بارداری بر روی شخص داشته باشد تغییر تنظیمات غده تیروئید می‌باشد . بیماری پرکاری تیروئید نیز می تواند اثار نامناسبی بر بارداری داشته باشد.اندازه تیروئید نیز در یک بارداری طبیعی، بخصوص در مناطقی که ساکنین آن با کمبود ید روبرو هستند، ممکن است تیروئید به انداره 10 تا 15 درصد بزرگ‌تر از حد طبیعی شود. اما معمولأ این بزرگی تیروئید در معاینه بیمار واضح نیست ولی گاهی ممکن است بصورت بیماری گواتر در ناحیه جلوی گردن مشاهده شود.
ارتباط عملکرد تیروئید مادر و جنین در دوران بارداری چگونه است؟
در طی سه ماه اول بارداری، جنین کاملأ وابسته به هورمونهای تیروئید مادر است که از جفت عبور نموده و به جنین می‌رسند. پس از پایان سه ماه اول بارداری غده تیروئید جنین فعالیت خود را شروع نموده و هورمون تیروئید تولید می‌کند. از این زمان تا پایان بارداری جنین برای تولید هورمون تیروئید نیاز به ید دراد که باید از طریق مادر به او برسد.
علائم پرکاری تیروئید و کم کاری تیروئید در بارداری:
البته ممکن است همه علائم تیروئید در بارداری بدون بروز پرکاری یا کم کاری تیروئید آشکار گردد در این حالت این علائم بارداری جز عوارض حاملگی محسوب می‌گردد و ارتباط خاصی با کم کاری یا پرکاری تیروئید نخواهد داشت .
علائم پرکاری تیروئید:
علائم پرکاری تیروئید مانند افزایش ضربان قلب ، حساسیت به گرما و خستگی ممکن است در افراد با حاملگی طبیعی هم دیده شود. دیگر علائم پرکاری تیروئید به شرح زیر است:
نامنظم بودن ضربان قلب ، عصبانیت و تحریک‌پذیری عصبی ، تهوع و استفراغ شدید ، لرزش خفیف ، مشکلات خواب ، از دست دادن وزن و یا کمی افزایش وزن برای یک حاملگی معمولی ، علائم کم کاری تیروئید
علائم کم کاری تیروئید:
علائم کم کاری تیروئید ، مانند خستگی بیش از حد و افزایش نامتعارف وزن که ممکن است با عوارض طبیعی بارداری اشتباه گرفته شود. علائم دیگر عبارت‌اند از:
یبوست ،مشکلات حافظه و عدم تمرکز، حساسیت شدن به هوای سرد، گرفتگی عضلات
عوارض پرکاری تیرویید در دوران بارداری:
- زایمان زودرس
- سقط خود بخود
- مرگ داخل رحمی جنین
- تولد نوزاد نارس
- تولد نوزاد با وزن کم
- نارسایی قلبی در مادر
- پره اکلامپسی (فشارخون بارداری و مسمومیت بارداری)
- بروز بیماری تیروئید در جنین و نوزاد
- بیماری قلبی در جنین و نوزاد
عوارض کم کاری تیروئید در دوران بارداری:
- زایمان زودرس
- سقط (بخصوص در سه ماهه اول بارداری)
- جدا شدن زودرس جفت
- زجر جنین
- مرگ داخل رحمی جنین
- تولد نوزاد نارس
- تولد نوزاد با وزن کم
- پره اکلامپسی (فشارخون بارداری و مسمومیت بارداری)
- بروز بیماری تیروئید در جنین و نوزاد
- افزایش میزان سزارین
- بروز اختلالات شناختی و عصبی در جنین
- خونریزی پس از زایمان
درمان بموقع و مناسب بیماریهای تیروئیدی در دوران بارداری، از بروز کلیه عوارض پیشگیری می نماید.
پرکاری غده تیروئید و اثر آن بر جنین در حاملگی:
این هورمون در رشد و نمو مغزی جنین موثر است و اختلال در کار کرد آن منجر به آسیب به جنین می شود. این بیماری در ۳ ماهه اول بارداری منجر به سقط و در ماه های بعدی باعث زایمان زودرس، اختلال در رشد جنین و فوت جنین می شود. درمان مناسب بیماری از بیشتر این عوارض تا حدود زیادی جلوگیری می کند، اما مادر و جنین در امنیت کامل نیستند و مادر تا پایان بارداری باید تحت نظر و مراقبت کامل باشد. پس از تولد جنین باید از نظر ابتلا به کم کاری یا پرکاری تیروئید تحت بررسی آزمایشگاهی و در صورت لزوم سونوگرافی از گردن جهت بررسی سایز تیروئید قرار گیرد.
کم کاری غده تیروئید و اثر آن بر جنین در حاملگی:
هورمون تیروئید نقش مهمی در رشد و نمو سیستم عصبی جنین دارد، به طوری که حتی در فرزندان مادرانی که کم کاری تیروئید مخفی دارند، نیز اختلالات رشد عصبی و کاهش شاخص هوش دیده شده است. در کسانی که کم کاری تیروئید شدید داشته اند، نازایی و سقط های مکرر رخ داده است، بنابراین تشخیص بیماری و درمان آن بخصوص در زمان بارداری بسیار مهم است پس کسانی که سابقه کم کاری تیروئید یا جراحی تیروئید یا درمان پرکاری تیروئید با ید رادیواکتیو داشته اند، قبل از بارداری یا اوایل بارداری باید از نظر مشکلات تیروئید بررسی و آزمایش شوند و کسانی که تحت درمان هستند هم طی بارداری و پس از زایمان از نظر کنترل این بیماری تحت نظر باشند، زیرا در دوران بارداری نیاز به هورمون تیروئید افزایش می یابد و چه بسا کسانی که قبل از بارداری ظاهرا مشکلی نداشته اند اما حین بارداری به دلیل افزایش نیاز بدنشان، با آزمایش متوجه بیماری ایشان می شویم.
درمان کم کاری تیروئید در بارداری:
- پس از آنکه فرد به پزشک متخصص غدد مراجعه کرد، پزشک بر اساس نتایج آزمایشات او، دارو درمانی را برای مادر آغاز می کند.
- به دلیل اینکه در کم کاری تیروئید، هورمون تیروئید به مقدار کم در خون ترشح می شود، باید اقدامات دارویی در جهت افزایش این هورمون در خون انجام گیرد. معمولا دوز این دارو در دوران بارداری کمی بیش از حالت عادی می باشد، زیرا نیاز به این هورمون در طی این دوران افزایش می یابد.
- متخصص غدد علاوه بر تجویز دارو، به فرد باردار توصیه می کند که هر شش هفته یک بار آزمایش تیروئید بدهد تا میزان هورمون تیروئید در خون مشخص شود و اگر لازم باشد دوز دارو را تغییر دهد.
- رژیم غذایی و ورزش کافی طبق دستور پزشک برای مادران عزیز می تواند برای درمان کم کاری تیروئید مفید باشد.
از سری مطالب پزشکی عمومی و غیر تخصصی سایت (اطلاعات عمومی و غیر تخصصی پزشکی برای افزایش دانش سلامت و اطلاعات عمومی پزشکی بازدیدکنندگان)