از عوامل شایع ایجاد درد در افراد بالاتر از چهل سال آرتروز مفصل زانو است.آرتروز مفصل زانو، شایعترین بیماری تخریبی از میان مفاصل بدن می باشد. با توجه به اینکه بیماری با افزایش سن پیشرفت می کند به آرتریت پیری نیز معروف است. علاوه بر سن، علل ژنتیکی ، نوع شغل و حرفه، چاقی،عوامل هورمونی ونژاد نیز می تواند در بروز این بیماری دخیل باشند.
آرتروززانو (درد زانو) جزء بیماری های شایع در سنین میانسالی می باشد و غالباً در نتیجه شیوه زندگی فرد ایجاد می شود که موجب خوردگی غضروف مفصلی می گردد و در پی آن التهاب و ضعف عضلات و لیگامان های اطراف مفصل درد ایجاد می کنند. در مرکز توانبخشی امید به وسیله درمان های دارویی، PRP، فیزیوتراپی، ،آب درمانی، درمان های دستی(منوال تراپی)، تمرین درمانی و آموزش سبک مناسب زندگی می توان به درمان آن و کاهش مشکلات ثانویه ناشی از آن پرداخت.
وقتی غضروف آسیب دیده زانو دچار آرتروز شود مفاصل خشک ودردناک می شوند. ممکن است به سبب درد خیلی شدید، فرد از مفصلش استفاده نکند و در نتیجه عضلات حول مفصل ضعیف شده و حتی حرکت مفصل برای بیمار بسیار مشکل باشد. معاینه فیزیکی، برخی آزمایشات و عکسهای رادیو گرافی میزان صدمه به مفصل را نشان خواهند داد. در صورتی که درمانهای غیر جراحی مثل استفاده از مسکن ، کاهش وزن و فیزیوتراپی در بیمار موفق نباشدو درد را فرو ننشاند، تعویض مفصل در نظر گرفته می شود.
فهرست مطالب
بررسیهای قبل از جراحی تعویض مفصل زانو
- انجام آزمایشات خون وادرار طبق دستور پزشک .
- انجام نوار قلب و بررسی وضعیت قلبی و عروقی
- انجام رادیوگرافی زانو یا اسکن استخوان طبق دستور پزشک و در صورت لزوم MRI
- هر نوع عفونت و حساسیت پوستی و تورم در قسمتهای پایین پا باید بررسی شود
- درمان هرگونه عفونتهای ادراری و مثانه و دیگر قسمتهای بدن
نحوه انجام تعویض مفصل زانو
بیمار داروی بیهوشی گرفته و جراح بخشهای آسیب دیده ی مفصل را تعویض می کند.در آرتروز زانو،انتهای آسیب دیده غضروف و استخوانها با سطوح فلزی و پلاستیکی که برای برگرداندن حرکت و عملکرد زانو شکل گرفته اند تعویض می شود. مواد استفاده شده در تعویض مفصل طوری طراحی شده اند تا مفصل را قادر سازند که مشابه یک مفصل طبیعی حرکت کند.
در صورت بروز این علائم و مراجعه به پزشک
- افزایش درد و تورم در ساق پا
- افزایش ناگهانی تنگی نفس و درد قفسه سینه
- تب و لرز
- قرمزی، سفتی و تورم در محل عمل زانو
- ترشح از محلعمل زانو
- افزایش درد زانو با هر فعالیت و حتی در زمان استراحت
هر چند وقت یکبار تا آخر عمر باید به پزشک معالج ارتوپد مراجعه کرد تا از صحت کارکرد مفصل مصنوعی مطمئن شد.
انجام نرمش و ورزش بعد از تعویض مفصل زانو
باید همیشه سعی کرد تمرینات سبک بدنی را تا اخر عمر ادامه داد تا حرکات مفصل و قدرت عضلات حفظ شود . این نرمش ها را باید هر چه زودتر شروع کرد . حتی می توانید آنها را از اطاق ریکاوری و بلافاصله بعد از عمل جراحی شروع کنید.درابتدا ممکن است در حین انجام نرمش ها کمی احساس ناراحتی کنید ولی مطمئن باشید انجام این نرمش ها بهبودی شما را سرعت داده و درد شما را کاهش می دهد . این نرمش ها عبارتند از :
- با حرکت دادن مچ پا، کف پای خود را به بالا و پایین ببرید . این نرمش را هر ساعت 3 بار و هر بار 3 دقیقه انجام دهید. بلافاصله بعد از عمل جراحی این نرمش را شروع کنید.
- یک حوله کوچک را لوله کرده و کمی بالاتر از مچ در زیر تاندون آشیل بگذارید طوری که پاشنه شما کمی از زمین بالاتر باشد . تمام عضلات ران خود را منقبض کرده وسعی کنید کل اندام تحتانی خود را کاملا مستقیم کنید و سعی کنید پشت زانوی خود را تا حد امکان به زمین نزدیک کرده وبه پایین فشار دهید .این حالت را 10-5 ثانیه نگه داشته و سپس عضلات خود را کاملا شل کرده و3 ثانیه استراحت کنید . سپس مجددا این کار را تکرار کنید. 10 بار این عمل را تکرار کرده سپس یک دقیقه استراحت کنید . مجددا تمام کارها را انقدر تکرار کنید که در ران خود احساس خستگی کنید .
- زانوی خود را کاملا مستقیم نگه داشته وسپس پاشنه خود را چند سانتیمتر از زمین بلند کنید . 10ثانیه پا را بالا نگه داشته و سپس به آرامی آن را پایین بیاورید . این کار را انقدر تکرار کنید که ران خسته شود .
- بیمار بعد از شش تا هشت هفته میتواند شنا کند که فعالیت ورزشی سودمندی است . دوچرخه سواری روی زمین بدون شیب هم ورزش مناسبی است ولی ورزش هایی مانند تنیس،بدمینتون،فوتبال و پرش مناسب نیستند
