آمپوتاسیون
آمپوتاسیون نوعی عمل جراحی است که در آن قسمتی از اندام قطع شده و از بدن جدا میشود. عمل جراحی آمپوتاسیون را به علل مختلفی انجام میدهند. بطور مثال
- مردن قسمتی از اندام و سیاه شدن آن به علت قطع جریان خون و یا عفونت شدید
- عفونت غیر قابل کنترل قسمتی از اندام
- شکل ناهنجار اندام به نحوی که مانع از کارکرد قسمت های دیگر بدن شود
بعد از انجام عمل جراحی آمپوتاسیون معمولا قسمت قطع شده با یک اندام مصنوعی جایگزین میشود.
علل آمپوتاسیون
آسیب شدید اندام
دیابت
آترواسکلروز
تومور های اندام
نکروز عضو
اندازه عضو
سطح قطع عضو
قطع عضو بايد در سطحى انجام شود که احتمال کامل بودن ترميم حداکثر باشد ولى امکان حداکثر استفاده از عضو را نيز پس از توانبخشى فراهم کند. فايدهٔ ترميم قابل پيشبينىتر را در آمپوتاسيون پروگزيمال بايد در برابر امکان بيشتر توانبخشى موفقيتآميز و سادگى راهرفتن در آمپوتاسيون ديستال سنجيد.
مادامکه امکانپذير باشد، براى حفظ نزديکترين وضعيت تحرک بهحالت طبيعى همراه با حداقل مصرف انرژي، بايد اندام را حفظ کرد.
توانبخشی پس از آمپوتاسیون
هرچه فاصلهٔ بين آمپوتاسيون و شروع برنامهٔ توانبخشى بيشتر باشد، احتمال موفقيت کمتر خواهد بود.
طول قسمت باقىماندهٔ اندام ارتباط نزديکى با کسب مجدد توانائى راهرفتن دارد. بيمارى قلبى – ريوى و ضعف فيزيکى راهرفتن را براى بعضى بيماران فوقالعاده دشوار مىکنند.
تمام بيماران آمپوتهشده از زير زانو و بيشتر آمپوتهشدههاى بالاى زانو بايد بلافاصله پس از عمل از پروتز استفاده کنند.
اولين پوشش محکم ۱۴-۱۰ روز پس از عمل برداشته مىشود. هرچند، اگر بيمار دچار درد شديد، تب با علت نامشخص، يا لوکوسيتوز شود، بايد زخم بلافاصله معاينه شود. منگنههاى پوستى دستکم براى مدت چهارهفته خارج نمىشوند و در طول اين مدت، زخم در داخل قالب گچى باقى مىماند.
منبع:ویستا ایران ارتوپد 1و2