داشتن علائم بیماری پاركينسون بعد از بيماري آلزايمر معمول ترين بيماري مخرب اعصاب به حساب مي آيد كه فرد مبتلا به آن به تدريج توانايي جسماني خود را از دست داده و در صورت عدم مراقبت و انتخاب راهكار مناسب، هر لحظه بر شدت آن افزوده مي گردد . متأسفانه عليرغم تحقيقات و پژوهش هاي علمي، بيمار ي پاركينسون در حال حاضر درمان قطعي ندارد ولي فعاليت هاي روزانه و تمرينات ورزشي از عواملي هستند كه مي توانند مشكلات ناشي از وجود اين بيماري را تا حد امكان كاهش داده و قواي جسماني فرد مبتلا را به طور نسبي متعادل سازد. ورزش علاوه بر تامين سلامت جسم در ايجا د بهداشت رواني نيز بسيار مؤثر است.
ورزش در افراد مبتلا به پارکینسون به عنوان يكي از ضروريات محسوب مي گردد . تحقيقات انجام شده بيان گر اين موضوع است كه تمرينات منطم در افراد مبتلا به بيماري پاركينسون همراه با دارو درماني ، موجب انعطاف پذيري بيشتر عضلات، مفاصل و بهبود وضعيت تعادل گرديده به طوري كه تحرك قسمت هاي مختلف بدن را تسهيل مي دهد
نكته بسيار مهمي كه لازم است مجددا به آن اشاره گردد آن است كه ورزش كرد ن فعاليتي است تقريبا بدون هزينه كه گرچه نمي تواند در درمان قطعي بيماري پاركينسون نقش داشته باشد ولي مطمئنا قادر خوا هد بود از اتفاقات پيچيده ناشي از عوارض اين بيماري تا حد زيادي پيشگيري نمايد.
الف: علائم اوليه
علائم پاركینسون ابتدا به صورت غيرمحسوس و تدريجي خود را نشان مي دهد . فرد امكان دارد علائم زير را داشته باشد:
- احساس خستگي و كسالت
- لرزش خفيف در اندام هاي حركتي
- وجود مشكل در هنگام برخاستن از روي صندلي
- مشكل در تكلم به صورت سليس و روان
- تغييرات در نوشتن (دست خط ريزتر و به صورت ناخوانا)
- افسردگي، زودرنجي، تندمزاجي و تحريك پذيري
- ثابت قرارگرفتن در يك وضيعت خاص براي مدت زمان نسبتاً طولاني
- ثابت ماندن اندام هاي صورت به حالت م اسك و بدون حركت ،چهره بيمار بي روح بوده و گوئي نقاب به صورت زده است (ظاهراً احساسات كمي بر چهره نمايان مي شود).
- حالت خيرگي چشم (به دليل كاهش پلك زدن)
- دشواري در حركت اندام ها “خشكي در ناحيه شانه ها و يا پا در قسمتي كه تحت تأثير بيماري قرار دارد”.
ب: علائم اصلي
از علایم پارکینسون اصلي میتوان گفت بيماري در همه افراد به صورت يكسان نبوده و به صورت هاي زيرخود را نشان مي دهد:
- در بعضي افراد، بيماري به سرعت پيشرفت مي كند و در بعضي روند پيشرفت با كندي مواجه است.
- ناتواني در گروهي از مبتلايان سريع و شديد بوده ولي در گروه ديگر خفيف و به آهستگي صورت مي پذيرد.
- در تعدادي از بيماران لرزش اندام ها شديد و كاملاً محسوس است ولي در تعدادي ديگر اين لرزش خفيف و غيرمحسوس مي باشد.
به طور كل مي توان گفت اين بيماري بر اساس چهار علامت اصلي آن مشخص مي شود:
- ترمور (لرزش يا لرزه)
- رژيديته (سفتي و خشك شدن دست، پا، صورت وگردن)
- برادي كنيزي (كندي حركات)
- اختلال تعادل
ج: علائم فرعي
موارد ديگري نيز در بيماران پاركينسون مشاهده مي گردد كه گرچه خطر ناك نيست ولي مي تواند فرد را با مشكل مواجه سازد . برخي از اين علائم با استفاده از دارو قابليت درمان داشته و گروهي ديگر از طريق تحرك و انجام تمرينات ورزشي قابليت اصلاح دارند. اين علائم عبارتند از:
- افسردگي
- تغييرات احساسي (هيجاني)
- اختلال بلع
- مشكلات ادراري
- يبوست
- مشكلات پوستي
- مشكلات خواب
- مشكلات جنسي
- اختلال در حس بينايي و بويايي
اقداماتي جهت كاهش عوارض جانبي
عمده تغييرات ظاهري مشخص و قابل تشخيص و عوارض پارکینسون ، عبارتند از:
- داراي شانه هاي خميده هستند.
- چانه آنها به طرف جلو )خارج( تمايل دارد.
- آرنج و زانوي آنها كمي خميده است.
- بدن آنان به صورت خشك(مجسمه گونه) و به طرف جلو خم شده است.
- بازوهاي آنها نزديك به بدن نگه داشته مي شود.
- در هنگام راه رفتن قدم هاي كوچك برداشته و پاهايشان به زمين كشيده مي شود.
علائم فوق الذكر، مشكلات زير را در اين بيماران بوجود مي آورد:
- نفس كشيدن آنها به صورت عميق است.
- وجود مشكلات در بلعيدن دارند.
- در تكلم مشكل دارند(عدم توانايي صحبت كردن به صورت واضح و رسا)
- درحركت كردن، تعادل و گام برداشتن با اختلال مواجه هستند.
استفاده از تمرينات ورزشي و انجام فعاليت هاي مناسب و برنامه ريزي شده يكي از روش هاي درماني مفيد است كه هيچ گونه عوارض جانبي ندار د و ما را در دستيابي به اهداف مورد نظر ياري خواهد داد . گرچه حركات ورزشي نمي تواند موجب توقف و يا درمان پاركينسون بصورت قطعی و عوارض جانبي آن گردد ولي قادر است تا حد زيادي روند پيشرفت بيماري را كند نموده و عوارض ناشي از آن را كاهش دهد .
موارد احتياط در انجام تمرينات ورزشي
- از انجام تمرينات، بلافاصله بعد از خوردن غذا اجتناب كنيد.
- خوردن مايعات را در طول روز هيچگاه فراموش ننماييد.
- در هنگام انجام تمرينات سعي كنيد از تشكچه استفاده نماييد.
- قبل از انجام تمرين بدن خود را گرم(آماده)كنيد.
در هنگام ورزش چنانچه با اختلالات زير روبرو شديد تمرين را قطع كرده و مراتب را با پزشك معالج در ميان بگذاريد:
- احساس درد در قفسه سينه
- تنگي نفس
- درد شديد عضلاني و يا مفاصل كه هنگام ورزش تشديد مي شود.
- تمرينات ورزشي را تا جايي ادامه دهيد كه منجر به ايجاد درد نگردد.
- در صورتي كه به هر دليل مدتي تمرين ورزشي را انجام ن داده ايد، هنگام شروع مجدد تمرينات، آن را به صورت تدريجي آغاز كنيد.