در سل، مهره‌های سینه‌ای و کمری به ترتیب شایع‌ترین محل‌های ابتلا به بیماری هستند. عفونت سلی معمولاً به صورت گروهی از مهره‌ها را درگیر می‌کند. مهره‌های گرفتار معمولاً در نزدیکی یکدیگر قرار دارند، اما ممکن است فواصلی بین آنها وجود داشته باشد و مهره‌های سالم نیز وجود داشته باشد. در برخی موارد، ابتلا به این بیماری همراه با عفونت سلی در مفاصل دیگر بدن نیز مشاهده میشود.
در سل ستون فقرات، دیسک بین مهره‌ای معمولاً کمترین آسیب را می‌بیند، اما گرفتاری اصلی در جسم مهره است. باسیل سل علاقه خاصی به تخریب یک سوم جلویی جسم مهره دارد. عفونت از پشت لیگامان طولی به سمت جلو و پایین گسترش می‌یابد و مهره‌های مجاور را هم درگیر می‌کند. با تخریب ثلث جلویی چند مهره مجاور و کاهش ارتفاع مهره‌های مبتلا در قسمت جلو و در قسمت مبتلا شده به سمت جلو، تقعر پیدا می‌کند که موجب کیفوز میشود.
فهرست مطالب
علائم
علائم سل ستون فقرات به طور تدریجی آغاز میشود. علائم عمومی معمولاً شامل تب (که بیشتر در عصر است) و تعریق شبانه است. بی‌اشتهایی، کاهش وزن، احساس ضعف و خستگی از دیگر علائم عمومی بیماری هستند.
علائم موضعی مهم عبارتند از:
- احساس درد بر روی مهره‌های گرفتار که با حرکت ستون فقرات بیشتر میشود و همراه با محدودیت حرکتی است. شدت درد در شب بیشتر میشود و ممکن است بیمار را از خواب بیدار کند. فشار به ناحیه مهره‌های گرفتار باعث افزایش درد میشود.
- کیفوز و قوز که در مواردی همراه با انحراف جانبی به صورت اسکولیوز است.
- ترشح چرکی.
- در مراحل پیشرفته بیماری، تحت فشار قرار گرفتن نخاع با تغییر شکل مهره یا به دلیل آبسه سلی در اطراف نخاع و بدنبال آن فلج اندام‌های تحتانی (پاراپلژی) که ممکن است با اختلال در دفع ادرار و مدفوع همراه باشد.
تشخیص
در آزمایشات خون، معمولاً کم خونی و گاهی اوقات افزایش نرخ رسوب گلبولهای قرمز (ESR) در بیمار نشان داده میشود. همچنین ممکن است تست پوستی سل (تست مانتو) نتیجه مثبت داشته باشد.
در رادیوگرافی، ابتدا کاهش تراکم استخوان، کاهش ارتفاع مهره‌های گرفتار در قسمت جلویی، و کاهش ارتفاع دیسک بین مهره‌ها قابل مشاهده است. در مراحل پیشرفته بیماری، ممکن است مشاهده شود که مهره‌ها به هم جوش می‌خورند.
تشخیص قطعی سل ستون فقرات با کشف باسیلوس سل در بافت‌های آلوده انجام میشود.
درمان سل ستون فقرات
اساس درمان سل ستون فقرات درمان دارویی با آنتی بیوتیک های ضد باسیل سل و دردهای ستون فقرات همراه با عمل جراحی است. در عمل جراحی بافت های مرده خارج شده و مهره های گرفتار به هم جوش داده میشوند. عمل جراحی بخصوص در بیمارانی که دچار علائم عصبی شده اند و یا در کسانی که به علت تخریب چند مهره مجاور دچار کیفوز شدید شده اند انجام میشود.
