آیا راهی وجود دارد که من بتوانم از سلامت لثه‌هایم مطمئن شوم؟
لثه ی سالم، بین دندانها را پُر می‌کند، از این رو حالت کنگره‌ای دارد. رنگ آن صورتی متمایل به قرمز است و در فرد بالغ در حد طوق (فاصله بین تاج و ریشه) قرار دارد. بین لثه و دندان در حالت عادی شیار باریکی وجود دارد که به آن شیار لثه می‌گویند و عمقی حداکثر تا حدود 3 میلی متر دارد. سطح لثه در حالت طبیعی دان دان است. تغییر در هر کدام از موارد فوق می‌تواند نشانه‌ای از بیماری لثه باشد.
پلاک میکروبی و جرم دندان چیست؟
پلاک میکروبی لایه‌ای است نازک از میکروب‌ها که به طور دایمی، بر سطح دندانها می‌نشیند و در داخل دهان تمام افراد بالغ وجود دارد. این لایه دارای مواد پروتئینی و سلول‌های پوششی و موادی دیگر با منشا بزاقی است.اما ساختمان اصلی این پلاک از میکروب‌ها تشکیل شده است. اگر یک گرم پلاک را به صورت خشک تهیه نماییم، دارای دویست میلیارد باکتری است. این لایه با شستشوی آب برطرف نمی‌شود و باید با مسواک زدن آن را تمیز نمود. با سخت شدن تدریجی پلاک میکروبی، لایه‌ای به نام جرم تشکیل می‌گردد که به علت داشتن سطح زبر، مقادیر بیشتری پلاک میکروبی را بر سطح خود نگه می‌دارد.
چرا بعضی لثه‌ها پیوره می‌کنند؟
از این تعداد بی شمار میکروبی که در پلاک دندان وجود دارند، عده‌ای برای لثه به شدت بیماری‌زا هستند و در صورت تمیز نکردن دقیق دندانها، سبب بروز بیماریهای لثه می‌گردند.
نشانه‌های بیماری لثه
در آغاز بیماری، لثه قرمز رنگ و پرخون شده و همچنین لبه‌های تیز لثه حالت تورم پیدا کرده و برجسته می‌شود. قوام لثه نیز شل می‌گردد و در هنگام خوردن میوه‌های سفت و یا مسواک زدن خونریزی می‌کند. معمولاً در این مواقع فرد از مسواک زدن خودداری می‌کند، که این مسأله باعث شدیدتر شدن بیماری لثه می‌گردد. در این حالت به بیماری لثه، التهاب لثه یا ژنژیویت می‌گویند. وقتی بیماری ادامه پیدا کند، لثه شروع به تحلیل رفتن می‌کند. منظور از تحلیل رفتن لثه،این است که لثه به طرف ریشه دندان کشیده می‌شود. به تدریج بیماری از لثه عبور کرده و به نواحی زیرین یعنی استخوانهای دور دندان سرایت می‌کند و باعث تحلیل رفتن استخوان نیز می‌شود. با شروع تحلیل استخوان، دندانها بتدریج لق شده تا زمانی که با کوچکترین فشاری دندان درد آغاز می شود ودندان کنده می‌شود.
علت بيماري لثه چيستند ؟
تمام بيماريهاي لثه در اثر پلاك ميكروبي ايجا د ميشوند .پلاك يك لايه باكتريايي است كه هر روز روي سطح دندانها ولثه ها تشكيل مي شود .بسياري از باكتريهاي موجود در پلاك كاملاً مضر هستند اما فقط تعدادي از آنها نشان داده شده كه علت اصلي بيماريهاي لثه هستند. جهت جلوگيري ودرمان بيمارهاي لثه شما بايد اطمينان حاصل كنيد كه هرروز تمام پلاكها را از سطوح دنداني خود بر مي داريد اين كار توسط مسواك ونخ زدن انجام مي گيرد.
از کجا بفهمیم لثه مان بیمار شده است؟
مهم‌ترین بیماریهای لثه عبارتند از ژنژیویت Gingivits (التهاب لثه) و پریودنتیت Periodontal (تخریب استخوان اطراف دندان). در ژنژیویت که به معنای التهاب لثه است، استخوان اطراف دندان سالم است، ولی در پریودنتیت که عامه مردم به آن پیوره می‌گویند، استخوان اطراف دندان دچار تخریب می‌گردد. همواره مسیر پیشرفت بیماری لثه از ژنژیویت به سوی پیوره می‌باشد. پس اگر بیماری لثه در مرحله اول کنترل گردد، می‌توان از تخریب استخوان جلوگیری نمود.از مهم‌ترین علایم التهاب لثه می‌توان به خونریزی از لثه و تغییر رنگ آن اشاره در بسیاری از موارد، لثه در اثر التهاب، نرم و متورم می‌گردد و گاهی اوقات لثه دچار افزایش حجم نیز می‌گردد.تبدیل ژنژیویت به پیوره معمولاً به دلیل عدم رعایت کافی بهداشت دهان و مستعد بودن فرد خصوصاً از نظر عوامل ایمنی بدن صورت می‌گیرد. علایم پیوره شامل خونریزی از لثه، بوی بد دهان، درد مبهم در فک‌ها، احساس درد بین دندانها، احساس خارش در لثه، تمایل به فرو بردن خلال دندان در بین دندانها، ترشح چرک از لثه، لقی دندان، ریخته شدن خون روی بالش، جابه‌جا شدن دندانها، گیر کردن غذا بین دندانها، آبسه ی لثه و … است. از علایمی که معمولاً مورد نظر دندانپزشک می‌باشد، عمیق شدن شیار لثه است که همگام با تحلیل استخوان صورت می‌گیرد. تحلیل استخوان نیز از روی رادیوگرافی تعیین می‌گردد.
درمان بیماری لثه
اغلب بیمارانی که از بوی بد دهان خود شکایت دارند، مبتلا به بیماری لثه هستند. این گروه بجای استفاده از خوشبو کننده‌های دهان و آدامس و یا دهان شویه، لازم است برای رفع بوی دهان خود و یافتن علت آن به دندانپزشک مراجعه نمایند. چه بسا ممکن است چنین مشکلاتی با یک جرمگیری ساده رفع گردد و جلوی یک بیماری مزمن و خطرناک گرفته شود. در میان کسانی که از بیماریهای لثه‌ای و خونریزی ناشی از آن رنج می‌برند، گروهی بر این باورند که لثه‌هایشان ضعیف بوده، لذا همواره در پی دارویی برای تقویت لثه‌هایشان هستند. هنگامی که از این گروه درباره چگونگی رعایت بهداشت دهان سوال می‌شود، می‌بینیم که نظافت دهان خود را به روش صحیح انجام نمی‌دهند. به نظر دندانپزشکان بهترین اقدام برای بهبود و یا به قول آنها تقویت لثه‌ها، جرمگیری و رعایت دستورات بهداشتی به طریق صحیح می‌باشد. در ضمن بیماریهای لثه در موارد نادری به علت عدم رعایت بهداشت دهان نیست، بنابراین برای بررسی و پی بردن به علت بیماری باید به متخصص بیماریهای لثه مراجعه نمود. بعنوان مثال بارز بهم ریختگیهای دندانی و به عبارتی نامنظم و ناردیف قرار گرفتن دندانها بویژه روی هم افتادن دندانها زمینه را برای ایجاد بیماریهای لثه بسیار مساعد می‌کند که در اینگونه بیماران باید پس از جرمگیری یا جراحی لثه توسط متخصص ارتودنسی اقدام به ردیف نمودن دندانها کرد تا عامل اصلی بیماری حذف گردد، در غیر این صورت مطمئناً بیماری لثه مجدداً عود خواهد نمود. بنابراین اگر بیماری لثه مبوط به جرم دندانها و محدود به بافتهای لثه باشد می توان با انجام جرم گیری کامل بیماری لثه را درمان نمود ولی اگر بیماری لثه به نو چسبیده گسترش یابد و باعث صدمه استنمول آلوئل شود باید علاوه بر جرم گیری دندانها کور تاژ لثه مورد توجه قرار می گیرد.