آرتروز کمر بیماریی است که معمولا با افزایش سن بوجود می آید و معمولا پس از سن 50 سالگی تشخیص داده می شود. علل آرتروز ستون فقرات شامل آسیب دیدگی ستون فقرات، فرسایش دیسک های ستون فقرات (که اغلب به چاقی مرتبط است) یا عوامل ارثی می باشند. گاهی اوقات، علت این بیماری ناشناخته است. آرتروز ستون فقرات علت خشکی عضلات و درد مفصل است. در اثر آرتروز خم شدن، انجام فعالیت های تحمل کننده وزن مثل پیاده روی و انجام وظایف روزمره مثل لباس پوشیدن و حمام کردن دشوار می شود. فیزیوتراپ به شما کمک می کند تا بیماری خود را مدیریت کنید، ناراحتی خود را کاهش دهید و بتوانید بار دیگر به خوبی حرکت کنید.فرد مبتلا به علائم آرتروز ستون فقرات علاوه بر دست و پنجه نرم کردن با مشکلات جسمی گاهی از پیامدهای عاطفی و اجتماعی این بیماری نیز رنج می‌برد. برای مثال فردی که در نتیجه ابتلا به این بیماری به دشواری از عهده انجام وظایف شغلی و روزمره خود برمی‌آید، دچار احساس افسردگی و درماندگی می‌شود.
مبحث کایروپرکتیک (chiropractic) یا درمان دستی، ریشه یونانی دارد. کلمه “chiro” به معنای دست و “practic” به معنای انجام دادن توسط دست است.
یکی از روش‌های درمان آرتروز ستون فقرات، درمان‌های دستی یا مانوال تراپی است. درمان دستی یا کایروپرکتیک به عنوان علمی برای شناخت مفاصل بدن، به ویژه ستون فقرات و هماهنگ‌سازی آنها به منظور پیشگیری و درمان استفاده می‌شود. تاریخچه استفاده از تنظیم و تطبیق مفاصل و استفاده از آن در علم پزشکی به 2000 سال قبل برمی‌گردد.
این روش بر این نظریه تأکید دارد که بدن انسان دارای یک قدرت درونی برای درمان بیماری‌هاست و دستگاه عصبی نقش مهمی در حفظ سلامتی ایفا می‌کند. اما جابجایی‌های خفیف مفاصل بدن یا حرکات نامناسب بدنی، بر روی جریان الکتریکی اعصاب اثر گذاشته و باعث اختلال در سلامت انسان می‌شود.
درمانگران در این روش با اصلاح وضعیت استخوان‌ها، عضلات، اعصاب، مفاصل و به ویژه ستون فقرات، باعث بهبود عملکرد دستگاه عضلانی-اسکلتی و اعصاب می‌شوند و سلامتی را به بیمار بازمی‌گردانند.
تاریخچه درمان دستی (کایروپرکتیک)
بقراط پدر علم طب، با انجام دادن مانورهایی روی ستون فقرات و مفاصل به درمان خیلی از بیماری ها می‌پرداخته‌است و پس از او ابوعلی سینا، پزشک بزرگ ایرانی نیز از این روش ها استفاده می کرده است.
تئوری جدید کایروپرکتیک در سال 1895 میلادی توسط “دانیل دیوید پلامر” پایه گذاری شد.
این روش به سرعت در دنیای مدرن پیشرفت کرد و اولین دانشکده کایروپرکتیک توسط پلامر در سال 1897 تاسیس شد.
پلامر معتقد بود که وظیفه اولیه یک درمانگر کایروپرکتیک، درمان بیماری ها نیست، بلکه درمان اختلالات عصبی ناشی از جابجایی ناچیز مفاصل است.
در ایران هم این رشته، در سال 1980 به طور رسمی توسط وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی مورد تایید قرار گرفت.
وسایل مورد نیاز در کایروپرکتیک و درمان دستی
متخصص طب فیزیکی وتوانبخشی، بعد از این که انحراف موجود در مهره‌های ستون فقرات را شناسایی کرد، با فشار قابل توجهی که بوسیله متخصص درمان دستی اعمال می شود، مهره‌ها را به جای اولیه خود باز می‌گرداند. این تنظیم همزمان با کاهش فشار بر روی اعصاب، باعث ردیف شدن مجدد مهره‌ها شده و تحرک فرد را افزایش می‌دهد و باعث کم شدن درد و خشکی و گرفتگی می‌گردد.
طب فیزیکی و درمان های دستی کمک می‌کند تا شما به اهمیت حرکت سالم، نحوه صحیح قرار گرفتن بدن و ورزش‌های تقویتی پی ببرید. روش‌هایی از قبیل گرمای مرطوب، کیسه یخ، ماساژ و کشش ممکن است به کار گرفته شود تا باعث کاهش درد، بی‌حسی و تحریکات عصبی شده و یا به بازگشت تعادل ستون فقرات کمک کند.
در کایروپرکتیک هیچ عمل جراحی صورت نمی‌گیرد و هیچ دارویی تجویز نمی‌شود. متخصص درمان دستی فرد بیماری که نیاز به دارو یا عمل جراحی داشته باشد را، به متخصص مربوطه ارجاع می دهد .
پزشک طب فیزیکی وتوانبخشی با بررسی تاریخچه بیماری، رادیوگرافی، ام‌آرآی (MRI) و ای ام جی (EMG) و انجام معاینات محلی ارتوپدی اعصاب و دیگر آزمایش های پاراکلینکی به منشا بیماری پی می‌برد و به معالجه می‌پردازد.
علت بیماری ها از نظر متخصصان درمان دستی
این روش اعتقاد دارد که بسیاری از بیماری‌ها ناشی از اختلالات در سیستم عصبی هستند. این اختلالات ناشی از به هم ریختن ساختمان طبیعی اسکلت و عضلات بدن هستند و می‌توانند قسمت‌های مختلفی از بدن را به بیماری مبتلا کنند.
بدن انسان برای نشستن طولانی مدت طراحی نشده است، اما زندگی مدرن امروزی باعث شده است که بیشتر وقت خود را در حالت کم‌تحرکی بگذرانیم، مانند نشستن در محل کار، در ماشین یا حتی در منزل. این وضعیت‌ها باعث کشش غیرطبیعی در ستون فقرات می‌شود و آنها را از وضعیت طبیعی خود جابجا می‌کند. در چنین وضعیتی، ستون فقرات انعطاف طبیعی خود را از دست می‌دهد.
علاوه بر این، تغذیه نامناسب، آلودگی هوا و استرس‌های مزمن بر روی سیستم اعصاب اثر گذاشته و باعث عملکرد ناقص این سیستم در مواقعی می‌شود که بدن برای جبران آسیب‌های وارده نیاز به عملکرد صحیح آن دارد.
این وضعیت باعث شیوع بیماری‌های مزمن و تحلیل‌ناپذیری شده است که امروزه با آنها روبرو هستیم.
اثرات درمان دستی وطب فیزیکی
بهترین اثر کایروپرکتیک بر روی کمردرد حاد، گردن درد و سردردهای ناشی از استرس است. برخی از شواهد نشان می‌دهند که در این موارد، روش کایروپرکتیک حتی از درمان های رایج پزشکی موثرتر است.
بیشترین اثر کایروپرکتیک بر روی اختلالات عضلانی و اسکلتی مانند صدمه به تاندون ها و رباط ها است. این روش همین اثر را بر روی بیماری های گردن، سر و بازو، به خصوص میگرن، سردردهای تنشی، سفتی گردن و کجی گردن دارد.
نواحی دیگری که در خارج از محدوده ستون فقرات قرار دارند و این روش درمانی بر روی آنها اثربخشی خوبی دارد عبارتند از: کایروپراکتیک زانوها، مچ، آرنج، مچ پا و سایر مفاصل.
شواهد نشان می دهند که کایروپرکتیک برای درمان بیماری هایی که تحت تاثیر عصب واگ هستند، مانند گاستریت ( التهاب معده )، آسم یا آلرژی ها هم موثر است.
برای اثربخشی بیشتر، گاهی اوقات این روش را همراه با طب سوزنی انجام می‌دهند.
اصلاح وضعیت ستون فقرات با استفاده از روش کایروپرکتیک می‌تواند سطح واسطه های التهابی (پروستاگلاندین ها) را کاهش و بتااندورفین (کاهش دهنده های طبیعی درد) را افزایش دهد. تمام این موارد حداقل باعث کاهش درد در بدن می‌شوند.
مهم ترین محل های اثرگذارنده در درمان دستی
سیستم عصبی شما شامل ستون فقرات و نخاع است که به عنوان شاهراه اصلی این سیستم عمل می‌کند. این ستون فقرات به نخاع متصل شده و به عنوان محافظ آن عمل می‌کند. ستون فقرات سالم و طبیعی، به بدن شما توانایی بیشتری در بهبود یافتن می‌دهد.
دیسک‌ها نیز به کاهش اصطکاک بین مهره‌ها کمک می‌کنند. اگر به هر دلیلی دیسک‌ها متورم و یا از هم گسسته شوند، بر روی اعصاب و یا نخاع فشار وارد می‌آورند و منجر به درد یا بی‌حسی در نواحی گردن، کمر، بازوها و پاها می‌شوند.
استخوان‌های ستون فقرات ممکن است دچار انحراف شوند و این امر به اعصاب بدن آسیب می‌رساند و منجر به کشیدگی غیر متعادل عضلات و درد شدید می‌شود. درمان آرتروز ستون فقرات نیز با استفاده از این روش موثر است.
ماهیچه‌های نگهدارنده و رباط‌های متصل کننده مهره‌ها، ممکن است کشیده و یا پاره شوند که در این صورت مهره‌ها حمایت و توانایی حرکت لازم را از دست داده و از نظر حرکتی محدود می‌شوند.
اعصاب حامل پیام، می‌توانند تحریک، فشرده یا کشیده شوند که این موضوع می‌تواند موجب بروز درد، بی‌حسی و یا سوزش در کمر و یا سایر اعضای بدن گردد. در کل، ستون فقرات سالم و طبیعی برای بهبودی و توانایی بدن شما بسیار مهم است.
متخصصین مرکز جامع توانبخشی امید با بهره مندی از متد درمانی پروفسور مین و میت لند، استفاده بهینه ای از این روش برای درمان اختلالات ستون فقرات (گردن درد و کمر درد) و اندام ها داشته اند.
منبع: بیماری ستون فقرات