فلج بل، از کار افتادن يا ضعف حاد، يکطرفه و محيطي صورت است که ممکن است به تغيير شکل دائمي سمت آسيبديده صورت منتهي شود. در سال 1821 ميلادي، جراح و آناتوميست اسکاتلندي، «سر چارلز بل»، اولين فردي بود که علايم اين عارضه و نيز عملکرد و آناتومي عصب صورت را تشريح کرد. دارودرماني فلج بل در گذشته بهدليل نامطمئن بودن از اثربخشي و درصد بالاي ميزان بهبود خودبخودي اين عارضه چندان مورد توافق نبوده است. مطالعات اخير نشان دادهاند برخي از داروها مانند کورتيکواستروييدها و ضدويروسها ممکن است سودمند باشند و باعث بهبود حال بيماران شوند.
فهرست مطالب
درمانهاي دارويي فلج بل
تحقیقات بالینی اخیراً به دو گزینه درمانی برای فلج بل پرداختهاند که نشان دادهاند که این دو گزینه درمانی میتواند موثر باشد. اصولاً، هدف اصلی درمان فلج بل، کاهش زمان لازم برای بهبود علائم و پیشگیری از عوارض چشمی است. با این حال، به دلیل نتایج متضاد این مطالعات، بهترین استراتژی درمانی برای مبتلایان به فلج بل هنوز مشخص نیست. احتمالاً دلیل این تردید، نامشخص بودن دقیق علت اصلی بیماری است. پروگنوز فلج بل برای اکثر بیماران، حتی بدون درمان، خوب است. 71 درصد از بیماران بدون درمان به طور کامل بهبود مییابند و 84 درصد تقریباً به عملکرد طبیعی خود بازمیگردند. در مورد عملکرد حسی و حرکتی ناحیه صورت، بیشتر بیماران بهبود کامل مییابند، اما در برخی موارد بهبود نسبی دارند. به نظر میرسد که درمان موثری، اگر زودتر از 72 ساعت پس از شروع علائم آغاز شود، به حداکثر خود میرسد.
در حال حاضر هيچ دارويي که موردتاييد FDA باشد، براي درمان فلج بل وجود ندارد. دو داروي متداول مورد استفاده در درمان فلج بل عبارتند از کورتيکواستروييدها و ضدويروسها. شواهد نشان ميدهند تجويز کورتيکواستروييدها به تنهايي سودمند است. تجويز ضدويروسها به تنهايي در مقايسه با دارونما اثربخشي بيشتري نداشته است و در نهايت، تجويز کورتيکواستروييدها همراه ضدويروسها شانس بهبود کامل بيمار را افزايش ميدهد و در مقايسه با مصرف کورتيکواستروييدها به تنهايي اثربخشي بيشتري دارد.
کورتيکواستروييدها
مطالعات باليني انجام شده روي اثربخشي کورتيکواستروييدها به مراتب بيشتر از اطلاعات موجود درباره ضدويروسهاست. کورتيکواستروييدهاي متعددي نظير هيدروکورتيزون، متيل پردنيزولون، پردنيزولون و دگزامتازون در گذشته براي درمان فلج بل مورداستفاده قرار گرفتهاند. اخيرا، پردنيزون متداولترين کورتيکواستروييد تجويز شده براي درمان فلج بل بوده است. کورتيکواستروييدها با مهار التهاب و پاسخ طبيعي دستگاه ايمني بدن عمل ميکنند.
ضدويروسها
با توجه به احتمال آلودگی با ویروس HSV نوع یک به عنوان عامل فلج بل، در نظر گرفتن تجویز آنتیویروسهایی مانند آسیکلوویر، والاسیکلوویر و فامسیکلوویر از لحاظ نظریهای مفید به نظر میرسد. ضدویروسها با مهار آنزیم DNA پلیمراز و مهار سنتز DNA ویروس عمل میکنند. تجویز این گروه داروها به عنوان مونوتراپی توصیه نمیشود. دوز توصیه شده آسیکلوویر در کودکان بالای 2 سال 80 میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به صورت 4 دوز منقسم برای مدت 5 روز است (حداکثر دوز روزانه 3200 میلیگرم). در مورد والاسیکلوویر، دوز توصیه شده برای کودکان بالای 12 سال یک گرم در روز، به صورت 3 دوز منقسم برای مدت 7 روز است. ایمنی فامسیکلوویر در کودکان هنوز مورد بررسی قرار نگرفته است.
درمان ترکيبي
در گذشته بهدليل ناکافي بودن مشاهدات باليني، تجويز همزمان کورتيکواستروييدها و ضدويروسها موافقان و مخالفان متعددي داشته است. متداولترين ضدويروسهاي بررسيشده در اين مطالعات آسيکلووير و والاسيکلووير بودهاند. براساس دستورالعمل آکادمي نورولوژي آمريکا (AAN)، درمان زودهنگام با آسيکلووير در ترکيب با پردنيزون براي بهبود عملکرد فاشيال توصيه ميشود. نتايج مطالعه «تائرا» و همکارانش نشان داده داروهاي ضدويروس همراه کورتيکواستروييدها اثر يکديگر را در بهبود بيماري تقويت ميکنند. بنابراين تحقيق، در بيماراني که کمتر از 3 روز از شروع علايم آنها سپري شده است، درمان ترکيبي کورتيكواستروييد و ضدويروس بايد شروع شود مگر آنکه ممنوعيت دارويي در آنها وجود داشته باشد. متداولترين و در عين حال در دسترسترين اين رژيمها، آسيکلووير به همراه پردنيزون است.
درمانهاي غيردارويي فلج بل
روشهای غیردارویی برای درمان فلج بل شامل جراحی، فیزیوتراپی، تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست و طب سوزنی میباشند. گزارشهای متعدد نشان دادهاند که متیل کوبالامین و سایر ویتامینها مانند ویتامین B12، B6 و مکملهای حاوی روی؛ اکسیژن پرفشار و سم بوتولینوم در درمان فلج بل موثر هستند.
منبع : پزشکی بالینی
