فلج بل، از کار افتادن یا ضعف حاد، یکطرفه و محیطی صورت است که ممکن است به تغییر شکل دائمی سمت آسیب‌دیده صورت منتهی شود. در سال ۱۸۲۱ میلادی، جراح و آناتومیست اسکاتلندی، «سر چارلز بل»، اولین فردی بود که علایم این عارضه و نیز عملکرد و آناتومی عصب صورت را تشریح کرد. دارودرمانی فلج بل در گذشته به‌دلیل نامطمئن بودن از اثربخشی و درصد بالای میزان بهبود خودبخودی این عارضه چندان مورد توافق نبوده است. مطالعات اخیر نشان داده‌اند برخی از داروها مانند کورتیکواستروییدها و ضدویروس‌ها ممکن است سودمند باشند و باعث بهبود حال بیماران شوند.
درمان‌های دارویی فلج بل
مطالعات بالینی متعددی که در سال‌های اخیر به چاپ رسیده‌اند، اثربخشی دو گزینه درمانی را برای فلج بل موردبررسی قرار داده‌اند. به‌طور کلی، دو هدف اصلی درمان فلج بل، کاهش مدت زمان مورد نیاز برای بهبود علایم و پیشگیری از عوارض چشمی آن است اما به‌دلیل نتایج ضد ونقیض به‌دست آمده از این مطالعات، هنوز بهترین استراتژی درمانی برای مبتلایان به فلج بل نامشخص است. شاید دلیل این تردید، نامشخص بودن دقیق اتیولوژی اصلی بیماری باشد. پروگنوز فلج بل برای اکثر بیماران، حتی بدون درمان، خوب است. ۷۱ درصد از بیماران بدون درمان به‌طور کامل بهبود می‌یابند و ۸۴ درصد تقریبا به عملکرد طبیعی خود برمی‌گردند. در مورد عملکرد حسی و حرکتی ناحیه صورت، درصد بالایی از بیماران بهبود کامل می‌یابند، اما در برخی از آنها بهبود نسبی است. به نظر می‌رسد، اثربخشی دارودرمانی در صورت شروع زودهنگام درمان (کمتر از ۷۲ ساعت پس از شروع علایم)، به حداکثر خود می‌رسد.
در حال حاضر هیچ دارویی که موردتایید FDA باشد، برای درمان فلج بل وجود ندارد. دو داروی متداول مورد استفاده در درمان فلج بل عبارتند از کورتیکواستروییدها و ضدویروس‌ها. شواهد نشان می‌دهند تجویز کورتیکواستروییدها به تنهایی سودمند است. تجویز ضدویروس‌ها به تنهایی در مقایسه با دارونما اثربخشی بیشتری نداشته است و در نهایت، تجویز کورتیکواستروییدها همراه ضدویروس‌ها شانس بهبود کامل بیمار را افزایش می‌دهد و در مقایسه با مصرف کورتیکواستروییدها به تنهایی اثربخشی بیشتری دارد.
کورتیکواستروییدها
مطالعات بالینی انجام شده روی اثربخشی کورتیکواستروییدها به مراتب بیشتر از اطلاعات موجود درباره ضدویروس‌هاست. کورتیکواستروییدهای متعددی نظیر هیدروکورتیزون، متیل پردنیزولون، پردنیزولون و دگزامتازون در گذشته برای درمان فلج بل مورداستفاده قرار گرفته‌اند. اخیرا، پردنیزون متداول‌ترین کورتیکواسترویید تجویز شده برای درمان فلج بل بوده است. کورتیکواستروییدها با مهار التهاب و پاسخ طبیعی دستگاه ایمنی بدن عمل می‌کنند.
ضدویروس‌ها
به‌دلیل مطرح بودن آلودگی با ویروس HSV نوع یک به عنوان علت فلج بل، از لحاظ تئوریک تجویز آنتی‌ویروس‌هایی نظیر آسیکلوویر، والاسیکلوویر و فامسیکلوویر سودمند به‌نظر می‌رسد. ضدویروس‌ها با مهار آنزیم DNA پلی‌مراز و مهار سنتز DNA ویروس عمل می‌کنند. تجویز این گروه داروها به عنوان مونوتراپی توصیه نمی‌شود. دوز توصیه شده آسیکلوویر در کودکان بالای ۲ سال ۸۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در ۴ دوز منقسم برای مدت ۵ روز است. (حداکثر دوز روزانه ۳۲۰۰ میلی‌گرم). در مورد والاسیکلوویر دوز توصیه شده برای کودکان بالای ۱۲ سال یک گرم در روز، در ۳ دوز منقسم برای مدت ۷ روز است. ایمنی فامسیکلوویر در کودکان هنوز موردبررسی قرار نگرفته است.
درمان ترکیبی
در گذشته به‌دلیل ناکافی بودن مشاهدات بالینی، تجویز همزمان کورتیکواستروییدها و ضدویروس‌ها موافقان و مخالفان متعددی داشته است. متداول‌ترین ضدویروس‌های بررسی‌شده در این مطالعات آسیکلوویر و والاسیکلوویر بوده‌اند. براساس دستورالعمل آکادمی نورولوژی آمریکا (AAN)، درمان زودهنگام با آسیکلوویر در ترکیب با پردنیزون برای بهبود عملکرد فاشیال توصیه می‌شود. نتایج مطالعه «تائرا» و همکارانش نشان داده داروهای ضدویروس همراه کورتیکواستروییدها اثر یکدیگر را در بهبود بیماری تقویت می‌کنند. بنابراین تحقیق، در بیمارانی که کمتر از ۳ روز از شروع علایم آنها سپری شده است، درمان ترکیبی کورتیکواسترویید و ضدویروس باید شروع شود مگر آنکه ممنوعیت دارویی در آنها وجود داشته باشد. متداول‌ترین و در عین حال در دسترس‌ترین این رژیم‌ها، آسیکلوویر به همراه پردنیزون است.
درمان‌های غیردارویی فلج بل
درمان‌های غیردارویی شامل جراحی، فیزیوتراپی، تحریک الکتریکی عصب از خلال پوست و طب سوزنی هستند. گزارش‌های متعددی اثربخشی متیل کوبالامین و سایر ویتامین‌ها نظیر ویتامین B12، B6 و مکمل‌های حاوی روی؛ اکسیژن پرفشار و سم بوتولینوم را در درمان فلج بل مطرح کرده‌اند.
منبع : پزشکی بالینی
آدرس کلینیک دیباجی: خیابان پاسداران، خیابان شهید کلاهدوز (دولت)، دیباجی جنوبی، روبروی سنجابی، پلاک ۱۷
پاسخ دهید