دردی نسبتاً شایع در انتهای ستون فقرات به شمار می آید که به استخوان خاجی و بین پاها انتشار می یابد. شیوع آن در زنان بیش از مردان می باشد. از علل شایع آن می توان به ضربه مستقیم ناشی از لگد یا زمین خوردن با نشیمن گاه اشاره کرد. از سایر علل آن می توان به کشیدگی لیگامانهای ساکروکوکسیژیال ، زایمان طبیعی و شکستگی دنبالچه و التهاب مفصل استخوان دنبالچه با خاجی اشاره نمود.
در لمس و حرکت استخوان دنبالچه ( آخرین بند از ستون فقرات در بالای مقعد ) درد زیادی احساس می گردد و درد معمولا با نشستن تشدید می شود به طوریکه فرد مجبور است با یک سمت باسن بنشیند. با توجه به اینکه درد این منطقه می تواند به علت بیماری ها و بدخیمی های مقعد یا انتهای ستون فقرات بروز نماید افراد دچار علائم فوق می بایست جهت بررسی و تشخیص علل آن به پزشک مراجعه نمایند.
تا زمان تشخیص بیماری فوق و درمان آن افراد می توانند از بالشتک حلقوی ( Donut Foam ) جهت تخفیف درد حین نشستن استفاده نمایند.
استخوان دنبالچه در انتهای ستون فقرات قرار دارد و نقش تحمل وزن را در نشستن بعهده داشته و لیگامانها و عضلات به آن می چسبند در حیوانات نقش انتهای دم را دارد.بین ۳ تا ۵ مهره از بقایایای مهره ها دنبالچه را تشکیل می دهند.این مهره ها از بالا به پایین کوچکتر می شوند.عضلات کف لگن با دنبالچه ارتباط مهمی دارند و در مکانیزم دفع مدفوع و ادرار سلامت آن مهم است.اشکال در دنبالچه عملکرد عضلات کف لگن را مختل کرده و مکانیزم دفع را دچار اختلال می نماید
شکستگی دنبالچه بدلیل شکل آن و تعداد بندهای تشکیل دهنده آن نادر است.
درد ناحیه ساکروم و استخوان دنبالچه به Coccydynia معروف است.
معمولا درد در ناحیه استخوان دنبالچه متمرکز است و به جایی انتشار نمی یابد ، اما گاهی با کمر درد یا درد باسن و کشاله ران همراه می شود
* ازعلائم دیگر همراه با این بیماری درد درزمان قاعدگی ، موقع دفع مدفوع و زمان تماس جنسی است . درد بیمار با نشستن یا بلند شدن ازحالت نشسته افزایش می یابد وچون درد با نشستن بدتر می شود رانندگی برای فرد درد ناک است
* عمده علت درد دنبالچه برمی گردد به نیمه در رفتگی های استخوان دنبالچه و عدم ثبات این استخوان و حرکت بیش از حد آن که درد ناحیه را باعث می شود.
* از علل مهم دیگر اسپاسم عضله بالا برنده مقعد است .البته بسیاری از بیماران سابقه آسیب به ناحیه را دارند.
* زایمان یکی ازعوامل ایجاد آسیب به دنبالچه است. همچنین مسافرت های مکرر به خصوص با وسائط نقلیه عمومی ازعوامل دیگراست. اما ممکن است بدون سابقه آسیب نیز درد وجود داشته باشد.
* یکی از عوامل خطر مهم دیگر همراه با درد دنبالچه چاقی است. افزایش شاخص توده بدنی ، بروز درد دنبالچه را تا ده برابر افزایش می دهد و این ممکن است به علت کاهش چرخش لگن درحال نشستن باشد .
درمان درد دنبالچه:
ماساژ توسط خود بیمار از درون مقعد پس از آموزش.
استفاده از تیوب برای نشستن.
ورزشهای دنبالچه.
جا انداختن دنبالچه توسط پزشک از درون مقعد.
تزریق .
جراحی در صورت عدم پاسخ به درمان.
درد ناحیه ساکروم و استخوان دنبالچه
* درمان این بیماری طیف وسیعی از درمان ها شامل درمان های دارویی ، فیزیوتراپی و حتی جراحی را شامل می شود. یکی از درمان های مهم ، درمان های دستی است که تحت عنوان مانیپولاسیون شناخته می شوند. ازجمله متخصصین پزشکی که به انجام این نوع درمان مبادرت می نمایند، متخصصین طب فیزیکی می باشند .