دردهای عضلانی و درمان آن

عضلات (ماهیچه ها) نقش موتورهای حرکتی در بدن را دارند که اگر دچار آسیب و درد شوند، حرکت کردن با اشکال روبرو می شود. این دردها می تواند به صورت صبحگاهی، در هنگام بارداری و بعد از تمرین و ورزش در نقاط مختلف بدن مانند کف پا، زیر بغل، آرنج، کتف،گردن، جلوی ران و حتی صورت رخ دهند. برای رفع و درمان دردهای عضلانی مزمن و ناگهانی و تسکین آن ها درمان های خانگی و طبی زیادی ارائه می شود که شامل فیزیوتراپی و ماساژ و داروها است.

دردعضلات چیست؟

دردهایی که درماهیچه های بدن رخ میدهد به عنوان دردهای عضلانی یا myalgia مایالژیا شناخته شده است .درد عضلات معمولا رایج است. تقریبا بیشتر افرادسابقه درد درعضلات وماهیچه ها را داشته اند. به دلیل اینکه درسرتاسر بدن بافت های ماهیچه ای وجود دارد این درد میتواند درهمه جای بدن احساس شود.

علت ها و دلایل

علت درد عضلات به سادگی قابل تشخیص است به دلیل اینکه اکثر دردهای عضلانی براثر فشار،کشش یا فعالیت های فیزیکی ایجاد میشود.

تعدادی از رایجترین دلایل دردهای عضلانی شامل موارد زیراست:

1. کشش دریک یا چند ماهیچه دربدن
2. استفاده بیش ازحد ازماهیچه ها درهنگام انجام فعالیت های فیزیکی
3. آسیب دیدگی های ماهچه ها هنگام انجام فعالیت های فیزیکی وتمرینات ورزشی .کشیدگی ورگ به رگ شدن ماهیچه ها دوآسیب دیدگی است که میتواند باعث درد ماهیچه ها شود.
4.  فیبرومایالیژیا
5.  ایجاد عفونت مانند آنفولانزا
6.  زخم ،سل پوستی
7.  مصرف داروهای خاصی مانند استاتین، ACEیا کوکائین
8.  dermatomyositis  درماتومیزویت که براثر التهاب یا جوش وکهیرایجاد میشود
9. Polymyositis (پلی میوزیت)که براثرالتهاب وضعف ایجاد میشود

علائم

شما ممکن است با دردماهیچه دریک ناحیه یا درنواحی گسترده بدن مواجه شوید این درد میتواند به صورت خفیف یا شدید باشد:

1-  درد به صورت خفیف یا شدید ظاهر میشود ومیتواند برای مدت زمانی کوتاهی بروز کند یا تاثیرآن به صورت دائمی است

2-  درصورتیکه دچارعفونت باشید با تب و لرز مواجه میشوید

3-  شما در مفاصل همانند ماهیچه ها با درد مواجه میشوید

4-  با ضعف و خستگی مواجه می شوید و انجام دادن فعالیت های طبیعی برای شما مشکل است

5-  در صورتیکه درد به صورت پایدار باشد با افسردگی مواجه میشوید

انواع

هورمون و سن: درد عضلات در خانم‌ها نسبت به آقایان رایج‌تر است و نسبت آن 3 به 1 است. حدود 4 درصد از خانم‌ها در سن 20 تا 40 سالگی و حدود 6 درصد از خانم‌ها در سن 40 تا 60 سالگی با بیماری فیبرومیالژی مواجه می‌شوند. خانم‌ها در سنین 55 تا 64 سال بیشتر از سنین دیگر در خطر ابتلا به این اختلال قرار دارند. همچنین، خانم‌ها بعد و قبل از سنین یائسگی در خطر بروز علائم این بیماری قرار دارند، زیرا دوران یائسگی دوره‌ای است که سطح هورمون استروژن در بدن کاهش می‌یابد.

روماتیسم و سندروم خستگی مزمن: روماتیسم و سندروم خستگی مزمن دارای علائم روماتیسمی شبیه به فیبرومیالژی است. فیبرومیالژی می‌تواند منجر به بیماری روماتیسم شود. در سندروم خستگی مزمن، یکی از علائم اصلی آن خستگی و گرفتگی است. مبتلایان به روماتیسم با درد و سختی در مفاصل مواجه می‌شوند. یکی از علائم رایج فیبرومیالژی ایجاد درد در همه بدن، از جمله درد عضلات دست، پشت و کمر است. همچنین، فیبرومیالژی می‌تواند منجر به عدم کنترل ادرار و مدفوع شود.

خواب وروحیه فرد: فیبرومیالژی میتواند با الگوهای نامناسب خواب و روحیه ضعیف ایجاد شود مهمترین تغییرات در سبک زندگی برای این نوع از فیبرومیالژی میتواند باعث ایجاد شرایط عادی برای شما شود انجام تمرینات ورزشی روزانه و مصرف غذاهای سبک میتواند به درمان فیبرومیالژی کمک کند مطالعات در سال 2001 نشان میدهد که مصرف یک رژیم غذایی گیاهی می تواند درد عضلات ناشی از اختلال فیبرومیالژی را به حداقل برساند این رژیم غذایی مصرف گوشت، لبنیات، تخم مرغ و نمک بیش از حد را منع میکند انجام ورزش های منظم در طول روز و مصرف رژیم غذایی مناسب باعث تقویت روحیه فرد میشود و به خواب مطلوب او کمک میکند و بهبود این دوعامل باعث کاهش علائم فیبرومیالژی از جمله گرفقتگی و درد عضلات میشود.

درد بعد از ایجاد ضربه به بدن:علائم فیبرومیالژی ممکن است بعد از یک ضربه به بدن ایجاد شود به عنوان مثال تصادف، لیزخوردن، افتادن روی زمین و فشارهای زیاد میتواند منجر به فیبرومیالژی شود. خطر شکستگی استخوان در دوران کودکی می تواند باعث افزایش خطر فیبرومیالژی و درد عضلات در سنین بیشتر شود.

فشارها واسترس های مکرر: فشارها و استرس های مکرر، تمرینات شدید و کارهای سنگین می تواند باعث بروز علائم فیبرومیالژی شود فشار و استرس های  مکرر هم چنین باعث ایجاد افسردگی هم میشود و افسردگی ها طولانی هم می تواند منجربه اختلال فیبرومیالژی شود تمریناتی که شدت آنها از کم به متعادل است مانند تای چی در کاهش درد عضلات و گرفتگی و کاهش استرس و فشار موثر است.

تشخیص

علاوه بر کنترل و ارزیابی علائم اولیه و ظاهر بیمار پزشک برای درمان فیبرومیالژی باید همه مفاصل را به صورت کامل ارزیابی کند و با ارزیابی  نقاطی از بدن که دچار ضعف شده است و ارزیابی های روانشناختی وضعیت ذهنی فرد و بروز علائمی مانند افسردگی، اضطراب و سردردهای میگرنی را شناسایی کند  همچنین برای ارزیابی و تشخیص اختلالات دیگر وضعیت عصب های بدن و بیماری های مربوط به زنان در خانم ها را بررسی میکند. پزشک  سوالاتی برای ثبت تاثیرات بیماری درد عضلات از بیمار می پرسد. تا آن را پر کند و تست های آزمایشگاهی و تست ها ی مربوط به اختلالات خواب هم باید انجام شود برای تشخیص بیماری فیبرومیالژی باید یک مسئله مهم در نظرگرفته شود و آن هم سابقه درد به صورت گسترده که حداقل 3 ماه در بدن فرد پایدار است، می باشد. درد به صورت گسترده در هر دوسمت بدن، ناحیه بالا و پایین خط مفصل کمر و درد در ستون مهره ها و ناحیه تحتانی مفصل کمراست.

زمان مراجعه به پزشک

دردهای عضلانی همیشه بدون ضرر نیستند ودربعضی ازمواقع درمان های خانگی برای درمان  کافی نیست دردهای عضلانی درشرایطی باعث ایجاد خطرات جدی دربدن فرد میشود.

درصورتی که موارد زیر ایجاد شد شما باید به پزشک مراجعه کنید:

1.  دردی که بعدا ز چند روز با انجام درمان های خانگی ازبین نرفته باشد
2. دردهای شدید عضلانی که شما دلیل آن را نمیدانید
3.  دردهای شدید عضلانی که با التهاب همراه است
4.  دردهایی که بعدا ز نیش زدن کنه یا حشرات ایجاد میشود
5.  دردهای عضلانی که همراه با تورم وقرمزی است
6.  دردی که بعد از تغییر دادن داروها یتان بلافاصله ایجادمیشود

مواردی که درادامه گفته میشود ازعلائم هشداردهنده میباشند وبه فوریت های پزشکی نیاز دارند درصورت بروز هرکدام ازعلائم زیر بلافاصله باید به پزشک مراجعه کنید.

1. کاهش میزان دفع ادرار
2.  ایجاد اشکال دربلعیدن غذا
3. استفراغ وتب
4.  به سختی نفس کشیدن
5. سخت شدن ناحیه گردن
6.  ضعف ماهیچه ها
7.  ناتوانی در حرکت ناحیه آسیب دیده بدن

درمان

دردهای عضلانی معمولا بوسیله درمان های خانگی بهبود میابند تعدادی درمان وجود دارد که شما میتوانید با انجام آنها درخانه با عث کاهش درد های عضلانی ناشی ازآسیب دیدگی یا استفاده بیش ازحد ازماهیچه ها شوید این درمان ها شامل موارد زیراست:

1. استراحت دادن ناحیه ای ازبدن که دچار درد شده است.
2.  مصرف داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن.
3. کاربرد یخ درمحل آسیب دیده برای کاهش درد والتهابات براساس گفته های سازمان بین المللی سلامت افراد میتوانند یخ را برای کشیدگی ورگ به رگ شدن عضلات 1 تا 3 روز برروی موضع آسیب دیده استفاده کنند.
4.  به کاربردن پدهای گرم برای هرنوع آسیب دیدگی که بعد از گذشت 3 روز دربدن ماندگار است.

موارد دیگری وجود دارد که باعث درمان درد ماهیچه ها که براثر انواع مختلفی ازدلائل رخ داده است میشود این درمان ها شامل موارد زیراست:

1. کشش های آرام در ماهیچه ها
2. جلوگیری ازانجام فعالیت هایی که باعث ایجاد فشار شدید برروی ماهیچه ها میشود وانجام مجدد فعالیت با ازبین رفتن درد
3. جلوگیری از بلندکردن وزنه های سنگین تا زمان ازبین رفتن درد
4.  استراحت کردن
5.  انجام ورزش هایی برای کاهش استرس مانند یوگا ،مدیتیشن

ماساژدرمانی

درمان درد عضلات بوسیله ماساژ یکی از روش هایی است که باعث کاهش فشار وگرفتگی ماهیچه ها و در نهایت کاهش سردردهایی که با درد عضلات ایجاد شده وکاهش درد عضلات میشود.این روش میتواند باعث درمان درد عضلات که براثر آسیب دیدگی یا استفاده بیش از حد ازمفصل ایجاد شده است بشود و یکی ازبهترین روش ها برای جلوگیری و درمان دردهای عضلانی است.

مزایای ماساژ درمانی

ماساژ درمانی یک روش است که با لمس آرام و ملایم بر روی عضلات، می‌تواند منجر به کاهش درد و ایجاد تعادل در بدن شود. این روش نمی‌تواند جایگزین درمان‌های پزشکی شود، اما می‌تواند نیاز به مصرف دارو و جراحی را کاهش دهد.

ماساژ درمانی باعث آرامش سلول‌های عصبی بدن و افزایش انرژی در فرد می‌شود. این روش باعث کاهش انواع مختلفی از گرفتگی ماهیچه‌ها، به ویژه در ناحیه کمر و گردن که بیشترین فشار را تحمل می‌کنند، می‌شود. ماهیچه‌ها ممکن است به دلیل فشارهایی که بر روی عصب‌های بازو، دست و ساق پا اعمال می‌شود، به انقباض و گرفتگی بیفتند و منجر به درد، بی‌حسی و سوزش در این نواحی شوند. با ماساژ درمانی می‌توان گرفتگی ماهیچه‌ها در مناطقی مانند شانه یا لگن را کاهش داد.

فیزیوتراپی و ورزش

در اولین مراجعه شما به پزشک فیزیوتراپی او درمورد فعالیت هایی که با انجام آنها دربدنتان درد ایجاد میشود ازشما سوالاتی را میپرسد. همچنین اطلاعاتی درمورد هرگونه سابقه آسیب دیدگی ازقبل ویا شرایط بیماری که داشته اید کسب میکند سپس با معاینه فیزیکی وارزیابی هایی که انجام میدهد دلیل قطعی بروز علائم دربدن بیمار را تشخیص میدهد. همچنین پزشک درمورد انتظاراتی که شما از درمان دارید سوال خواهد کرد. بعد ازارزیابی ها پزشک یک برنامه کامل تمرینات برای درمان مشکل خاصی که دربدن شما است طراحی میکند. چندین نوع درمان برای دردهای عضلانی وجود دارد که شامل موارد زیراست:

گرما درمانی ویخ درمانی

اگر شما دچاردرد وتورم درعضلات هستید پزشک فیزیوتراپی به کاربردن یخ به مدت 20 دقیقه برای کاهش تورم ودرد به شما توصیه میکند.گرما درمانی یعنی به کاربردن یک بسته آب گرم زمانیکه تورم ودرد کاهش یافت توصیه میشود.به کاربردن گرما به ماهیچه های نرم بدن کمک میکند وباعث افزایش جریان خون در ماهیچه های آسیب دیده میشود.

درمان بوسیله دستگاه های الکتریکی

• درمان بوسیله دستگاه های الکتریکی مانند دستگاه TENS  وفراوا درمانی میتواند باعث کاهش درد شود.
• فراو ادرمانی (اولتراسوند) باعث فرستادن امواجی به عمق بافت  ها وبهبود درد میشود.
• دستگاه TENS یک دستگاه تحریک کننده عصب است این دستگاه جریان های ضعیفی را تولیدمیکند که بوسیله الکترود به پوست شما منتقل میشود.
• این دستگاه میتواند باعث کاهش درد به صورت موقت شود.

تحرک بافت های نرم

تحرک بافت های نرم یا ماساژمیتواند باعث کاهش گرفتگی عضلات شود

کشش عضلات بوسیله دست ویا توسط خود فرد

گرفتگی عضلات بعداز یک دروه بی تحرکی طولانی واستفاده نکردن ازماهیچه ها رخ میدهد وبرروی توانایی شما برای حرکت کامل مفصل تاثیرمیگذارد.کشش باعث افزایش طول ماهیچه های گرفته شده ،انعطاف وحرکت میشود.این کشش میتواند بوسیله خود فرد یا توسط پزشک فیزیوتراپی انجام شود.

تمرینات کششی

ضعف ماهیچه ها زمانی رخ میدهد که اندام های خود را حرکت ندهید یا عضلات شما برای مدت طولانی منقبض باشد.استقامت ماهیچه به شما کمک میکند که به انجام فعالیت های قبلی خود بازگردید وباعث جلوگیری ازایجاد آسیب دیدگی های بعدی دربدن میشود.تمریناتی که شما باید انجام دهید باید براساس نوع تناسب اندامتان و نوع آسیب دیدگی شماباشد.

آموزش دادن بیمار

پزشک فیزیوتراپ درمورد مشکلات خاص،هشدارها ومواردی که باعث جلوگیری ازآسیب دیدگی میشود اطلاعاتی را دراختیار شما خواهد گذاشت.

همچنین مواردی را درمورد اصلاح فعالیت های خود در خانه یامحل کار به شما توصیه میکند پزشک فیزیوتراپ علاوه برموارد فوق درمان هایی که برای شما مناسب است را به شما خواهدگفت این درمان ها شامل موارد زیراست:

1. بستن عضلات با باندهای مخصوص
2. ضربه زدن بوسیله اندام ها
3. استفاده ازوسایل کمکی مانند عصا یا چوبدستی هنگام راه رفتن
4. تعلیم نحوه صحیح راه رفتن
5. توصیه استفاده ازبریس
6. تعلیم نحوه صحیح قراردادن بدن درموقعیت های مختلف
7. اصلاح فعالیت ها

همچنین درصورت نیاز فیزیوتراپیست مواردی را برای شمایادداشت میکند که چگونه بتوانید علائم را درخانه مدیریت کنید.این موارد شامل یک برنامه کامل تمرینات خانگی است که شما بتوانید آنها را درخانه انجام دهید وسریعتر بهبود یابید.

درصورتی که شما دچار انواع مختلفی ازدردهای عضلانی باشید ویا به جراحی نیاز داشته باشید درمان های فیزیوتراپی میتواند به شما کمک کند.

درمان های فیزیوتراپی به شما کمک میکند که به فعالیت های طبیعی خود بازگردید وبتوانید حداکثر عملکرد ممکن را به سرعت وبدون ایجاد هیچ گونه خطری انجام دهید.

دارو

داروهای مسکن بدون نسخه شامل موارد زیراست که میتواند باعث کاهش درد شود:

1.  استامینوفن (تایلنول،آسپیرین بدون اکسدرین)
2. داروهای ضدالتهاب بدون استروئید مانند ایبوپروفن(مورتین ، ادویل) یا ناپروکسین (آلیو، ناپروسین)

هردو نوع داروی استامینوفن وداروهای ضد التهاب میتوانند باعث کاهش تب ودردی ناشی ازگرفتگی وسختی عضلات شوند اما فقط داروهای ضدالتهاب بدون استروئیدمیتواند باعث کاهش التهاب ،تورم شود.عمکرد هرکدام ازاین داروها متفاوت است داروهای ضدالتهاب باکاهش مواد پروستاگلاندین یعنی هورمون هایی که باعث ایجاد درد میشوند میتوانند درد را کاهش دهند.استامینوفن هم باعث ایجاد تاثیردر روی قسمتی ازمغز که پیغام های درد را دریافت میکند میشود.داروهای ضدالتهاب بدون استروئید درنوع های قوی تری هم وجود دارد که این داروها باید توسط پزشک تجویز شود.

مسکن های موضعی دیگری هم وجوددارند که بدون تجویزپزشک میتوانند تهیه شوند این مسکن ها شامل کرم،لوسیون،اسپری هایی است که بروی پوست استعمال میشود ومیتواند باعث کاهش درد ناشی ازگرفتگی عضلات یا بیماری آرتروز شوند.نمونه ای ازاین مسکن ها شامل آسپرکرم، بنگای،آیسی هات،کاپزاسین است.

مسکن هایی که با  تجویز پزشک باید مصرف  شود:

1. کورتیکاستروئید
2. Opioids داروهای حاوی مخد ربرای درمان
3.  داروهای ضدافسردگی
4.  داروهای ضد تشنج یا ضدگرفتگی ماهیچه ها

پیشگیری از درد عضلات

درصورتی که شما دچار دردهای عضلانی ناشی از کشش، فشار یا فعالیت های فیزیکی شوید انجام موارد زیر باعث جلوگیری ازتشدید درد عضلات درآینده می شود:

1. کشش ماهیچه ها قبل ازانجام فعالیت های فیزیکی یا قبل ازکار
2. گرم کردن وسرد کردن بدن هنگام انجام فعالیت های ورزشی
3.  مرطوب بودن بدن  مخصوصا روزهایی که خیلی فعال هستید
4.  فعالیت های منظم ورزشی برای استقامت ماهیچه ها انجام دهید
5. اگر شغل شما به صورتی است که باید به صورت منظم پشت میز بشینید دربین کارخود از پشت میز بلندشوید وکشش آرامی به عضلات خود بدهیداین اقدام باعث کاهش خطر کشیدگی وگرفتگی عضلات میشود براساس گفته های سازمان سلامت بین المللی افرادی که ساعات طولانی برپشت میز میشینند باید هر 60 دقیقه یکبار ازپشت میز برخیزند وعضلات خود را به آرامی کشش دهند.

درد‌های عضلانی ممکن است ناشی از عوامل دیگری به غیر از فشار یا فعالیت‌های فیزیکی باشند. در این موارد، پزشک بهترین توصیه‌ها را برای درمان دردهای عضلانی به شما می‌دهد. اولین توصیه پزشک، درمان شرایط اولیه بیمار است.

دردهای عضلانی که گاهی با دردهای مفصلی اشتباه گرفته می‌شوند، می‌توانند با فیزیوتراپی، حرکات اصلاحی و ورزش درمان شوند. درد در هر ناحیه‌ای از بدن نشانه ناراحتی است و اگر دردهایی که به صورت ناگهانی به وجود می‌آیند، درمان نشوند، احتمال مزمن شدن آن‌ها وجود دارد. همچنین، اگر مدت زیادی ورزش نکرده‌اید، بعد از ورزش و فعالیت‌های بدنی ممکن است دچار درد شوید که طبیعی است و معمولاً به علت تجمع اسید لاکتیک در عضلات (ماهیچه‌ها) است که پس از چند روز خود به خود رفع می‌شود. در نهایت، اگر از نظر روانی تحت فشار باشید، ممکن است دچار دردهای عصبی شوید که بهترین درمان برای آن، رفع عامل استرس زا است.