جراحی دیسک کمر به صورت سنتی با یک برش طولانی و باز صورت میگیرد، به طوری که جراح میتواند به آناتومی مورد نظر دسترسی پیدا کند و عمل را انجام دهد. اما در سالهای اخیر، پیشرفتهای فناوری منجر به توسعه روشهای جدیدی برای جراحیهای دیسک کمر، مانند روش جراحی بسته دیسک کمر، شده است. این روش شامل برش کوتاهتری است و به عضلات اطراف ستون فقرات کمتر آسیب میرساند. به طور کلی، جراحی بسته دیسک کمر باعث درد کمتر و بهبودی سریعتر میشود و بیماران کمتر با درد پس از جراحی ستون فقرات مواجه میشوند.
معمولاً، جراحی ستون فقرات تنها زمانی توصیه میشود که درمانهای غیرجراحی مانند داروها و فیزیوتراپی نتوانسته باشند علائم کمر درد را تسکین دهند. همچنین، جراحی ستون فقرات تنها زمانی انجام میشود که متخصص ستون فقرات مشکل شما را، مانند دیسک کمر یا تنگی نخاعی، تشخیص داده باشد. روشهای بسته برای بسیاری از مشکلات ستون فقرات از دهههای گذشته مورد استفاده قرار گرفتهاند.
فهرست مطالب
جراحی بسته دیسک کمر چیست؟
در جراحی دیسک کمر به روش بسته، پزشک از ابزارهای تخصصی برای دسترسی به ستون فقرات استفاده می کند. در روش جراحی دیسک کمر باز سنتی، پزشک برشی را ایجاد می کند که اندازه آن بین 5 تا 6 اینچ است. با این برش بزرگ عضلات به یک طرف کشیده می شوند تا ستون فقرات قابل مشاهده شوند. وقتی عضلات به طرفین کشیده شوند، جراح می تواند برای جدا کردن استخوان دیسک بین مهره ای آسیب دیده اقدام کند. جراح می تواند برای قرار دادن پیچ و پلاک و هر ماده پیوند مورد نیاز برای تثبیت استخوان های ستون فقرات و بهبود درمان به اسانی ستون فقرات را مشاهده کند. یکی از عیب های اصلی روش جراحی باز این است که کشیدن یا انقباض عضله باعث آسیب به بافت های نرم می شود. اگر چه هدف از انقباض عضله کمک به جراح برای تماشای ناحیه دچار مشکل است، عموما آناتومی بیشتری از آنچه جراح نیاز دارد را تحت تاثیر قرار می دهد. در نتیجه، احتمال آسیب دیدگی عضله بیشتر است و بیماران پس از جراحی دردی را احساس می کند که با دردی که قبل از جراحی احساس می شود تفاوت دارد. این درد منجر به زمان بهبودی طولانی تر می شود. جراحی بسته دیسک کمر به منظور درمان دیسک کمر و مشکلات ستون فقرات با آسیب دیدگی کمتر به عضلات و ساختارهای نرمال دیگر ستون فقرات انجام می شود. این روش همچنین به جراح کمک می کند تا جراح بتواند تنها در جایی که مشکل در ستون فقرات وجود دارد روش درمانی را اعمال کند. از مزایای دیگر این روش می توان به برش های کوچکتر، خونریزی کمتر و اقامت کوتاهتر بیمار در بیمارستان اشاره کرد. اگر چه این روش برای بسیاری از بیماران مفید است، شایان ذکر است که بعضی از مشکلات گردن و کمر را هنوز نمی توان با روش های بسته درمان کرد.
در مواردی پس از جراحی بسته به علت برخی مشکلات فرد نمی تواند به راحتی نشسته یا راه برود، طوری که فرد تصور می کند کاملا ناتوان شده است، که این مورد را می توان با درمانهای دستی برطرف نمود.
روش
برای ایجاد یک مسیر برای جراح برای دستیابی او به ناحیه دارای مشکل در کمر از یک سوزن کوچک استفاده می شود. برای اینکه جراح متوجه شود که سوزن را از کجا وارد کند از فلوروسکوپی کمک می گیرد. در این روش تصاویر اشعه ایکس واقعی از ستون فقرات بیمار در سراسر جراحی بر روی صفحه نمایش نشان داده می شود.
در پایان عمل، سوزن از داخل عضلات خارج میشود و عضلات به وضعیت نرمال خود بر می گردند. این کار باعث می شود که نسبت به جراحی های باز قبلی آسیب کمتری به عضلات وارد شود. بیحسی انجام شده در این روش ها نیز از نوع موضعی است .
انواع روش های جراحی بسته کمر در ادامه بررسی شده اند :
تزریق ترانسفورمینال
در تزریق ترانسفورمینال ، ماده استروئیدی با تأثیر درمانی طولانی مدت در درون سوراخ کنار ستون فقرات، موسوم به فورامن، در محل وجود ریشههای عصبی تزریق میشود. غلاف کوچکی در فضای اپیدورال وجود دارد که امتداد مییابد و روی ریشههای عصبی را تا فاصله کوتاهی میپوشاند. این غلاف ریشه اپیدورال دقیقاً خارج از کانال نخاعی قرار دارد. از این تزریقها گاهی اوقات با اصطلاح بلوکهای عصبی، یا بلوکهای اپیدورال ترانسفورمینال یاد میشود و یکی از انواع عملهای جراحی بسته کمر است.
استروئید تزریق شده التهاب و تورم ریشههای عصبی نخاعی و دیگر بافتهای پیرامون ریشه عصبی را کاهش میدهد. کاهش التهاب به نوبه خود از شدت درد کم میکند و گزگز کردن و کرختی یا بیحسی و دیگر علائم ناشی از التهاب، حساسیت یا تورم را تسکین میدهد. به علاوه از تزریقهای ترانسفورمینال برای تعیین سطح یا سطوح ریشههای عصبی نخاعی معینی استفاده میشود که منشأ درد به شمار میروند.
در تزریق ترانسفورمینال مخلوطی از داروی استروئیدی با تأثیر طولانی مدت، داروی بیحسی موضعی و سالین به کار برده میشود. مقدار داروی تزریقی بسیار کم است و به ندرت از یک یا دو میلی لیتر تجاوز میکند. فرایند تزریق در حدود 5 تا 10 دقیقه طول میکشد.
مراحل و نحوه انجام تزریق
بیمار برای انجام تزریق داخل کمر معمولاً به روی شکم میخوابد، البته گاهی از بیمار خواسته میشود در حالتهای دیگری قرار بگیرد تا بهترین تصویر اشعه ایکس مشاهده شود. فشار خون، عملکرد قلب و وضعیت تنفسی تمام بیمارانی که آرامبخش دریافت میکنند به کمک دستگاههای مخصوص کنترل میشود. وضعیت باقی بیماران، دستهای که آرامبخش دریافت نمیکنند، نیز در صورت لزوم تحت نظر قرار میگیرد. پوست کمر با محلول ضدعفونی کننده تمیز و گاهی با داروی بیحسی ، بیحس میشود. سپس سوزن تزریق به کمک تصاویر اشعه ایکس به درون فضای مورد نظر هدایت میشود و پس از قرارگیری در محل، تزریق صورت میگیرد که غالباً دردی بیش از دردی طبیعی را که بیمار هنگام توزیع آن ریشه عصبی معین تجربه میکند موجب نمیشود. در انتها سوزن خارج میشود و بر روی محل تزریق چسب زده میشود.
بیمار بلافاصله پس از تزریق، بسته به محل تزریق و میزان داروی بیحسی استفاده شده، اندکی در کمر یا پا احساس سنگینی و یا بیحسی میکند. اکثر بیماران، حتی علیرغم این احساس، میتوانند به خوبی کمر یا پای خود را حرکت دهند. این اثر عجیب و ناخوشایند از غلظت و تراکم داروی بیحسی موضعی، و نه از مقدار این دارو، نشأت میگیرد. ضمناً احتمالاً درد بیمار به میزان قابل توجهی کم یا کاملاً برطرف میشود؛ این تسکین فوری درد نتیجهی تزریق داروی بیحسی است و چند ساعت بیشتر دوام ندارد. سپس درد عود میکند و بیمار یک تا دو روز متحمل درد یا سوزش میشود. علت بروز این درد به فرایند مکانیکی وارد شدن سوزن و تحریک اولیهی ناشی از داروهای تزریقی مربوط میشود. در شروع روز سوم و یا اندکی دیرتر درد به نحو قابل ملاحظهای تسکین مییابد.
مراقبت های پس از تزریق ترانسفورمینال
بیمارانی که تزریق دریافت میکنند اجازه رانندگی ندارند و باید به کمک همراه خود به منزل بازگردند. رانندگی باقی بیماران اگرچه بدون اشکال است، اما احتمالاً به دلیل بیحسی قابل ملاحظه تا چند ساعت رانندگی برایشان اگر غیرممکن نباشد، دشوار است. بنابراین معمولاً به کلیهی بیماران توصیه میشود تا همراه داشته باشند و برای بازگشت خود به منزل برنامهریزی کنند. از اکثر بیماران خواسته میشود به مدت یک یا چند روز پس از عمل و شروع تأثیرگذاری دارو به خود فشار نیاورند. بااین وجود، اکثر بیماران میتوانند تمام فعالیتهایی را که پیش از عمل انجام میدادند باز هم تکرار کنند.
بیمار معمولاً میتواند فردای روز عمل به سر کار برگردد، مگر آن که عمل پیچیده یا گسترده باشد و سطوح متعددی را درگیر کند. احساس درد یا سوزش محل تزریق طبیعی است.
تأثیر آنی تزریق معمولاً از داروی بیحسی موضعی تزریقی ناشی میشود و پس از چند ساعت از بین میرود. تأثیر استروئید پس از 3 تا 5 روز شروع میشود و چند روز تا چند ماه دوام دارد.
خطرهای احتمالی
در مجموع، تزریق ترانسفورمینال ایمن است، اگرچه هر عملی با خطر، اثر جانبی و عوارض احتمالی همراه است. رایجترین اثر جانبی این عمل درد موقت ناشی از تزریق اصلی است که پس از از بین رفتن اثر داروی بیحسی موضعی بروز مییابد. خطر نه چندان رایج دیگر پونکسیون کمر در کنار سر درد، عفونت، خونریزی داخل فضای اپیدورال، آسیب عصبی و تشدید علائم دیسک کمر است. عوارض نادر دیگر به اثرات جانبی استروئید دارای اثر طولانی مدت مانند اضافه وزن، افزایش قند خون در بیماران دیابتی، احتباس آب و جلوگیری از تولید طبیعی استروئید خود بدن مربوط میشود.
تزریق فاست
در تزریق فاست داروها مستقیماً وارد مفاصل حقیقی فاست میشوند که بین هر گروه از مهرههای ستون فقرات از گردن تا استخوان دنبالچه قرار دارند. مفصلهای فاست امکان حرکت هر مهره روی مهره مجاور بالایی یا پایینی را ممکن میسازند. البته از مفصل فاست با نامهای تخصصی گوناگون دیگری نیز یاد میشود.
تزریق در مفصل فاست التهاب و تورم بافت داخل و اطراف فضای این مفصل را کاهش میدهد و این امر به نوبهی خود، درد و دیگر علائم ناشی از التهاب یا تحریک مفصل فاست و ساختارهای پیرامونی را تسکین میدهد. ما معمولاً درد مفصل فاست را به عنوان درد اصلی ستون فقرات در نظر میگیریم، حال آن که این درد در بسیاری از بیماران درد ارجاعی بافتهای پیرامونی و حتی بازوها یا پاها است.
در صورتی که در تصاویر پرتونگاری ابتلا مفاصل فاست به آرتروز یا ضخیم شدن آنها مشخص شود و از این گذشته، بیمار هنگام حرکت کردن دچار گردن درد یا کمر درد مزمن شود، وی متقاضی مناسبی برای انجام تزریق فاست خواهد بود. بااین وجود، بسیاری از بیمارانی که در پرتونگاری مفصلهای فاستشان تقریباً طبیعی به نظر میرسد به آرتروز یا التهاب مفصلهای فاست مبتلا هستند، بنابراین واکنش مناسبی به این تزریق نشان میدهند. خم شدن یا چرخیدن غالباً درد مفصل فاست کمر را تشدید میکند. قرار گرفتن در حالتهای اندامی خاصی معمولاً علائم را تسکین میدهد، حال آن که بعضی حالتها موجب فزونی درد میشود. صدمه دیدن مفصل فاست برخی بیماران پیآمد رگ به رگ شدن و کشیدگی ناگهانی گردن یا وارد شدن ضربه یا تروما به کمر است. اکثر بیماران پیش از روی آوردن به تزریق مفصل فاست، دیگر روشهای درمانی محافظه کارانهتری مانند مصرف داروی ضدالتهاب، درمان دستی یا طب فیزیکی یا فیزیوتراپی را امتحان کردهاند.
در این نوع عمل جراحی بسته کمر مخلوطی از داروی استروئیدی و بیحسی موضعی وارد مفصل فاست میشود. فرایند اصلی تزریق حدوداً 10 تا 20 دقیقه طول میکشد.
شیوه انجام
برای تزریق در اکثر مفصلهای فاست بیمار روی شکم دراز میکشد. در تمام این تزریقها از اشعه ایکس کمک گرفته میشود. ضربان قلب، فشار خون و وضعیت تنفسی بیمارانی که آرامبخش درون وریدی دریافت میکنند توسط دستگاههای مخصوص کنترل میشود. پوست کمر با محلول ضدعفونی کننده تمیز میشود و سپس تزریق هر مفصل به صورت جداگانه انجام میشود. معمولاً در یک جلسه تنها یک طرف کمر تحت درمان قرار میگیرد و تزریق در بیش از سه یا در نهایت چهار مفصل انجام نمیشود.
بیمار بلافاصله پس از تزریق، به دلیل تأثیر داروی بیحسی موضعی، احساس میکند که دردش تخفیف یافته یا کاملاً از بین رفته است؛ اما درد پس از چند ساعت عود میکند و یک یا دو روز گردن یا کمر، به دلیل فرایند مکانیکی ورود سوزن و تحریک اولیه داروی استروئیدی، دردناک است.
مراقبت پس از تزریق در مفصل فاست
بیمارانی که معالجه آرامبخش دریافت میکنند، اجازه رانندگی ندارند و باید با کمک همراه به خانه برگردند. اما بیماران دیگر، در صورت تمایل، میتوانند به تنهایی به خانه برگردند. از بیشتر بیماران خواسته میشود که حداقل برای یک یا چند روز پس از معالجه، خود را فشار ندهند. قرار دادن یخ بر روی محل تزریق میتواند از درد در روزهای آینده جلوگیری کند. بیماران پس از تزریق، میتوانند تمام فعالیتهای پیشین خود و حتی فعالیتهای بیشتری را انجام دهند. با این حال، توصیه میشود که به تدریج و با صبر، فعالیتهای خود را افزایش دهند.
در صورت عدم وقوع هیچ عارضهای، بیماران باید بتوانند روز بعد از معالجه به کار خود بازگردند. درد یا سوزش در محل تزریق، احساس رایجترین پس از این نوع معالجه برای بسته کمر است.
تأثیر آنی این تزریق مربوط به داروی بیحسی است که اثر آن پس از چند ساعت از بین میرود. تأثیرگذاری داروی استروئیدی 2 تا 7 روز پس از تزریق شروع میشود و دست کم چند روز تا چند ماه ادامه دارد.
عوارض
این عمل در مجموع ایمن است، اگرچه هر عملی با خطر، اثر جانبی و عوارض احتمالی همراه است. رایجترین اثر جانبی این عمل درد موقت ناشی از تزریق اصلی است. عفونت، خونریزی، تشدید علائم، بلوک نخاع، بلوک فضای اپیدورال و… از دیگر خطرهای احتمالی به شمار میروند. خطرهای دیگر به اثرات جانبی کورتیزون، از جمله افزایش وزن، افزایش قند خون به ویژه در بیماران دیابتی، احتباس آب، جلوگیری از تولید طبیعی کورتیزون بدن و…، مربوط میشوند. خوشبختانه عوارض و اثرات جانبی جدی این تزریق نادراند.
نوکلئوتومی لیزری
در نوکلئوتومی لیزری پروب لیزر بسیار قدرتمندی تحت هدایت اشعه ایکس وارد ناحیه دیسک کمری یا گردنی میشود. سپس انرژی لیزر به سمت بافتهای فرسوده و تخریب شده هدایت میشود تا ماده دیسک زائد را بخار کند، التهاب دیسک و فشار روی عصبهای عبور کننده از روی برجستگی دیسک را کاهش دهد.
طریقه انجام عمل
این نوع عمل بسته کمر در بیمارستان انجام میشود و پس از مشاوره با پزشک در مطب وی، بیمار در بیمارستان پذیرش میشود.
لازم است بیمار نتایج تمام عکسبرداریهای قبلی (ام.آر.آی.، سی.تی. اسکن و اشعه ایکس) مانند فیلمها، گزارشها یا دیسکهای فشرده را در اولین مراجعه به پزشک همراه داشته باشد. در صورتی که بیمار هیچگونه عکسی نداشته باشد، پیش از عمل به مراکز تخصصی مربوطه معرفی میشود.
پزشک دستورات خاصی را در مورد رژیم غذایی قبل از عمل به بیمار ارائه میدهد.
حتماً باید فردی همراه بیمار باشد تا او را به خانه برساند و تا 12 ساعت پس از عمل، یعنی تا زمان از بین رفتن تأثیر داروهای آرامبخش، از او مراقبت کند. بنابراین بهتر است پیش از عمل برنامهریزی لازم انجام شود.
پزشک حتماً باید در جریان شیردهی یا احتمال بارداری بیمار خود قرار بگیرد.
بیمار باید در نخستین مراجعه فهرست کاملی از داروهای مصرفی را به پزشک ارائه دهد یا نمونه داروهای خود را همراه داشته باشد.
بیمار در طول این عمل جراحی بسته کمر به هوش و بیدار است تا واکنش و بازخوردهای مهم را به پزشک اطلاع دهد، البته دارویی آرامبخش برای کاهش اضطراب و ناراحتی به وی داده میشود.
پس از آن که بیمار در حالت مناسب روی تخت جراحی دراز کشید، کمرش با داروی بیحسی بیموضعی ، بیحس میشود.
به کمک تصاویر اشعه ایکس (فلوروسکوپی) سوزن کوچک لوله مانندی وارد مرکز دیسک برجسته میشود.
دستگاه لیزری کوچک مخصوصی داخل سوزن قرار داده میشود تا در موقع لزوم گرم شود و با از بین بردن بافت، مجموعهای از کانالها را درون دیسک تولید کند.
این درمان با توجه به کاهش دادن اندازه بافت اضافی درون دیسک، برجستگی دیسک را کوچک میکند و فشار درون دیسک و همچنین فشار روی عصبهای مجاور را کم میکند.
سپس دستگاه لیزری به آهستگی به سمت موقعیت اولیهاش در حالی عقب کشیده میشود که کانال ایجاد شده در دیسک را به صورت گرمایی میبندد.
بیمار در طول عمل کاملاً تحت نظر قرار دارد.
تعداد کانالهای ایجاد شده به اندازه دیسک بستگی دارد. دستگاه لیزری و سوزن در پایان عمل خارج میشود.
محل ورود سوزن پس از عمل پانسمان میشود و سپس بیمار به بخش ریکاوری منتقل میشود تا آمادگی لازم برای بازگشت به منزل را پیدا کند.
بیمار باید باقی ساعتهای روز به دلیل اثر داروی آرامبخش تحت مراقبت باشد.
پزشک در خصوص توانبخشی و فعالیتهای معمول بیمار را راهنمایی میکند.
علائم به مدت 7 تا 10 روز تا زمان شروع شدن التیام دیسک تشدید میشود و پزشک داروهایی را برای تسکین علائم تجویز میکند.
مزایای نوکلئوتومی لیزری عبارتاند از:
- سرپایی بودن عمل
- امکانپذیر بودن دیگر روشهای جراحی
- کاهش خطر بروز عوارض
- تسکین سریع علائم
- کاهش آسیب دیدن بافت نرم
- آسیب ندیدن استخوانها
- عدم فساد (فیبروز) اپیدورال (زخم شدن اطراف نخاع) در نتیجه عمل جراحی
عوارض
اگرچه عوارض این نوع جراحی بسته کمر نادر هستند، اما توصیه میشود بروز علائم پس از عمل کاملاً تحت نظر گرفته شود و در مراجعه بعدی که معمولاً برای 7 تا 14 روز بعد از عمل تنظیم میشود، به پزشک اطلاع داده شود.
گذراندن دوره کامل فیزیوتراپی روند بهبود را تسریع میکند و عضلههای مرکزی و کمر را قوی میکند.
نوکلئوتومی با اوزون
اوزون یک گاز با فرمول شیمیایی O3 است که از یک مولکول اکسیژن و یک اتم اکسیژن ناپایدار و واکنشناپذیر تشکیل میشود. اوزون ناپایدار است و به راحتی به مولکول اکسیژن شکسته میشود و “اکسیژن یکتایی” (O1) آزاد میشود که یک عامل اکسید کننده قوی است. واکنشپذیری ویژه اوزون نقطه شروع تأثیرهای چندگانه اوزون را درون بدن به دست میدهد.
شیوههای گوناگون کنش اوزون در ارگانیسم زنده تولید پراکسیدهای حاصل از اوزون را شامل میشود. این شیوههایی که امروزه به لطف پژوهشهای گسترده کاملاً برای ما شناخته شدهاند، اثرهای ضدقارچی و ضدباکتریایی قابل توجهی دارند. غیرفعالسازی ویروس نیز به شیوهای مشابه صورت میگیرد و عدم تحمل پراکسید سلولهای ضعیف شده و ویروسی روند غیرفعالسازی را بهبود میبخشد.
پراکسیدها تولید کنندههای قدرتمند رادیکال آزاد هستند، بنابراین ممکن است مضر و خطرناک باشند، اما اوزون مزیتی دارد که ظاهراً دیگر عاملهای تولید کننده رادیکال آزاد فاقد آن هستند: در صورت استفاده از مقادیر درست اوزون، نه تنها سلولهای سالم در برابر تأثیرهای فشاری اکسیدکننده اوزون محافظت میشوند، بلکه اوزون تقریباً به نحوی تناقضآمیز تحریک و فعالسازی آنزیمهای درگیر در یافتن رادیکال آزاد و پراکسید (گلوتاتیون پراکسیداز، کاتالاز و دیسموتاز سوپراکسید) را موجب میشود و در نتیجه واکنشپذیری ایمنی را بالا میبرد.
مراحل و نحوه انجام عمل
بیمار به اتاق عمل برده میشود و با قرار دادن بالشت زیر شکم دمر میخوابد. ناحیه مورد نظر آماده، ضدعفونی و با پارچه مخصوص پوشانده میشود. این عمل معمولاً تحت بیحسی موضعی و با استفاده از آرامبخش درون وریدی انجام میشود. بیمار پیش از عمل آنتیبیوتیک درون وریدی دریافت میکند. این عمل معمولاً به کمک فلوروسکوپی انجام میشود و دستگاه به گونهای متمرکز میشود که تصویری واضح را برای مشاهده دیسک معیوب به دست دهد. سپس فلوروسکوپ از بالا تا پایین ستون فقرات حرکت داده میشود تا عریضترین تصویر ممکن از فضای دیسک به دست آید و مفصل فاست در مرکز صفحه قرار گیرد. سوزن به کمک تصاویر فلوروسکوپ وارد دیسک معیوب میشود. مقدار کمی از مادهی رنگی قابل تشخیص در تصاویر فلوروسکوپ در صورت صلاحدید پزشک برای تهیه تزریق میشود. سپس 3 تا 10 سی سی مخلوط اکسیژن ـ اوزون درون دیسک تزریق میشود.
اوزون در این غلظت کاملاً برای بافت اطراف بیخطر است، بنابراین اگر اوزون به بافتهای پیرامونی از جمله نخاع راه یابد، آسیبی به وجود نخواهد آمد. مولکول اوزون ناپایدار و نیمه عمر آن فقط 20 دقیقه است، بنابراین پس از 20 دقیقه تنها نیمی از اوزون اولیه باقی میماند و بقیه آن به اکسیژن تبدیل میشود. افزایش دما نیمه عمر را کوتاه میکند. برای این عمل اوزون همیشه در محل عمل به صورت تازه از دستگاه مولد اوزون گرفته میشود و به سرعت با استفاده از سرنگهای مقاوم در برابر اوزون تزریق میگردد. در این بین سوزن سرنگ خارج میشود و بخشی از مخلوط اکسیژن ـ اوزون را داخل عضلهها و بافت نرم اطراف ستون فقرات تزریق میشود تا التهاب ریشه عصب را کاهش و اکسیژن رسانی عضلههای اطراف ستون فقرات را افزایش دهد.
عوارض
عوارض نوکلئوتومی با اوزون بسیار نادر است و گرفتگی عضلانی پس از عمل و درد سوزشی موقت است. احتمال دارد عفونت دیسک را دربر بگیرد که البته عفونت دیسک به دلیل اثر ضدباکتریایی اوزون به ندرت رخ میدهد.
نوکلئوتومی با اوزون میزان موفقیتی در حدود 80 درصد دارد و نسبت به روش جراحی عوارض جانبی کمتری دارد. بیمار معمولاً ظرف یک روز پس از عمل مرخص میشود و بیهوشی عمومی برای انجام این عمل ضرورت ندارد. محبوبیت نوکلئوتومی با اوزون با توجه به هزینه پایین آن، زمان کوتاه بستری، ناراحتی و بیماری کمتر پس از عمل و اثرات جانبی بسیار اندک آن رو به فزونی است.
دیسکتومی لیزری
درحین انجام دیسکتومی لیزری (عمل جراحی دیسک با لیزر)، پزشک از اپتیک های نوری و اشعه ایکس استفاده می کند که تصاویر را در نمایشگر مشابه با صفحه نمایش تلویزیون نشان می دهد و باعث می شود که جراح متوجه شود که در طول انجام جراحی چه چیزی بر عصب فشار وارد می کند و آن را با لیزر از بین می برد و تضمین می کند که این روش درصد موفقیت بیشتری را به همراه دارد. روش های دیسکتومی لیزری به صورت جراحی سرپایی صورت می گیرند. پس از اینکه بیمار آرام بخش وریدی و بیهوشی موضعی را دریافت کرد، جراح برش کوچکی را ایجاد می کند و یک لوله مدور وارد بدن می کند. این لوله به جراح این امکان را می دهد تا عمل جراحی دیسک را با کمترین آسیب به عضلات مجاور انجام دهد چرا که عضلات مجاور به یک طرف کشیده می شوند و پاره یا بریده نمی شوند. لیزر، دوربین، ساکشن، ابزار تزریق و ابزارهای دیگر جراحی از طریق این لوله وارد بدن می شوند. وقتی تمامی ابزارها در جای خود قرار گرفتند، جراح برای بخار کردن ماده دیسک و در نتیجه رفع کردن فشار وارده بر طناب نخاعی و یا عصب نخاعی از لیزر استفاده می کند. بسیاری از بیماران در طول جراحی دیسکتومی احساس می کنند که فشار وارد شده بر طناب نخاعی یا عصب نخاعی آنها به حداقل رسیده است. وقتی جراحی به اتمام رسید، لوله به آرامی جدا می شود و عضلات به سرجای خود بر می گردند. روش دیسکتومی بین 30 تا 45 دقیقه طول می کشد و مدت زمان انجام آن کوتاه است و همچنین زمان بهبودی کوتاه مدتی دارد. یک تا دو ساعت پس از نظارت، بیمار می تواند با همراه خود به خانه برگردد. بیمار روز بعد دوباره به مرکز جراحی یا بیمارستان برمی گردد تا معاینات پس از عمل روی او صورت بگیرد و پزشک اجازه مرخصی و برگشتن به خانه را به او بدهد.
جراحی پری رادیکولار (PRT)
در روش جراحی PRT، یک سوزن باریک نزدیک به ریشه عصب در ستون فقرات و تحت نظارت سی تی اسکن داخل بدن می شود. پس از تعیین محلی که دارو باید در آنجا تزریق شود، پزشک سوزن را در عمق مشخص فرو می کند تا داروها تا حد امکان به عصب مشکل ساز نزدیک شود. روش جراحی PRT یک روش درمانی رادیولوژیک برای کمر درد مزن ناشی از فرسایش ستون فقرات کمر، گردن، قفسه سینه یا بیرون زدگی دیسک است. درد تا حدودی در کتف و دست و پا امتداد پیدا می کند. قبل از انجام این روش جراحی، ستون مهره ها و ریشه های عصب آسیب دیده باید به خوبی تشخیص داده شوند.از این رو انجام سی تی اسکن یا ام آر ای قبل از جراحی ضروری است. مهره ای که باید درمان شود توسط سی تی اسکن تحت کنترل قرار می گیرد و در یک تصویر ثبت می شود. این کار باعث تعیین و کنترل جهت و عمق ورود سوزن می شود. سوزن تزریقی سپس تا حد امکان با استفاده از یک پرتو لیزری به ریشه عصب نزدیک می شود و داروهای ضد التهابی ( معمولا بیهوشی موضی و کورتیزون) تزریق می شوند. نتایج درمان بر اساس ارسال داروهای ضد التهابی به ناحیه مورد نظر است. هدف شکستن چرخه وارد شدن فشار بر عصب و ورم کردن آن با فشار بیشتر است. درمان همراه با سی تی اسکن صورت می گیرد که در آن تصاویری از ناحیه مورد نظر گرفته می شود تا محل تزریق به طور دقیق مشخص شود، موقعیت سوزن کنترل شود و همچنین احتمالا با تزریق مقدار کمی از مایعی که باعث شفاف سازی ساختار بدن در سی تی اسکن می شود.
در ابتدا بیماران بر روی شکم خوابانده می شوند. محل تحت درمان شود ضد عفونی می شود. سپس احتمالا با بیهوشی موضعی یک سوزن باریک به آرامی در ستون فقرات تحت کنترل دوربین قرار داده می شود. محل دقیق نوک سوزن در صورت نیاز با یک ماژیک مشخص می شود. در این سوزن یک داروی ضد التهاب بسیار قوی ( معمولا کورتیزون) و داروهای بیهوشی موضعی تزریق می شود. درمان در عرض 5 تا 10 دقیقه صورت می گیرد. نتایج در عرض چند روز قابل مشاهده هستند. ما معمولا سه درمان را در فاصله زمانی یک هفته ای انجام می دهیم تا شاهد بهبودی طولانی مدت تر علائم شویم.
مزایا و فواید جراحی بسته
جراحی بسته کمر به منظور درمان اختلالات کمر با کمترین آسیب به عضلات مرتبط و زمان بهبودی سریعتر طراحی و توسعه یافته است. روشهای جراحی سنتی برای جراحی ستون فقرات معمولاً شامل برشهای بزرگی هستند که منجر به آسیب به عضلات میشود. اما یک برش کوچک معمولاً منجر به کمترین آسیب دیدگی به عضلات میشود. کمترین آسیب دیدگی به عضلات باعث میشود بهبودی سریعتر صورت بگیرد و میزان خونریزی نیز کمتر شود. همچنین، این امر باعث میشود که بیماران بتوانند سریعتر به فعالیتهای روزمره خود بازگردند.
استفاده از تجهیزات ویدئویی در روشهای جراحی بسته، جراح را قادر میسازد تا ارگانها و ساختارهای داخلی بدن را بهتر مشاهده کند. این موضوع منجر به درمان دقیقتر و بهتر بیمار میشود. بعد از عمل، بیماران معمولاً به سرعت ترخیص میشوند. در روشهای جراحی ستون فقرات سنتی، فرد معمولاً باید حداکثر دو هفته در بیمارستان بماند، اما این مدت در جراحی بسته به کمتر از یک روز کاهش مییابد. در بسیاری از موارد، بیماران میتوانند در عرض چند روز فعالیتهای غیرسنگین خود را از سر بگیرند. اما لازم به ذکر است که بدن هنوز نیاز به زمان بیشتری برای بهبودی دارد، اگرچه بیماران کمترین درد را احساس میکنند و تمایل دارند به فعالیتهای خود ادامه دهند.
بهبودی
روش های جراحی بسته باعث کوتاه کردن زمان اقامت در بیمارستان می شوند. مدت زمان مورد نیاز برای اقامت در بیمارستان برای هر بیمار و هر روش جراحی بسته تفاوت دارد، اما عموما بیمارانی که این جراحی ها را انجام می دهند در همان روز خانه برمی گردند. از آنجایی که روش های بسته باعث اختلال در فعالیت بافت های نرم و عضلات نمی شوند دردی که پس از انجام این روش ها فرد احساس می کند بسیار کم و ناچیز است. با این حال، در این روش ها هنوز کمی درد و ناراحتی را تجربه می کنید. پیشرفت هایی که امروزه در زمینه کنترل درد صورت گرفته باعث شده که پزشک راحت تر بتواند درد شما را کنترل کند و تسکین دهد. پزشک برای اینکه به شما کمک کند تا بدن شما استحکام خود را دوباره بدست بیاورد و فرآیند بهبودی سریع صورت بگیرد، توصیه می کند به دکتر فیزیوتراپی مراجعه کنید. این مساله به نوع روش جراحی بسته و شرایط فیزیکی کلی شما بستگی دارد. ورزش های مخصوص باعث می شود که برای از سرگرفتن کار و فعالیت های روزمره خود توانمند شوید. در فیزیوتراپی به شما یاد داده می شود که چگونه به شکل مناسب تری حرکت کنید، بنشینید، بایستید، راه بروید و وضعیت خود را تغییر دهید. مدت زمان لازم برای از سرگردن کارهای روزمره به نوع روش و بیماری شما بستگی دارد. پزشک پس از جراحی شما را معاینه می کند تا مطمئن شود روند بهبودی مطابق انتظار پیش می رود.