با افزایش سن در نقاط مختلف صورت خطوط چروک ظاهر می شوند . این خطوط بویژه در ناحیه پیشانی ، خط اخم و خطوط دور چشم بعلت انقباض عضلانی بوده و اگر بموقع درمان شود،مانع از تبدیل خطوط موقت انقباض به خطوط دائم (که در حالت استراحت هم وجود دارند)می شوند.با تزریق بوتاکس که نوعی پروتئین حاصل از یک باکتری است می توان از انقباض این عضلات و ایجاد چروک پیشگیری و چروکهای موجود را درمان نمود و چهره ای شادابتر و جذابتر ایجاد کرد.
تاریخچه
برای اولین بار در سال 1989 یک متخصص زیبایی به نام ریچارد کلارک اثر زیبایی بوتولیسم را در مجله جراحی پلاستیک و ترمیمی آمریکا معرفی کرد. پس از یک آزمایش رسمی اف دی ای ( سازمان بهداشت آمریکا ) در تاریخ 12 آوریل سال 2002 در طرحی نظارتی کاربرد سم بوتولیسم ( بوتاکس ) در رفع اخم و چین و چروک صورت را تایید کرد. بنابراین مدت هاست که در برنامه های زیبایی از سم بوتولیوم که به عنوان بوتاکس در جراحی زیبایی شناخته می شود برای جلوگیری از توسعه چین و چروک چهره و فلج عضلات صورت استفاده می شود.
دلایل محبوبیت بوتاکس چیست ؟
این ماده در طی سال ها محبوبیت بسیاری به دست آورده است. از دلایل این امر صورت تهاجمی کمتر و نتایج قابل قبول و فوری تزریق بوتاکس می باشد. به خاطر عوارض کم این روش که معمولا ظرف 24 ساعت از بین می روند این روش جایگاه بسیار خوبی را نزد کسانی که مایلند در کوتاهترین زمان ممکن صورتی صاف و یکدست به دست آورند پیدا کرده است. گذر عمر باعث چین و چروک پیشانی، خطوط اطراف لب و شل شدن پوست می گردد که با استفاده از بوتاکس و تزریق پر کننده ها می توان برای سالیان طولانی تری از صورتی صاف و زیبا بهره برد و به همین دلیل سالانه میلیون ها نفر از بوتاکس به عنوان درمان شماره یک ضد پیری استفاده می کنند.
بنابر آمار جامعه جراحان پلاستیک آمریکا در سال 2007 تزریق ژل و بوتاکس رایج ترین شیوه در اعمال زیبایی می باشد.
همچنین بوتاکس بسیار ارزانتر و سریعتر از سایر اعمال متداولی است که جهت رفع چین و چروک کاربرد دارند. این ماده در درمان میگرن و کاهش تعرق نیز کارایی دارد.
آیا این دارو در کسانی که فشار خون بالا، دیابت، بیماریهای مزمن دیگر دارند (بجز مواردی که در بالا ذکر شد) مجاز است؟
به دلیل آنکه بوتاکس تاثیری بر این بیماریها ندارد مصرفش بلامانع است ولی حتما باید پزشک را در جریان گذشت.
کاربردهای بوتاکس
1- برای پیشگیری از چروک بعد از 20 سالگی و درمان چروک در سنین بالاتر کاربرد دارد.
2- برای درمان خطوط ناحیه پیشانی ، اطراف چشم و خط اخم توصیه می گردد.
3- برای بالا بردن ابرو ( لیفت ابرو ) یک روش غیر جراحی است . (در صورت تمایل بیمار می توان ابروی او را بالاتر برد)
4- برای درمان تعریق بیش از حد زیر بغل و کف دست بکار می رود.
سوالات متداول
– آیا تزریق بوتاکس درد دارد؟
با استفاده از بیحسی موضعی یا کمپرس یخ به مدت چند دقیقه محل تزریق تقریبا بیحس میشود بنابراین بیمار موقع تزریق فقط سوزش مختصری احساس میکند.بعد از تزریق هم با گذشتن کمپرس یخ درد بیمار کاهش میابد.
– ماندگاری اثر این دارو چقدر است؟
اثر تزریق بوتاکس از دو ساعت بعد از تزریق شروع شده و طی 3 الی 5 روز قابل دیدن می شود و بعد از 14 تا 21 روز به حداکثر می رسد.دوام تاثیر بوتاکس حدود 4 الی 6 ماه می باشد و بعد از این مدت اثر آن از بین می رود.
– این دارو در چه ناحیه ای تزریق می شود و اثرات آن چیست؟
نواحی تزریق دارو، توسط برنامه ها و مطالعات علمی چندین ساله کاملا مشخص و برنامه ریزی شده و توسط انجمن های علمی معتبر دنیا ارائه شده است. ناحیه اصلی تزریق آن در حال حاضر پیشانی و اطراف چشم است که چروک های پیشانی از جمله خط اخم و خطوط افقی و نیز خطوط پنجه کلاغی گوشه چشم را باز می کند. تزریق درنواحی دیگر از جمله اطراف دهان و روی بینی در موارد خاص و با تشخیص پزشک قابل انجام است.
– آیا سنّ و جنس تاثیری در اثرگذاری آن دارد؟
خیر. مصرف آن در سنین بالاتر از ۲۰ سال (بمنظور زیبایی) مجاز است و زن و مرد نیز میتوانند ازآن استفاده کنند. تاثیر آن نیز در افراد مختلف مشابه است. تنها گروه کوچکی از افراد نسبت به این دارو مقاومند و تاثیری بر آنان ندارد که البته ربطی به سنّ و جنس ندارد.
موارد منع مصرف
1 – خانمهای باردار و شیر ده
2 – بیماران با نارسایی حاد کلیوی
3 – بیماریهای عصبی عضلانی مانند : میاستنی گراویس ، سندرم ایتون لامبرت و ALS
4 – مصرف کنندگان داروهای ضد انقعاد مثل هپارین و وارفاین
5 – کسانیکه آمینو گلیکوزید (مانند جنتامایسین و آمیکاسین) طی یک هفته قبل از بوتاکس مصرف کرده باشند.این افراد بعد از یک هفته از قطع دارو می توانند بوتاکس بزنند.
عوارض بوتاکس
خوشبختانه عوارض عمومی همچون مسمومیت و یا آلرژی بسیار نادر است، تنها برخی افراد از ضعف شکایت میکنند که ظرف ۳ تا ۴ روز برطرف میشود.
بیشتر عوارض موضعی است. تورّم، کبودی و خونمردگی گاهی دیده میشود که تا یک هفته خود به خود برطرف میگردد.
مهمترین عوارض تزریق بوتاکس مربوط به ۳ چیز است، تزریق بیش از اندازه، تزریق نابجا و انتشار دارو به نقاط اطراف که مورد نظر و قابل پیش بینی نیستند. در نتیجه ممکن است عضلات یا بیش از اندازه ضعیف شوند یا عضلات اطراف از کار بیفتند. علامت اینها در پیشانی و اطراف چشم افتادگی ابرو، و بینی، افتادگی پلک، در اطراف دهان افتادگی دو گوشهٔ دهان و اشکال در غذا خوردن، و در گردن اگر عمیق تزریق شود اشکال در بلع و صدا میگردد.
گاهی اوقات نیز ممکن است عدم تقارن در دوطرف صورت به دلیل تزریق نامساوی و یا تفاوت در جذب بوجود آید مثلا ابرو در یک طرف بالاتر از طرف مقابل باشد.
باید در نظر داشت که تمامی این عوارض موقتی بوده و پس از ۲ تا ۳ ماه خوب میشود.
مراقبت های بعد از تزریق
جهت جذب بهتر بوتاکس توسط ماهیچه‌ها و جلوگیری از انتشار آن به نقاط مجاور بهتر است این مسائل رعایت شوند:
الف- بمدت ۴ ساعت نباید دراز کشید.
ب- روی محل تزریق را نباید ماساژ داد.
ج- به مدت چند ساعت از کیسهٔ یخ روی محل‌های تزریق بوتاکس استفاده شود.
د- عضلاتی که در آنها تزریق شده را به طور ارادی منقبض کرد.
از سری مطالب پزشکی عمومی و غیر تخصصی سایت (اطلاعات عمومی و غیر تخصصی پزشکی برای افزایش دانش سلامت و اطلاعات عمومی پزشکی بازدیدکنندگان)