ترمیم دندان

پر کردن دندان یا ترمیم دندان به بازگرداندن عملکرد و شکل ظاهری دندان آسیب دیده با مواد ترمیم کنندۀ دندان گفته می‌شود. خرابی ساختار دندان معمولاً در اثر پوسیدگی دندان یا آسیب‌های خارجی بوجود می‌آید.

تركيب آمالگام چيست؟

پودر آمالگام آلياژي عمدتاً متشكل از نقره، مس و قلع مي باشد كه بيشترين درصد مواد متشكله آن نقره مي باشد. در مطب هاي دندانپزشكي اين پودر با جيوه مخلوط شده و بصورت آلياژ آمالگام مورد استفاده قرار مي گيرد.

مزاياي آمالگام چيست؟

با توجه به حدود دو قرن استفاده از اين مواد، آمالگام به عنوان يكي از بهترين مواد ترميمي شناخته شده مي باشد. مقاومت آمالگام در برابر فشارهاي سنگين جويدن زياد مي باشد. بعد از اختلاط پودر آمالگام با جيوه، بصورت خميري درآمده كه براحتي در حفرات دندان تراش خورده گذاشته شده و سپس سخت مي گردد. بنابراين كاربرد راحت آن يك امتياز محسوب مي گردد و با توجه به كوتاهي زمان كار، هزينه آن از كامپوزيت ها (مواد ترميمي همرنگ دندان) كمتر مي باشد.

آيا جيوه موجود در آمالگام سمي است؟

فلز جيوه و بخار جيوه و تركيبات آلي آن داراي سميت زيادي بوده و براي انسان ضرر دارد، ولي جيوه موجود در آمالگام بصورت تركيب معدني آن مي باشد كه داراي سميت بسيار كمتري نسبت به بقيه حالات جيوه مي باشد و تحقيقات نشان داده است كه مقدار جيوه اي كه از اشخاصي كه متوسط 8 عدد پركردگي آمالگام داشته اند متصاعد مي شود كمتر از حد مجاز جيوه اي است كه كارگران معادن جيوه مي توانند دريافت كنند.

انتخاب ماده همرنگ يا غيرهمرنگ بر عهده پزشك است يا بيمار؟

هر دو. گاهي دندان‌پزشك به بيمار مي‌گويد دندان با هر 2 ماده قابل پركردن است و انتخاب را بر عهده او مي‌گذارد ولي در برخي شرايط به بيمار توصيه مي‌كنيم يكي از اين 2 ماده براي پر كردن بهتر از ديگري است که نهايتا باز هم انتخاب با خود بيمار است. اما گاهي پيش مي‌آيد که بعضي از دندان‌ها را بايد با ماده همرنگ و برخي را بايد با ماده‌ غيرهمرنگ پر کرد.
البته بايد متذکر شد که براي يك ترميم موفق كامپوزيت، دندان‌پزشك بايد مهارت کافي براي ارايه يک ترميم مناسب دارا باشد.
تکنولوژي اين مواد مرتبا در حال تغيير است. همچنين موادي كه به عنوان چسب در زير اين ترميم‌هاي همرنگ به كار مي‌رود هر ساله تفاوت مي‌کند و كارخانه‌ها موادي جديد با شرايط جديد مي‌سازند.از سوي ديگر ترميم کامپوزيت بسيار نسبت به تکنيک حساس است و کوچک ترين خطا حين کار باعث افت شديد در کيفيت ترميم مي‌شود. توصيه مي‌شود تا دندان‌پزشكان عزيز اطلاعات کافي و به روز داشته باشند تا بتوانند ترميمي زيبا و با کيفيت انجام دهند و در غير اين صورت بهتر است از اين نوع ترميم استفاده نشود.

پس ازترمیم(پرکردن)دندان لازم است که

1.لطفا تا یک ساعت دندانهای خود را روی هم فشار نداده وتا دو ساعت از خوردن غذا با دندان تازه پر شده خودداری فرمائید.(در ترمیمهای همرنگ لازم نیست)

2.گاهی دندان شما تا مدتی(سه تا پنج هفته)به سرما وگرما حساس میشود و دندان درد احساس میشود.

3.حساسیت دندان به سرما وگرما هفته به هفته کمتر می شود نه روز به روز.

4.اگر حساسیت دندان شما در روزهای اول پر کردن بسیار بسیار شدید است وبه گونه ای که هر لحظه مجبور به مصرف مسکن می شوید به احتمال زیاد لازم است دندان شما تحت درمان عصب کشی قرار گیرد.

5.اگر حساسیت دندان شما درآغازچندان زیاد نبوده ولی با گذشت زمان حساسیت دندان بیشتر شده است دلیل برآنست که دندان باید ازنظرنیازبه عصب کشی بررسی شود.گاه بروز ترک و شکستگی در پر کردگی دراین افزایش حساسیت دخالت دارد و گاه ممکن است مربوط به دندانهای مجاور باشد.

6.اگر در سطح دندان پرشده بلندی احساس می کنید نباید برروی آن فشارزیاد وارد کنید و یا با فشار دادن سعی دربرطرف نمودن نقطه بلند کنید.

دراین موارد بهتراست با مراجعه سریعتر به دندانپزشک خواستاراصلاح بلندی شوید درغیراینصورت(عدم مراجعه به پزشک)احتمال شکستن پرکردگی و نیاز مجدد به پر کردن وجود خواهد داشت.

7.پس از پر کردن دندان هنگامی که بی حسی دندان تمام می شود دردی شروع میشود که در بعضی مواقع نیاز به مصرف یک یا دوعدد مسکن برای تسکین درد دارد.توجه داشته باشید که این درد موقتی است و معمولاً نیاز به پیگیری جدی ندارد.درصورت تداوم درد و نیاز به مصرف مکرر مسکن لازم است مطلب را با دندانپزشک خود مطرح نمائید.

8.دربعضی مواقع پوسیدگی دندان به قدری عمیق میباشد که به نزدیکی عصب دندان رسیده است.درمواردی که دندانپزشک احتمال آلودگی عصب را زیاد بداند(دراصطلاح عموم پوسیدگی به عصب رسیده باشد)اقدام به درمان عصب کشی(روت کانال)می نماید.ولی دربعضی موارد با توجه به بعضی عوامل(مثل نداشتن درد،بازنشدن قطعی عصب پس ازبرداشت پوسیدگی،دادن یک شانس برای حیات دندان و جلوگیری ازکارهای پررفت وآمد وبالطبع پرهزینه عصب کشی و پست وروکش)دندانپزشک اقدام به ترمیم و پر کردن مشروط دندان می نماید و درمان عصب کشی را مشروط به بروز دردهای پیوسته و یا مکرر می نماید. لذا درچنین مواردیکه دندان به صورت مشروط پر میشود باید انتظار مسئله درد بعدی را درنظر داشته باشید.

9.گاهی از روی علائم بالینی یا رادیوگرافی نمی توان دقیقا مشخص نمود که پوسیدگی یک دندان به عصب بازشده است یا خیر.

دراین صورت دندانپزشک با هدف ترمیم و پرکردن دندان اقدام به برداشت پوسیدگی وحذف تمام قسمتهای تخریب شده دندان می نماید تا جایی که به بافتهای کاملاً سالم رسیده و بتواند دندان را پرکند.درعین حال ممکن است گسترش پوسیدگی تا حدی عمیق باشد که به عصب دندان رسیده باشد(حتی بدون اینکه دندان قبلاً دردناک شده باشد)دراین موارد ناچاراً دندان نیاز به عصب کشی داشته وجهت انجام عصب کشی آماده خواهد شد.

10.در بسیاری از موارد درد پس از پرکردن دندان مربوط به مسائل جانبی پرکردن است.بطور مثال؛حرارت و لرزش ناشی از تراش قسمت های پوسیده. بوجود آمدن زخم آفت در مجاورت محل تزریق یا محل پرکردگی. بوجود آمدن زخم لثه ناشی ازاستفاده ازوسائل ترمیم دندان یا ساکشن. توجه داشته باشید که تمامی این زخمها به صورت خود به خود بهبود می یابد و حداکثر نیاز به مصرف نوعی دهان شویه یا یک یا دوعدد مسکن در روزهای اولیه خواهند داشت.

11.دوام این پرکردگی به چند عامل بستگی دارد: الف-وسعت پرکردگی ب-ضخامت یا استحکام دیواره های باقیمانده دندان که در اطراف پرکردگی وجود دارد. ج-رعایت بهداشت دهان ودندان(اعم از مسواک،نخ دندان،دهان شویه). د-نوع تغذیه(ازنظرمصرف مواد غذایی شیرین و نشاسته ای و غذاهای سفت). ه-رابطه دندانها با یکدیگر(جفت شدن یا نشدن صحیح دندانها). و-دقت ومهارت دندانپزشک. ز-عمق پرکردگی ونزدیکی یا دوری آن ازعصب. ح-عادات بیمار(مثل دندان قروچه،روی هم فشردن دندانها به طورناخودآگاه). ط-نوع ماده پرکننده.

12.مواد ترمیمی همرنگ دندان(مواد سفید)که دراین کلینیک مورد استفاده قرار میگیرد ازاستحکام بالائی برخوردار بوده(درحد آمالگام)ومی تواند دوام زیادی داشته باشد.

البته رعایت دقیق بهداشت دهان و استفاده مرتب و منظم از نخ دندان در دوام آن نقش زیادی دارد.

13.دستگاهی که برای ترمیم دندانها با مواد همرنگ استفاده می شود(دستگاه لایت کیور)با نورآبی یا بنفش رنگی که تولید می کند باعث سخت شدن ماده همرنگ می گردد واستفاده از عبارت لیزر اشتباه رایج میباشد.در دندانپزشکی از لیزر بیشتر برای جراحی ها،کاهش درد وبعضی کارهای جانبی مثل سفید کردن و گاه تراش دندان قبل از مرحله پرکردن استفاده می شود.