استئوآرتریت یا آرتروز یک بیماری است که منجر به تخریب غضروف مفصلی می‌شود و باعث درد و سفتی مفاصل می‌شود. این بیماری یکی از قدیمی‌ترین و شایع‌ترین بیماری‌های نوع بشر است و با نام‌های آرتروز، استئوآرتروز و آرتریت هیپرتروفیک نیز شناخته می‌شود. عوامل مختلفی وجود دارند که می‌توانند منجر به تخریب غضروفی شوند، از جمله چاقی، صدمه به مفصل، بیماری‌های استخوان مجاور، ضعف عضلانی، آسیب به اعصاب تغذیه‌دهنده ناحیه اطراف مفصل، بیماری‌های التهابی مفاصل و وراثت.
استئوآرتریت ممکن است هر مفصلی را درگیر کند، اما به طور شایع در مفاصل لگن، زانو و ستون فقرات رخ می‌دهد. همچنین، مفاصل انگشتان دست، مفصل قاعده انگشتان دست و پاها نیز ممکن است درگیر شوند. درگیری مچ دست، آرنج یا مچ پا به ندرت رخ می‌دهد مگر در اثر صدمات و فشارهای غیرمعمول.
این بیماری همراه با افزایش سن پیشرفت می‌کند و دو جنس را درگیر می‌کند. تا سن 45 سالگی، احتمال بروز استئوآرتریت در مردان بیشتر است، اما پس از آن زنان بیشتر در معرض ابتلا هستند.
استئوآرتریت نتیجه تخریب غضروفی است و منجر به بروز درد در مفصل مبتلا می‌شود. در مفاصل طبیعی، غضروف‌ها به نام غضروف انتهایی هر استخوان وجود دارند که سطح نرم و صیقلی برای حرکات مفصلی ایجاد می‌کنند و مانند بالش بین استخوان‌ها عمل می‌کنند.
مراحل تخریب مفصلی در استئوآرتریت
با گذشت زمان و افزایش سن، ساختار غضروف تغییر می‌کند و خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهد، که منجر به آسیب‌پذیری بیشتر در برابر صدمات و استفاده مفرط می‌شود. زمان و میزان این تغییرات به وراثت، صدمات مفصلی و عوامل دیگری که در ادامه مطرح می‌شود، وابسته است.
پس از تغییرات در غضروف، لایه‌ی سینویوم که مانند آستری دیواره داخلی مفصل‌ها عمل می‌کند، به دلیل تخریب غضروفی، التهاب می‌گیرد. این التهاب باعث تولید موادی می‌شود که می‌توانند به آسیب‌های بیشتر در غضروف منجر شوند.
با تخریب غضروف، استخوان زیر آن در معرض آسیب قرار می‌گیرد و ممکن است مفصل شکل طبیعی خود را از دست دهد. انتهای استخوان‌ها کلفت می‌شود و برآمدگی‌ها یا زوائد استخوانی در نقاط اتصال بافت نرم مفصلی به استخوان شکل می‌گیرند.
قطعاتی از استخوان یا غضروف ممکن است در فضای مفصلی حرکت کنند و باعث التهاب بیشتر شوند. همچنین، مایع مفصلی نقش مهمی در این روند دارد. این مایع صدمات و تکانها را جذب می‌کند و به عنوان یک ماده لغزنده در مفصل عمل می‌کند. ممکن است در استئوآرتریت، مقدار و کیفیت هیالورونان در مایع مفصلی کاهش یابد، که می‌تواند یکی از عوامل تخریب غضروفی و بروز علائم مفصلی در این بیماری باشد.
___________________
