آب درمانی یا هیدروتراپی (مصرف غیر خوراکی آب) یکی از قدیمی ترین شیوه های درمانی اختلالات استخوانی و عضلانی است. از دیر باز مردم با خواص شفابخش آب بویژه آبهای معدنی آشنا بوده اند و حتی در آیینهای مذهبی باستانی از آن برای تطهیر جسم و روح خود استفاده می کردند. به علاوه در یونان، روم باستان و چین حمامهایی مخصوصی برای مداوای بعضی امراض وجود داشته است. آب درمانی زانو بهترين روش درمان درد زانو و كمر است. درمان اين نوع بيماري‌ها بسيار مهم بوده و راهكارهاي مختلفي از قبيل اعمال جراحي، دارو درماني و يا روش‌هايي از قبيل طب سوزني و ماساژ درماني انجام مي‌شود، ولي تنها روشي كه امروزه تقريباً به صورت همگاني قابل قبول مي‌باشد، آب درمانی است، كه طي آن فرد در داخل آب اقدام به ماساژ درماني، تقويت عضلات و حركت‌هاي مفاصل مي‌كند.
در قرن نوزدهم میلادی و نیست پری سنیتز برای نخستین بار در اروپا اقدام به گشودن مطبی برای آب درمانی کرد و با ارائه درمانهای ابتکاری به شهرت فراوانی دست یافت. در اوایل قرن بیستم میلادی شواهد عملی کافی برای اثبات خواص درمانی آب در بهبود برخی از بیماریها نظیر در دردهای عضلانی، استخوانی و مفاصل و کمردرد به دست آمده.
امروزنوشیدن آبهای معدنی و استحمام در آبهای گرم معدنی طرفداران زیادی در سراسر جهان پیدا کرده است. در ایران نیز به دلیل وجود چشمهای فراوانی آب گرم، بسیاری از طریق گونه حمامها برای درمان کمردردهای خود استفاده می کنند. استفاده از آبهای معدنی که اصطلاحا بالنئوتراپی گویند. برخی از اقسام حمامهای بالئوتراپی که مورد استفاده ی عموم قرار می گیرند. عبارتند از: چشمه های آب معدنی، حمام گل ودای حاوی مواد معدنی، شنا در دریا، حمام بخاره در بالنئوتراپی، دمای آب، مدت استفاده از آب معدنی و تعداد جلسات آب درمانی کمر متناسب با شدت بیماری کمردرد و شرایط جسمی و روانی بیمار تنظیم می شود.
آب درمانی برای کمردرد
بطور کلی هر گونه معالجه و مداوای کمردرد به کمک آب را می توان هیدروتراپی یا آب درمانی دانست. البته در اینجا منظور مصرف غیر خوراکی آب یعنی انجام حرکات و نرمشهای خاص در آب است. معمولا از آب به خاطر اثراتش در ایجاد گرما، سرما، تسکین در روریلکس (شل) کردن عضلات کمر استفاده می گردد. آب به دلیل برخی خواص فیزیکی نظیر چسبندگی، شناوری، فشار و ویسکوزیته (غلظت) اثرات مفیدی در انجام حرکات ورزشی برای درمان و تسکین درد دارد. مطابق قانون ارشهیدس هنگامی که بدن در آب غوطه ور می شود به اندازه ی حجم آب جابه جا شده ازون آن کاسته می شود. از آنجایی که وزن بدن در آب کمتر است، لذا بیمار قادر می گردد که اندامهایش را با صرف نیروی کمتری به حرکت در آورد و به دلیل کاهش فشار بدن بر مفاصل، درد کمتری را هنگام انجام حرکات احساس می کند. از سوی دیگر، هنگامی که حرکت بر خلاف جهت آب انجام می گیرد، فشاری از طرف آب بر اندامها وارد می آید که سبب تقویت عضلات ضعیف و درمان کمردرد می شود. علاوه بر این با تغییر سرعت حرکات می توان شدت ورزش را کاهش یا افزایش داد.
آب درمانی برای درمان كمردرد را به دو صورت می توان انجام داد:
1- آب درمانی عمومی : که تمام بدن بیمار مبتلا به کمردرد در آب قرار می گیرد.
2- آب درمانی موضعی : که تنها عضو آسیب دیده و یا بخش از بدن در آب قرار می گیرد.
در آب درمانی عمومی برای درمان کمردرد معمولا از استخر و یا وان های پروانه ای شکل (Hubbad Tank) استفاده می گردد، در حالی که در هیدروتراپی موضعی از وانهای کوچک و یا وان گردابی (Whirl pook) استفاده می شود.
برخی از دستگاههای هیدروتراپی به گونه ای طراحی شده اند که می توانند آب را با فشار زیاد به اندامها بپاشند و یا حالت گردابی در آن ایجاد نمایند. در این حال علاوه بر استفاده از اثرات حرارتی آب، از اثرات مکانیکی آن نیز می توان بهره برد. حالت گردابی آب همچون ماساژ عمل می کند و از طریق تحریک اعصاب حسی، سبب تسکین درد و بهبود گردش خون می شود. از آنجایی که آب سبب تسهیل حرکات می گردد، می توان تمرینات ورزشی از حرکات ساده ی نرمشی گرفته تا ورزشهایی نظیر پیاده روی، دویدن، تمرینات پرشی، حرکات کششی و… را در آب انجام داد بدون آنکه فشار زیادی بر مفاصل، رباطها، عضلات و مهره های آسیب دیده کمر وارد شود. البته بیماران مبتلا به کمردرد باید قبل از انجام حرکات درمانی در آب حتما با پزشک خود مشورت نمایند .
