آرتروز مهره های کمر؛ علائم، علل و تشخیص

مقدمه

شاید تا به حال از خود پرسیدید که آرتروز چیست؟ علت و عوارض آن و یا اینکه به چه درد هایی ، درد های آرتروزی می گویند؟ و راههای درمان این بیماری چیست؟

آرتروز به ساییدگی مفاصل (استخوان) که اغلب در مهره های کمر رخ میدهد گفته میشود در این مقاله بصورت کلی در مورد آن توضیح داده شده است. روش های درمانی با توجه به شدت علائم آرتروز کمر که مهمترین نشانه های آن درد است و همچنین تشخیص متخصص یکی از راه های درمانی غیر جراحی ویا جراحی پیشنهاد میشود. از عوارض این عارضه میتوان به ناتوانی در حرکت و انجام کار ها ، پوکی استخوان و ناراحتی های معده در اثر استفاده از دارو برای رفع این عارضه اشاره کرد

در این مقاله با آرتروز ستون فقرات، علائم و علت آن ، روش تشخیص و درمان به صورت بدون جراحی که شامل فیزیوتراپی  و ورزش و همچنین انجام حرکات نرمشی آشنا می شوید.

 آرتروز چیست؟

بیماری آرتروز یک اصطلاح عمومی است که تعداد زیادی ازبیماری هایی که باعث ایجاد ضعف ،درد،تورم،سختی مفصل وحالت غیرطبیعی بافت های نرم بدن میشود را دربرمیگیرد.اصطلاح آرتروز arthros درزبان لاتین به معنی مفصل واتصالات آن و itisایتیس به معنی التهاب است.

چندین نوع آرتروز وجود دارد که یکی ازرایج ترین،دردناک ترین وشدیدترین آنها که باعث ناتوانی بیمار میشود آتروز اوستئو به معنی استخوان است.بیماری آرتروز اغلب برروی مفاصلی که فشاروزن بدن را تحمل میکنند مانند لگن وزانو بیشتراست اما دراندام های دیگر بدن مانند دست ،پا وستون مهره ها هم ایجاد میشود.

انتهای یک مفصل سالم معمولا لولاداراست وخم و راست میشود این مفصل بوسیله غضروف پوشیده شده وداخل آن بوسیله مایع سینوال لغزنده شده است.

درحالت طبیعی مفصل به صورت طبیعی برروی هم دیگر ساییده میشوند وبه راحتی حرکت میکنند.با ازبین رفتن مفصل غضروف ها هم سخت میشوند وازبین میروند وباعث میشود که مفاصل برروی یکدیگر کشیده شوند وباعث ایجاد التهاب ،درد وجراحت دراستخوان میشود.مایع لغزنده کم میشود واتصالات مفصل  متورم وملتهب میشود.

آرتروز مفصل کمر

آرتروز کمر یکی از رایجترین دلایل درد کمر است.این بیماری بر اثر از بین رفتن غضروف های بین مفصل فاست در ناحیه کمر است که میتواند باعث ایجاد درد شود.

مفصل فاست که به آن مهره های مفصل یا مفصل فاست کمری گفته میشود دچارالتهاب میشود وازبین رفتن این مفصل باعث ساییدگی بیشتر استخوان ها برروی یکدیگر وایجاد درد میشود.حرکت وانعطاف مفصل کمر با تشدید درد در مفصل برای انجام فعالیت هایی مانند نشستن ،ایستادن وحتی پیاده روی کاهش میابد.

باگذشت زمان جراحت استخوان یعنی رشد نامنظم برروی استخوان ایجاد میشود که به آن استئوفیت osteophytes)) گفته میشود.

این جراحت معمولا درمفصل فاست یا حتی اطراف مهره ها ی ستون مهره ها ایجاد میشوداین جراحت استخوان نقش بسیارمهمی را دراستحکام مفصل ایجاد میکند وبه صورت طبیعی تلاش میکند که استحکام را  به مفصل بازگرداند.

علائم و نشانه ها

آرتروز استخوان درابتدا با درد وسختی مفصل همراه است اگرچه همه افراد مبتلا به آرتروزبا علائم درد وناتوانی مفصل مواجه نمیشوند.درد وسختی مفصل درهنگام صبح مخصوصا 30دقیقه بعد از خواب وهنگام عصربا اولین حرکت برای انجام فعالیت های روزانه شدیدترمیشود

یکی دیگر از علائم آرتروز ستون فقرات بروز دردهایی است که باعث اختلال درخواب میشود.

علائم دیگرشامل موارد زیراست

1-  ایجاد تورم وافزایش حرارت دریک یا چند مفصل مخصوصاهنگام تغییرات آب وهوایی (زمانیکه دمای هوا پایین است وهواسرداست)

2-  ضعف درمفصل تاثیرگذارودرناحیه های از مفصل که دچار فشار شده است

3-  دردهای دائمی مفصل که با حرکت مفصل شدید تر میشود

4-  ازدست رفتن انعطاف مفصل مانند ناتوانی درخم شدن وبرداشتن چیزی ازروی زمین

5-  احساس شنیدن صدای تلق تلق ازمفصل زمان حرکت مفصل براثر کشیده شدن استخوان ها برروی یکدیگرمخصوصا درمفصل گردن

6-  خمیدگی غیرطبیعی درستون مهره ها که باعث عدم تعادل وگرفتگی ماهیچه ها میشود

7-  احساس سوزش وبی حسی درعصب ونخاع که براثر جراحت استخوان درلبه مفاصل که باعث آسیب دیدگی عصب میشود ایجاد شده است

علل و علت

چندین دلیل وجود دارد که باعث میشود افراد دچار بیماری آرتروز شوند.اگرچه همه شرایط غیر طبیعی میتوانند برروی بدن تاثیرگذارباشند اما ترکیبی ازچند مورد خطرناک میتواند باعث ایجاد بیماری آتروز شود.

ازرایجترین دلایل آتروز مفصل کمر ضربه به ستون مهره ها است که باعث کشیده شدن مفصل براثر حوادثی چون تصادف،جراحی،آسیب های ورزشی،حالت های نامطلوب بدن یاآسیب دیدگی های مرتبط با شغل افراد میشود.

موارد خطرناک برای بروز آرتروز مفصل کمر

ورزشکاران یا افرادی که براساس شغلی که انتخاب کرده اند نیاز به فعالیت های مکررمفصل کمر دارند یا باید وزنه های سنگین بلند کنند بیشترازبقیه افراد درمعرض خطر ابتلا به آرتروز مفصل کمرهستند.

موارد خطرناک دیگر که منجر به آرتروز مفصل کمر میشود شامل موارد زیراست

سن

تغییردرستون مهره ها وازبین رفتن مفاصل معمولا ازسن 30 سال به بالا رخ میدهد

جنس

آتروز استخوان معمولا درخانم ها بعدازسن یائسگی رایج است ودرآقایان درسنین زیر 45 رخ میدهد

افزایش وزن

فشارزیادی که براثر افزایش وزن برروی مفصل کمر وستون مهره ها مخصوصا درسنین میانسالی ایجاد میشود میتواند باعث ایجا د بیماری آرتروز شود

ژنتیک

عوامل ژنتیکی وسابقه بیماری آرتروز درخانواده میتواند میزان ابتلا به  این بیماری را درافراد افزایش دهد

بیماری های مرتبط

ابتلا به بیماری های مرتبط مانند عفونت،دیابت،وانواع مختلفی ازبیماری  آرتروز مانند روماتیسم ونقرس میتواند زمینه را برای بیماری آتروز افزایش دهد

تشخیص

هرفردی که بیشتر از 2 هفته دچار درد مفصل کمر یا سختی دراین مفصل یا مفاصل دیگرشد باید برای ارزیابی ومعاینه به پزشک مراجعه کند.

دراین معاینات شرح حال کامل بیمار،علائم بیماری ارزیابی میشود وسپس بیمار به صورت فیزیکی معاینه میشود ودرصورتی که آتروز استخوان مشکوک تشخیص داده شود انجام عکس برداری توسط اشعه ایکس توصیه میشود.

تست های دیگری مانند آزمایش خون،ام آرآی وسی تی اسکن برای تشخیص آرتروز مفصل کمر و یا بیماری های دیگری که علائمی مانند علائم بیماری آرتروزدارد نیاز است این بیماریها شامل تومورهای مفصل کمر،عفونت،شکستگی یا انواع دیگری ازنوع است.

درمان بدون جراحی

درمان های بدون جراحی برای درمان آرتروز مفصل کمر و استخوان توصیه میشود

درمان های بدون جراحی معمولا اولین درمانی است که پزشک برای افرادی که دچار آرتروز مفصل کمر وگردن هستند توصیه میکند.این درمان ها برای مدیریت اکثر اختلالات مفصلی موثر است.پزشک فقط درموارد استثناء که بیمار به درمان فوری نیازدارد ودرمان های بدون جراحی موثرنبوده است  عمل جراحی را توصیه میکند اما دراکثر موارد بیماران را بوسیله درما ن های بدون جراحی درمان میکنند.

رایجترین درمان های بدون جراحی شامل موارد زیراست

فیزیوتراپی وتمرین

اغلب اولین مرحله درمدیریت اختلالات مفصل کمر وگردن تمرینات فیزیوتراپی است که باعث بهبود انعطاف ،تحرک وافزایش استقامت مفصل میشود.درمان های فیزیوتراپی شامل تمرینات ،ماساژ،محرک های الکتریکی،گرما درمانی،آب درمانی وموارد دیگراست.

تمرینات برای درمان آرتروز ستون مهره ها یکی ازمهمترین قست های برنامه فیزیوتراپی برای کاهش درد ناشی ازآرتروز درمفصل کمر وگردن است.اگرچه بهتراست قبل ازانجام تمرینات کششی واستقامتی فیزیوتراپی بدانید که چگونه اختلال برروی بدن شما تاثیرگذاشته است وکدام تمرین برای شما مناسب ترین است ومیتواند باعث بهبودی شما بشود.یک مفصل طبیعی مفصلی است که به راحتی خم وراست شود ولغزندگی کافی داشته باشد.حرکت مفصل باید به راحتی وبدون درد انجام شود راحت بودن حرکت مفصل به دلیل وجود مواد سینوال درمفصل است که باعث لغزندگی مفصل شده اند

آرتروز باعث ازبین رفتن والتهاب مفصل میشود وحرکت مفصل را با درد مواجه میکند.تمریناتی که برای درمان آرتروز کمر و ستون مهره ها انجام میشود باید برای استقامت ماهیچه ها و لیگامنت های اطراف مفصل وکاهش فشار بر روی مفصل مبتلا به این عارضه انجام شود.

تمرینات فیزیوتراپی برای درمان آرتروز میتواند برای کاهش وزن ،کاهش استرس وفشار،افزایش جریان خون،خواب بهتر،بهبود انعطاف وکاهش افسردگی انجام شود.

پزشک فیزیوتراپی یا متخصص ستون مهره ها ممکن است درمورد تمرینات برای درمان آرتروز ستون فقرات که درپایین به آن اشاره شده است با شما صحبت کند.

بسیار مهم است که قبل ازانجام تمرینات با پزشک مشورت کنید چون ممکن است انجام بعضی ازاین تمرینات باعث تشدید شرایط بیمار شود.

وقتی فردی به آرتروز کمر مبتلا می شود، کشش و استقامت عضلات مجاور ستون فقرات برای محافظت بیشتر و کاهش فشارهای دور کمر مهم هستند. به خاطر داشته باشید که ورزش نباید موجب درد باشد، در صورتی که احساس درد می کنید، حرکت ورزشی را متوقف کنید و با پزشک خود مشورت نمایید.

دراینجا چند نمونه ازرایجترین تمرینات وجود دارد

تمرین حرکتی:انعطاف ماهیچه های خود را با حرکت دورانی بازو حفظ کنید.بازی گلف هم میتواند باعث حفظ انعطاف ناحیه تحتانی مفصل کمر وناحیه فوقانی ستون مهره های این مفصل شود.

مدیتیشن:کشش های آرام وریتم دار همراه با تنفس منظم میتواند ذهن وبدن شما را آرام کند وباعث آرامش مفاصل  ملتهب میشود.

حرکت مفصل گردن وکمر:به آرامی سر خود را به طرفین بچرخانید وسپس به سمت عقب وجلو خم وراست شوید

تمرینات ایروبیک:ماهیچه های خود را بدون انجام تمرینات سنگین با انجام ورزش هایی مانند شنا،شنا درحوض،استفاده ازالپتیکال قدرتمند کنید.

مدیریت درد

انواع مختلفی ازدردهای مزمن وخفیف میتوانند بوسیله انجام درمان هایی مانند تزریق ،مصرف دارو،بریس ستون مهره ها وانواع دیگری ازدرمان ها کاهش یابد.

درمان های جایگزین

درمان های جایگزین که به عنوان درمان های سنتی هم شناخته شده اند شامل طب سوزنی،یوگا است اگرچه تحقیقات درمورد این درمان برای کاهش درد محدود بوده است اما گزارش وتجربه افراد  که ازاین درمان ها استفاده کرده اند حاکی ازاین است که این درمان ها میتواند باعث کاهش درد شود

کایروپراکتیک(درمان دستی)

درمان های کایروپراکتیک تنظیم ستون مهره ها برای درمان درد مفصل کمر وگردن است.دردرمان کایروپراکتیک ازروشی استفاده میشود که برروی مفاصل وستون مهره ها بوسیله  دست فشار وماساژ ایجاد میشود.

قابل ذکر است استفاده  ازاین روش به عنوان یک درمان دررشته پزشکی هنوز بحث برانگیزاست.

بسیا ر مهم است که قبل ازانجام این درمان مانند همه درمان های دیگر برای بیماری آرتروز با پزشک مشورت کنید.

همه درمان ها دارای خطرات بروز عوارض جانبی وآسیب دیدگی های بعدی مفصل کمر وگردن هستند.پس بسیارمهم است که درطول روند درمان حتما تحت نظر یک متخصص باشید.

علاوه بردرمان های پزشکی که گفته شد موارد دیگری وجود دارد که میتواند باعث کاهش علائم آرتروز کمر شوداین موارد درزیر توضیح داده شده است

1-  حفظ وزن متعادل

2-  ترک سیگار،سیگار کشیدن باعث ایجاد اختلال درجریان خون وکاهش اکسیژن ومواددر بافت های بدن میشود

3-  حفظ حالت مناسب بدن درموقعیت های مختلف

4-  استفاده ازکفش های راحت با پاشنه های کوتاه

5-  خوابیدن برروی تشک هایی که نه خیلی سخت ونه خیلی نرم هستند تا انحنای ستون مهره ها راکاهش دهد

6-   انجام فعالیت وجلوگیری ازبی  تحرکی به مدت طولانی

نتیجه گیری

همانطور که در مقاله مطالعه فرمودید آرتروز یک بیماری جدی است که باید به آن توجه کرد و در مراحل اولیه درمان را با توجه به تشخیص و تجویز پزشک اغاز کرد. اگر شما دچار این بیماری هستید و یا یکی از علائم گفته شده را دارید سریعا به کلینیک توانبخشی مراجعه کنید و تحت نظر پزشک قرار بگیرید.