درمان زانو درد و علت آن

علت و علل

موارد متعددی وجود دارد که میتواند روی عملکرد صحیح یکی از زانوها یا هر دو زانو تاثیر بگذارد و باعث ایجاد زانو درد شود. آسیب دیدگی زانو یکی از رایج ترین علت زانو درد است اما موارد دیگری هم مانند بیماری آرتروز زانو باعث از بین رفتن و ناراحتی مفصل میشود.علل زانو درد در افراد جوان تر عبارتند از استفاده بیش از حد از زانو و آسیب دیدگی. همچنین زانو درد می تواند ناشی از عفونت (به عنوان مثال استئومیلیت، بورسیت سپتیک) و بیماری هایی خاص باشد.البته با انجام ورزش زانو درد میتوان به بهبودی زانو نیز کمک کرد.

از دیگر علت های دردزانو می توانبه موارد زیر  اشاره کرد:

رگ به رگ شدن و کشیدگی در لیگامنت ها و بافت های ماهیچه ای: این گونه آسیب دیدگی و پارگی رباط زانو زمانی ایجاد میشود که به زانو ضربه ای وارد شود یا زانو در جهت ناصحیح  پیچ بخورد. رگ به رگ شدن و کشیدگی اغلب در حین انجام ورزش های پر برخورد یا حرکات ناگهانی ایجاد میشود و منجر به زانو درد می شود.

آسیب دیدگی مینیسک: مینیسک لایه نازک غضروفی است که بین استخوان قلم پا و ران قرار گرفته است این قسمت مانند دیسک ها نقش ضربه گیر را در مفصل زانو ایفا میکنند و در صورتیکه فشار زیادی روی آن ایجاد شود، دچار پارگی مینیسک میشویم. مینیسک باعث استحکام و ثبات زانو میشود و از ایجاد هر گونه حرکت غیرطبیعی مفصل زانو که باعث ایجاد آسیب دیدگی میشود جلوگیری میکند. پارگی مینیسک زانو روی عملکرد صحیح آن تاثیر میگذارد و می تواند به تورم و زانو درد منجر شود.

تاندونیست: تاندونیست به التهاباتی گفته میشود که باعث ایجاد قرمزی،ایجاد ضعف با لمس مفصل،ودردهای شدید درتاندون های زانو یا هرقسمتی ازبدن که دارای تاندون است میشود.فعالیت هایی که درآن حرکات مکرر انجام میشود باعث افزایش خطرتاندونیست شدن میشود موارد دیگری که باعث التهاب تاندون میشود گرم نکردن بدن قبل از انجام تمرینات ورزشی و بروز بیماری هایی مانند آرتروز زانو است.

آرتروز استخوان: آرتروز استخوان یکی از انواع آرتروز است که میتواند روی یک یا چند مفصل در بدن تاثیر بگذارد این بیماری میتواند درخانم ها، در حاملگی، آقایان و کودکان ایجاد شود. خانم های بالای 55 سال بیشتر از بقیه افراد در معرض خطرابتلا به آتروز قراردارند، این بیماری به دلیل از بین رفتن غضروف ها باعث ایجاد زانو درد میشود. با از بین رفتن غضروف ها استخوان ها روی یکدیگر کشیده میشوند وباعث ایجاد ناراحتی و زانو درد می شوند. بیماری آرتروز میتواند ناشی از رشد ناصحیح مفصل درحین تولد، آسیب دیدگی ناشی از انجام فعالیت های ورزشی یا کارهایی که در آن حرکات مکرر انجام میشود باشد که منتهی به درد مفصل زانو می شود.تشخیص زود هنگام آرتروز زانو باعث جلوگیری از آسیب دیدگی دائمی می‌شود.

بیماری شبیه به نقرس: این اختلال یکی از انواع آرتروز است که در زمانی که کریستال های کلسیم به نام پیروفسفات سدیم (یک نوع نمک) در مایع موجود در زانو افزایش یابد، ایجاد میشود. این بیماری معمولا با بیماری نقرس اشتباه گرفته میشود وممکن است در تعدادی از افراد اشتباه تشخیص داده شود این اختلال باعث ایجاد زانو درد، تورم والتهاب درمفصل زانو یا مفاصل دیگر می شود.

التهاب برسا: التهاب برسا ممکن است باعث ایجاد زانو درد دربعضی از افراد شود برسا کیسه های مایع کوچک هستند که باعث لغزندگی تاندون ها ی لگن ،شانه و زانو شده اند وبه آنها کمک میکند تا آزادانه و به راحتی حرکت کنند. در صورت بروز اختلال در این کیسه ها درد مفصل زانو بروز می کند.

کندرومالاسی کشکک زانو: کندرومالاسی اصطلاحی است که برای توصیف از بین رفتن و صاف شدن غضروف های موجود در بدن به کار میرود. کندرمالاسی یا نرمی کشکک زانو فقط روی این ناحیه تاثیرمیگذارد آسیب دیدگی کشکک ممکن است براثراستفاده بیش ازحد ومکرر ازمفصل ایجاد شود و اغلب درخانم ها بیشتر از آقایان ایجاد میشود و برای افرادی که بیش از حد فعال هستند میتواند باعث ایجاد زانو درد شود.

اضافه وزن وچاقی: اضافه وزن  ممکن است علت درد زانو هنگام راه رفتن و ایستادن باشد . زمانیکه وزن بدن از حالت طبیعی بالاتر رود باعث ایجاد فشار روی زانو میشود. این فشارها باعث از بین رفتن بافت های زانو میشود و باعث میشود که انتهای استخوان قلم پا و ران روی یکدیگر کشیده شود و دچار ساییدگی شوند.

علائم

علائم زانو درد بر اساس میزان پیچیدگی بیماری و آسیب دیدگی به صورت خفیف وشدید طبقه بندی میشود.

•  علایم و نشانه های عمومی و رایج:

1. 1. سخت شدن مفصل و ناتوانی در خم و راست کردن آن
   2.  گرم شدن مفصل هنگام لمس آن
   3. شنیدن صداهای غیرطبیعی مانند صدای تق تق هنگام حرکت مفصل

•  علایم و نشانه های جدی:

1. 1.  بروز زانو درد همراه با قرمزی، تورم وتب
   2. ناتوانی در ایستادن
   3. لنگان لنگان راه رفتن
   4. خم شدن زانو هنگام ایستادن
   5. بروز بی حسی در مفصل آسیب دیده
   6. علایم قابل مشاهده مانند بدشکلی استخوان

تشخیص

پزشکان ممکن است برای شناسایی علت زانو درد انجام تست های خاص را به بیمار توصیه کنند این تست ها شامل موارد زیر است:

• تست عکس برداری اشعه ایکس:این تست هر گونه آسیب دیدگی، بیماری یا بدشکلی را در مفاصل عامل زانو درد نشان میدهد تست اشعه ایکس با استفاده از امواج الکترومغناطیسی که به بدن فرستاده میشود میتواند تصاویری از مفصل آماده کند و در اختیار پزشک قرار میدهد.
• سی تی اسکن:این نوع از تست تصاویری از بافت های داخل بدن ازهمه جهات و موقعیت ها آماده میکند. سی تی اسکن برای تشخیص مشکلات مفاصل، استخوان ها و بافت ها استفاده میشود.
• آلتراسوند یا فراوادرمانی: در این روش با استفاده از امواج صوتی تصاویری از مفصل گرفته میشود این روش برای تشیخص بسیار موثر است.
• تست عکس برداری ام آرآی:این تست تصاویر3 بعدی ازبدن آماده میکند ام آرآی به پزشک کمک میکند که داخل مفصل زانو را مشاهده کند و بتوانند مفصل را معاینه کنند.
• تست مواد مایع مفصل وآزمایش خون: در موارد زانو درد شدید انجام این دو تست ضروری است به این روش آرتروسنتز گفته میشود که مایع موجود در کپسول مفصل، کیسه برسا و سینوال تست میشود.

درمان

یکی از مهمترین روش ها درمان زانودرد برای بهبود شرایط، استراحت و توانبخشی مفصل و ورزش برای زانو درد است. مراقبت های خانگی که معمولا بسیار رایج است شامل موارد زیر است:

• استراحت
• یخ درمانی
• بستن مفصل
• بالاگرفتن مفصل
• بریس و تجهیزات درمانی دیگر

استفاده از بریس یا کفی در کفش باعث کاهش فشار روی مفصل زانو میشود. استراحت به صورت موقت باعث کاهش درد و التهاب میشود همچنین زمانیکه چند تا از مفاصل دچارآسیب دیدگی شده اند وخستگی یک مشکل اصلی است استراحت میتواند به بهبودی کمک زیاد کند زمانیکه بیماری آرتروز زانو روی یک مفصل یا چند مفصل تاثیر گذاشته است استراحت باعث کاهش زانو درد میشود. گرما درمانی باعث افزایش جریان خون، انعطاف و افزایش تحمل زانو درد می شود. استفاده از کمپرس یخ، ماساژبا یخ، اسپری های خنک کننده و پمادهای خنک کننده وبی حس کننده با بی حس کردن عصب ها باعث کاهش درد میشود

دارو

داروهایی که میتوان برای درمان آرتروز استخوان مصرف کرد شامل داروهای بدون تجویزی مانند استامینوفن، آسپیرین و ایبوپروفن است علاوه بر قرص تعدادی از افراد از کرم ها، اسپری ها و پمادهای بی حس کننده برای کاهش زانو درد به صورت مستقیم روی مفصل استفاده میکنند. گروهی از داروهایی که با تجویز پزشک مصرف میشود شامل قرص ها وداروهای ضدالتهاب بدون استروئید مانند مسکن های حاوی نارکوتیک ضعیف و کورتیکواستروئید (به صورت خوراکی یا تزریقی) مانند پردنیزولون است.علاوه برداروهای فوق تعدادی ازافراد از مکمل های طبیعی استفاده میکنند این مکمل های شامل گلوکوزامین وکندرویتین است. این مواد با خوردن موادغذایی حاوی این مکمل ها یا به شکل دارو وجود دارد. قبل از مصرف این نوع از مکمل ها حتما با پزشک مشورت کنید که باعث ایجاد عوارض جانبی و واکنش با داروهای دیگر در بدن نشود.

فیزیوتراپی

پزشک ممکن است به شما توصیه کند که به مراکز فیزیوتراپی مراجعه کنید. درمان های فیزیوتراپی برای مدیریت بیماری هایی مانند آرتروز استخوان و روماتیسم مفید است مثلا یک متخصص فیزیوتراپی ممکن است موارد زیر را توصیه کند:

حرکات اصلاحی و تمرینات استقامتی ایزومتریک:انجام اینگونه تمرینات بدون ایجاد هیچ گونه التهاب و آسیب دیدگی در مفاصل باعث استقامت ماهیچه ها میشود.

حرکات اصلاحی و تمرینات کششی ایزومتریک:این گونه تمرینات هم باعث افزایش استقامت ماهیچه ها میشود و به عملکرد صحیح آن کمک میکند. پیاده روی به صورت روزانه واستفاده از یک چوبدستی و عصا در صورت نیاز هم از نمونه های درمان های فیزیوتراپی است .

هدف ازدرمان های فیزیوتراپی و ورزش زانو درد بازگشت بیماربه نقطه ای است که بتواند فعالیت های خود را به صورت طبیعی وبدون ایجاد هیچ گونه مشکلی انجام دهد. حفظ حرکات صحیح یکی از مواردی است که باعث حفظ توانایی فرد درانجام فعالیت های روزمره میشود. فیزیوتراپی شامل تمریناتی است که برای حفظ استقامت ماهیچه ها واستفاده از آنها طراحی شده است  این درمان به شما نحوه صحیح حرکت از یک موقعیت به موقعیت دیگر را نشان میدهد وبه شما استفاده ازوسایل کمکی هنگام راه رفتن را آموزش میدهد

تزریق

تزریق کورتیزون باعث کاهش زانو درد به صورت موقت میشود، این تزریقات باعث کاهش سریع درد میشود. اگرچه باید این تزریق را چند بار در یک سال انجام داد چون تزریق بیشتر باعث ضعیف شدن ماهیچه ها میشود به دلیل اینکه کورتیزون ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشد. پس این تزریق باید با تجویز پزشک انجام شود. تزریق کورتیزون در مفصل زانو برای درمان التهابات ناشی از بیماری آرتروز مفید و موثر است. اگر چه تحقیقات نشان داده است که بعد از تزریقات مکرر ممکن است غضروف از بین بروند. بنابراین این تزریق باید با احیتاط در مفصل زانو انجام شود. درد زانو به علت آرتروز یافته بسیار شایعی در کلینیک های ارتوپدی است. بسیاری از بیماران با استراحت و یا مصرف داروهای ضد التهاب از این درد رهایی می یابند. گاهی اوقات یک تزریق کورتون می تواند در تسکین درد کمک کند، اما این داروها برای همه بی خطر نیستند و دارای عوارض جانبی بالقوه ای می باشند. اگر این نوع درمان های محافظه کارانه جواب نمی دهند و  درد شما همچنان ادامه دارد، درمان درد زانو با پی آر پی (درمان با پلاسمای غنی از پلاکت) ممکن است گزینه درمانی موثر برای شما باشد.

بریس

بریس محافظی است که هنگام درد وآسیب دیدگی زانو استفاده میشود. تعدادی از افراد برای جلوگیری از بروز آسیب دیدگی در حین انجام فعالیت های ورزشی از بریس و زانو بند طبی استفاده میکنند بریس از ترکیب مواد فلزی، فوم، پلاستیک، مواد کشی و بندساخته شده است .

زانو بند طبی به چهار دسته زانوبند، حمایت کننده، پایدار کننده و لولادار تقسیم‌بندی می‌شود. زانوبند ها در اندازه‌های مختلف وجود دارند و می‌توان به راحتی آن را روی زانو کشید، حال آن که حمایت کننده زانو قابل تنظیم است و غالباً دور زانو پیچیده می‌شود؛ در هر صورت هر دو نوع زانو بند علاوه بر حمایت اصلی از زانو آن را گرم و فشرده نیز می‌کنند. پایدار کننده زانو برای حمایت بیشتر از این مفصل در هر دو سمت دارای فنرهایی از جنس استیل است، حال آن که بریس‌های لولا دار از لولاهایی تشکیل می‌شود که حرکت زانو را به شیوه‌ای مشابه به حرکت طبیعی زانو با حداکثر حمایت، ممکن می‌سازد.

بریس های زانو در 4 نوع وجود دارد:

بریس پیشگیری کننده: این نوع از بریس برای حفاظت از مفصل زانو از بروز آسیب دیدگی در حین انجام فعالیت ها ی ورزشی پر برخورد مانند فوتبال استفاده میشود.

بریس های کاربردی: این بریس باعث حفاظت از زانویی که قبلا دچارآسیب دیدگی شده است میشود.

بریس ها توانبخشی: این نوع از بریس برای کاهش حرکات مضر برای بهبودی زانو درد بعداز آسیب دیدگی و جراحی استفاده میشود.

بریس ها برای کاهش درد مفصل زانو: این نوع از بریس برای کاهش درد در افراد مبتلا به آرتروز زانو استفاده می شود.

ورزش و کاهش وزن

درمان های بدون جراحی با کاهش وزن و استقامت ماهیچه ها شروع میشوند. هر یک کیلوگرم وزن اضافه میتواند 2 کیلوگرم فشار روی زانو در حین انجام فعالیت ها ایجاد کند. افراد چاق ممکن است درسنین کم دچاربیماری آرتروز شوند. استقامت ماهیچه یکی از موارد مهم در کاهش زانو درد بیماری آرتروز است. ماهیچه های اطراف مفصل زانو در حین فعالیت های روزمره و فعالیت های ورزشی به عنوان یک ضربه گیر برای زانو عمل میکنند. هر چه این ماهیچه ها قوی ترباشند فشارهای بیشتری را جذب میکنند. افزایش استقامت باعث کاهش فشار و کاهش علائم و زانو درد می شود.

جراحی

زمانیکه درمان هایی مانند انجام تمرینات ورزشی ،کنترل وزن،مصرف داروها باعث کاهش زانو درد نشود و نتیجه بخش نباشد. انجام جراحی نیاز است. این جراحی ها شامل موارد زیراست:

آرتروسکوپی: زمانی که فردی به آرتروز مبتلا شود قسمتی ازغضروف او از مفصل جدامیشود و در داخل مفصل معلق میشود این روند باعث ایجاد التهاب، درد و خشکی می شود. پزشک میتواند با انجام جراحی آرتروسکوپی این غضروف را از مفصل جدا کند مفصل را پاکسازی کند و باعث کاهش درد شود جراحی آرتروسکوپی برای کاهش علائم مکانیکی که بر اثر بیماری آرتروز ایجاد میشود مانند قفل شدن و گرفتگی مناسب است، اما این جراحی باعث کاهش زانو درد پایدار ناشی از بیماری آرتروز نمی شود.

اوستئوتومی:این جراحی با جداکردن قسمتی از استخوان و قرار دادن آن در یک موقعیت صحیح انجام میشود این جراحی معمولا زمانی انجام میشود که غضروف ها از بین رفته اند. متاسفانه میزان موفقیت این جراحی برای درمان بیماری آرتروز و بدشکلی استخوان ها کم بوده است.

جراحی تعویض مفصل: جراحی تعویض مفصل به صورت کامل وجزئی میتواند باعث کاهش زانو درد و افزایش تحرک مفصل شود این جراحی با برداشتن همه یا قسمتی از مفصل آسیب دیده و قراردادن پروتزهای پلاستیکی و فلزی انجام می شود. جراحی تعویض مفصل باعث بازگشت فرد به زندگی عادی و انجام فعالیت های روزمره می شود و می تواند به صورت طبیعی باعث انجام فعالیت هایی مانند بالارفتن ازپله، پوشیدن کفش، نشستن و برخاستن از صندلی بدون ایجاد هیچ گونه زانو دردی شود. این جراحی هم چنین باعث بازگشت بیمار به کار و شغل می شود.

یکی از مشکلات رایجی که با انواع زانو درد ایجاد میشود، ناتوانی در حرکت مفصل زانو و پیاده روی است  دردهای طولانی مفصل زانو که ناشی از یک بیماری است میتواند باعث ایجاد آسیب دیدگی های دائمی واختلال درعملکرد مفصل شود. سعی کنید با کاهش وزن و جلوگیری از ضربه خوردن زانو و استفاده از زانوبند در ورزش های پر برخورد از زبروز زانو درد پیشگیری کنید. این بیماری همچنین می تواند در حاملگی نیز رخ دهد، در صورت بروز زانو درد در این حالت قبل از استفاده از هر رروش درمانی با پزشک مشورت کنید.