کایروپراکتیک یا کایروپرکتیک (به انگلیسی: Chiropractic) لغتی یونانی به معنایی انجام شده با دست است که عبارت است از علم شناخت مفاصل، بویژه ستون فقرات و تطبیق آنها به منظور پیشگیری و درمان. البته تنظیم و تطبیق مفاصل و استفاده آن در علم پزشکی به ۲۰۰۰ سال پیش باز میگردد. بقراط پدر علم طب با انجام دادن مانورهایی روی ستون فقرات و مفاصل به درمان خیلی از بیماریها میپرداختهاست و پس از او ابو علی سینا پزشک بزرگ ایرانی نیز از این روشها استفاده کردهاست. در سال ۱۸۹۵ میلادی شخصی به نام دنیل دیوید پالمر از اهالی ایالت آیوای آمریکا با استفاده از تنظیم و تطبیق ستون فقرات روی چند بیمار نتایج بسیار مطلوبی بدست آورد. در واقع میتوان گفت کایروپرکتیک نوین از همین جا سرچشمه گرفتهاست که امروزه در بیشتر کشورهای جهان به عنوان یکی از مهمترین روشها برای کسب و حفظ سلامتی شناخته میشود. امروزه تنها در آمریکا هر سال بیش از ۲۰۰ میلیون ویزیت کایروپرکتیک انجام میشود که هزینه آن را بیمه میپردازد.
تخصص آنها بیشتر درمان دردهای ماهیچه اسکلتی مفصل و تاندون است ناراحتیهای ستون فقرات خصوصاً کمر درد و دردهای انتشاری در پا از عمدهترین بیماریهائی است که افراد در طول عمر به آن مبتلا میشوند. اختلالات مفصلی، ستون فقرات، دیسک, اسکولیوز, سیاتیک, میگرن، دردهای عضلانی در ناحیه گردن پشت و کمر… بیشترین فعالیت درمانی پزشکان کایروپرکتیک را به خود اختصاص میدهد. پزشکان کایروپرکتیک در درمان ناراحتیهای زانو شانه آرنج مچ دست و مچ پا نیز ماهرند و اینگونه بیماریها را نیز با موفقیت درمان میکنند.
پزشک کایروپرکتیک در درمان این امراض و ناهنجاریها از ابزار هائی ماند نرمشهای کششی و حرکتی مخصوص تغذیه و راهنمائیهائی ارگونامیک که در زندگی هر فرد میتواند متفاوت باشد استفاده میکند. که این در سرعت بخشیدن و ماندگارتر کردن بهبودی بیمار تأثیر بسزائی دارد. در کایروپرکتیک هیچ عمل جراحی صورت نمیگیرد و هیچ داروئی تجویز نمیشود. مریضی که نیاز به دارو یا عمل جراحی داشته باشد به متخصصارجاع داده میشود.
هدف کایروپراکتیک
هدف کایروپراکتیک با وجودی که تخصص ویژهای (متفاوت با فیزیوتراپی ) در تنظیم و تطبیق مفاصل (Adjustment Spinal/Articulat) دارد،در مرحله اول کاهش درد و سپس تنظیم و تطبیق(درمان) مفاصل است. نرمشها و ورزشهای مخصوص، تغذیه و راهنمایی که پزشک کایروپراکتیک ارائه می دهد می تواند در کاهش درد و درمان موثر باشد.
بیماری های مربوط به کایروپراکتیک
ناراحتی های ستون فقرات به خصوص کمردردهای انتشاری در پا از عمده ترین بیماری هایی است که افراد در طول عمر به آن مبتلا می شوند. اختلالات مفصلی ستون فقرات، دیسک، اسکولیوز، سیاتیک، میگرن، دردهای عضلانی در ناحیه گردن، پشت و کمر، بیشترین فعالیت پزشکان کایروپراکتیک را تشکیل می دهند. پزشکان کایروپراکتیک در درمان ناراحتی های زانو، شانه، آرنج، مچ دست و مچ پا نیز ماهرند و این گونه بیماری ها را نیز با موفقیت درمان می کنند. پزشک کایروپراکتیک در درمان این امراض و ناهنجاری ها از ابزارهایی مانند نرمش های کششی و حرکتی مخصوص به خود، تغذیه و راهنمایی های ارگونومیک که در زندگی هر فردی می تواند متفاوت باشد، استفاده می کند که در سرعت بخشیدن و ماندگارتر کردن بهبودی بیمار، تاثیر بسزایی دارد. جدا از عوامل مادرزادی و ایدیوپاتیک مانند اسکولیوز ستون فقرات، پاتولوژی هایی چون سل، عواملی چون آسیب های بدنی که شامل تصادف، زمین خوردن، عدم توجه به نگهداری اندام به طرز صحیح هنگام بیداری و خواب، غلط برداشتن اجسام سبک یا سنگین، آسیب دیدگی های ورزشی یا شغلی، از عمده ترین عامل های آسیب ستون فقرات می باشند. این آسیب دیدگی ها در کشورهای صنعتی به صورت اپیدمی درآمده و اثرات جبران ناپذیری روی جوامع در سطوح مختلف گذاشته است. برای مثال، در ایالات متحده بالاترین درصد آسیب دیدگی به ستون فقرات ربط دارد، به طوری که 25 میلیون آمریکایی در هر سال، یک روز کاری را به علت کمردرد از دست می دهند. آمارهای دیگر هم نمایانگر این است که 60 درصد جمعیت بالای 30 سال، امکان مبتلا شدن به امراض ستون فقرات را دارا هستند. این معضل در این گروه سنی می تواند عواقب اجتماعی ناهنجاری را در جامعه ایجاد کند.
منبع :دانشنامه ی ازاد ویکی پدیا