پیچ خوردگی مچ پا، تشخیص و درمان

آسیبهای مچ پا شایعترین آسیب ورزشی محسوب می گردد. ۸۵% از صدمات مچ پا را پیچ خوردگی های مچ پا تشکیل می دهد و 85% این پیچ خوردگی ها را نوعی پیچ خوردگی که در آن پا ( کف پا ) به سمت داخل بوده و کناره خارجی پا مماس بر زمین محل پیچ خوردگی مچ پا باشد تشکیل می دهد که آسیب وارده به سمت خارج مچ پا وارد می شود .پیچ خوردگی مچ پا شایعترین آسیب ورزشی محسوب می گردد که  احتمال بروز آن در دوره ورزشی یک فرد بین 45-25% می باشد .پیچ خوردگی مچ پا بویژه در ورزشهای فوتبال ، والیبال ، بسکتبال شایع است .

انواع پیچ خوردگی های مچ پا

1- پیچ خوردگی های خارجی : در حرکت چرخشی پا به سمت خارج به طوری که کف پا به سمت داخل قرار گیرد رخ می دهد و در آن قسمت خارجی مچ پا صدمه می بیند .
2- پیچ خوردگی های داخلی : در حرکت چرخشی پا به سمت داخل به طوری که کف پا به سمت خارج قرارگیرد رخ می دهد و در آن قسمت داخل مچ پا صدمه می بیند .
3- پیچ خوردگی های بالای مچ پا : که منظور پارگی رباط بین درشت نی و نازک نی در انتهای تحتانی آنها است که اغلب با درد جلوی مچ پا تظاهر پیدا می کند .

درجه بندی بالینی پیچ خوردگی مچ پا

درجه 1 : مچ دردناک اما عدم ناپایداری مفصل که با کشیدگی خفیف رباط قاپی_نازک نی قدامی همراه است .
درجه 2 : مچ دردناک و در بررسی مفصل ناپایداری در معاینه مفصل دیده می شود که همراهی با پارگی کامل رباط قاپی_نازک نی قدامی و پارگی ناکامل رباط پاشنه ای _ نازک نی دارد .
درجه 3: مچ دردناک همراه با ناپایداری مفصل مچ در معاینه . این حالت با پارگی کامل هر دو رباط قاپی_نازک نی قدامی و پاشنه ای _ نازک نی می باشد .

ورزش و پیچ خوردگی مچ پا

مکانیسمهای پیچ خوردگی مچ پا در حرکات ورزشی شامل پریدن ها ، چرخیدن روی یک پاشنه و تماس نزدیک بین ورزشکاران که در آنها پاها روی هم گذاشته می شود می باشد .

تشخیص پیچ خوردگی مچ پا

حداکثر حساسیت در لمس در پیچ خوردگی های خارجی در محل رباط نازک نی-قاپی قدامی یا رباط پاشنه ای-نازک نی دیده می شود .هیچ درد استخوانی یا در لمس وجود ندارد. چنانچه چنین دردی وجود داشته باشد مطرح کننده شکستگی استخوان است و باید بررسی شود.
درد محدود به قسمت داخل، پیچ خوردگی و کشیدگی سمت داخل را مطرح می کند .
تست کشیدن پا به جلو می تواند در بررسی پارگی رباط قاپی-نازک قدامی (ATFL) کمک کند . با یک دست ساق را نگه داشته و با دست دیگری پاشنه را به جلو می کشیم چنانچه پا به اندازه 10 میلی متر جلو آمد و یا اختلاف دو سمت بیشتر از 3 میلی متر بود پارگی ATFL مطرح است.حتماً باید هر دو پا را معاینه کرد چون میزان حرکت و شلی مفاصل در افراد مختلف متفاوت است .

بررسی های رادیولوژیک و تصویربرداری
عکس ساده رادیولوژی در صورتیکه فرد بین 65-2 سال باشد .
CT در رد استئوکندریت
MRI در بررسی آسیبهای بافت نرم شکستگی ها و استئوکندریت

درمان پیچ خوردگی مچ پا

درمان در فاز حاد پیچ خوردگی مچ پا

1 ) برنامه بازتوانی :‌با استراحت ، کمپرس آب سرد و بالا نگه داشتن عضو صورت می گیرد .
2 ) درمان دارویی :‌هدف کاهش درد و التهاب است که عمدتاً با استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی صورت می گیرد .
3 ) مداخله جراحی : برای پیچ خوردگی های سطح بالا و ناپایداری مزمن مچ در نظر گرفته می شود .
سایر مداخلات :  شامل استفاده از آتل در موارد شدید پیچ خوردگی و نیز نگهداری های محیطی مفصلی می باشد . می توان سایر درمانها مثل ماساژ را هم در نظر داشت .

درمان در فاز بهبودی پیچ خوردگی مچ پا

فیزیوتراپی : برای بدست آوری مجدد قدرت و حس های عمقی و نیز دامنه حرکات نرمال مفصل صورت می گیرد .
سایر درمانها : ماساژ درمانی ، تزریقات داخل مفصلی و … را شامل می گردد .

بازگشت به تمرین و مسابقه بعد از پیچ خوردگی مچ پا

باید ابتدا تمرینات با حرکات در خط مستقیم شروع شده و بعد حرکات به جلو و عقب صورت گیرد و بعد حرکات به طرفین را شامل گردد . زمانی می توان به مسابقات بازگشت که در هر جهتی از حرکت علائم درد وناراحتی  ظاهر نگردد .

منبع: پورتال پزشکی ورزشی ایران