پیچ خوردگی مچ پا، تشخیص و درمان

آسیب‌های مچ پا به عنوان شایع‌ترین آسیب ورزشی شناخته می‌شوند. ۸۵٪ از آسیب‌های مچ پا به پیچ خوردگی مربوط می‌شوند و از این میزان، ۸۵٪ پیچ خوردگی‌هایی هستند که در آن پا به سمت داخل خم می‌شود و کناره خارجی پا با زمین در تماس است، که منجر به آسیب‌های سمت خارجی مچ پا می‌شود. پیچ خوردگی مچ پا به عنوان شایع‌ترین آسیب ورزشی شناخته می‌شود و احتمال بروز آن در دوره ورزشی یک فرد بین ۲۵ تا ۴۵ درصد است. این نوع آسیب به ویژه در ورزش‌های فوتبال، والیبال و بسکتبال رایج است. .

انواع پیچ خوردگی های مچ پا

1- پیچ خوردگی های خارجی : در حرکت چرخشی پا به سمت خارج به طوری که کف پا به سمت داخل قرار گیرد رخ می دهد و در آن قسمت خارجی مچ پا صدمه می بیند .
2- پیچ خوردگی های داخلی : در حرکت چرخشی پا به سمت داخل به طوری که کف پا به سمت خارج قرارگیرد رخ می دهد و در آن قسمت داخل مچ پا صدمه می بیند .
3- پیچ خوردگی های بالای مچ پا : که منظور پارگی رباط بین درشت نی و نازک نی در انتهای تحتانی آنها است که اغلب با درد جلوی مچ پا تظاهر پیدا می کند .

درجه بندی بالینی پیچ خوردگی مچ پا

درجه 1 : مچ دردناک اما عدم ناپایداری مفصل که با کشیدگی خفیف رباط قاپی_نازک نی قدامی همراه است .
درجه 2 : مچ دردناک و در بررسی مفصل ناپایداری در معاینه مفصل دیده می شود که همراهی با پارگی کامل رباط قاپی_نازک نی قدامی و پارگی ناکامل رباط پاشنه ای _ نازک نی دارد .
درجه 3: مچ دردناک همراه با ناپایداری مفصل مچ در معاینه . این حالت با پارگی کامل هر دو رباط قاپی_نازک نی قدامی و پاشنه ای _ نازک نی می باشد .

ورزش و پیچ خوردگی مچ پا

مکانیسمهای پیچ خوردگی مچ پا در حرکات ورزشی شامل پریدن ها ، چرخیدن روی یک پاشنه و تماس نزدیک بین ورزشکاران که در آنها پاها روی هم گذاشته می شود می باشد .

تشخیص پیچ خوردگی مچ پا

حساسیت بیشترین میزان خود را در نواحی پیچ خوردگی خارجی در محدوده رباط نازک نی-قاپی قدامی یا رباط پاشنه‌ای-نازک نی نشان می‌دهد. هیچ نشانه‌ای از درد در استخوان یا در نواحی لمسی وجود ندارد. اگر دردی در این نواحی وجود داشته باشد، ممکن است نشانه‌ای از شکستگی استخوان باشد و نیاز به بررسی دارد.

درد محدود به قسمت داخل، احتمال پیچ خوردگی و کشیدگی سمت داخل را نشان می‌دهد. انجام آزمون کشیدن پا به جلو می‌تواند در تشخیص پارگی رباط قاپی-نازک قدامی (ATFL) مفید باشد. با نگه داشتن ساق با یک دست و کشیدن پاشنه به جلو با دست دیگر، اگر پا به اندازه ۱۰ میلی‌متر به جلو برود یا اختلاف بیشتر از ۳ میلی‌متر بین دو سمت وجود داشته باشد، پارگی ATFL ممکن است وجود داشته باشد. حتماً باید هر دو پا را بررسی کرد، زیرا میزان حرکت و شلی مفاصل در افراد مختلف ممکن است متفاوت باشد.

بررسی های رادیولوژیک و تصویربرداری
عکس ساده رادیولوژی در صورتیکه فرد بین 65-2 سال باشد .
CT در رد استئوکندریت
MRI در بررسی آسیبهای بافت نرم شکستگی ها و استئوکندریت

درمان پیچ خوردگی مچ پا

درمان در فاز حاد پیچ خوردگی مچ پا

پیچ خوردگی مچ پا یکی از شایع ترین آسیب های ورزشی است که ممکن است باعث درد، التهاب و محدودیت حرکت شود. در فاز حاد پیچ خوردگی مچ پا، برخی از روش های درمانی عبارتند از:

1) برنامه بازسازی: در این روش، استراحت، کمپرس آب سرد و بالا نگه داشتن عضو به عنوان درمان اولیه مورد استفاده قرار می گیرد. استراحت به مدت حداقل ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از آسیب ضروری است. همچنین، کمپرس آب سرد نیز می تواند در کاهش درد و التهاب مفید باشد.

2) درمان دارویی: هدف از درمان دارویی کاهش درد و التهاب است. برای این منظور، از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن استفاده می شود.

3) مداخله جراحی: در مواردی که پیچ خوردگی مچ پا سطح بالایی داشته باشد یا ناپایداری مزمن داشته باشد، ممکن است نیاز به مداخله جراحی باشد.

سایر روش های درمانی شامل استفاده از آتل در موارد شدید پیچ خوردگی و نگهداری های محیطی مفصلی می شود. همچنین، ماساژ نیز می تواند به عنوان یکی از روش های درمانی مفید باشد.

درمان در فاز بهبودی پیچ خوردگی مچ پا

فیزیوتراپی : برای بدست آوری مجدد قدرت و حس های عمقی و نیز دامنه حرکات نرمال مفصل صورت می گیرد .
سایر درمانها : ماساژ درمانی ، تزریقات داخل مفصلی و … را شامل می گردد .

بازگشت به تمرین و مسابقه بعد از پیچ خوردگی مچ پا

باید ابتدا تمرینات با حرکات در خط مستقیم شروع شده و بعد حرکات به جلو و عقب صورت گیرد و بعد حرکات به طرفین را شامل گردد . زمانی می توان به مسابقات بازگشت که در هر جهتی از حرکت علائم درد وناراحتی  ظاهر نگردد .

منبع: پورتال پزشکی ورزشی ایران