فیزیو تراپی در درمان بیماری های شانه

اهمیت فیزیوتراپی شانه

شاید کمتر رشته ای در پزشکی و بخصوص ارتوپدی باشد که به اندازه رشته جراحی شانه به فیزیوتراپی وابسته باشد. بسیاری از بیمارانی که درد شانه دارند، برای درمان قطعی و یا درمان قبل از عمل برای آماده سازی جهت جراحی، باید فیزیوتراپی شوند و تقریباً تمامی بیمارانی که شانه آنها جراحی می شود، بعد از عمل باید مدتی فیزیوتراپی شوند تا روند درمانی آنها کامل شود.
خیلی از بیماری های شانه هستند که جراحی لازم ندارند و درمان اصلی آنها فیزیوتراپی است. اصولاً و به طور کلی اگر درد شانه جراحی نخواهد، درمانش سه قسمت عمده دارد: 1) رعایت کردن و پرهیز از بردن دست به وضعیتی که مضر است، 2) فیزیوتراپی و 3) دارو که در اغلب بیماریهای شانه نقش کمکی و بسیار کمی دارد و معمولاً هم یک مسکن معمولی است و داروهای گرانقیمت خارجی تحت عنوان غضروف ساز، نرم کننده مفاصل و … تأثیری ندارند.
گاهی فیزیوتراپی می تواند بیمار را کامل درمان کند، مثلاً در موارد ابتدایی پارگی تاندون سر شانه (روتاتور کاف) که هنوز تاندون پاره نشده ( به نام سندرم ایمپینجمنت Impingement Syndrome )، این سه درمان با یکدیگر، اگر حدود سه ماه مداوم ادامه یابند تقریباً 60 تا 70 درصد بیماران درمان می شوند و نیاز به جراحی نخواهند داشت.
گاهی بیمار نیاز به جراحی دارد ولی شانه اش آماده جراحی نیست، مثلاً تاندون روتاتور کاف شانه اش پارگی کامل دارد ولی شانه اش خیلی خشک و دامنه حرکتی آن محدود است که در این شرایط باید مدتی فیزیوتراپی کند تا شانه اش نرم شود، یعنی دامنه حرکتی اش بیشتر شود تا آماده جراحی گردد.
در اکثریت اعمال جراحی شانه، پس از عمل، خطر خشکی (Stiffness) مفصل شانه وجود دارد و باید با تمرینات ورزشی و فیزیوتراپی مانع خشکی مفصل شد. معمولاً پس از اعمال جراحی شانه، تا مدتی عضلات شانه دچار کم کاری و ضعف هستند که باید با تمرینات ورزشی و فیزیوتراپی بهبود یابند.در حقیقت اگر به نظر برسد که بیمار بعد از عمل جراحی به هر دلیلی تمرینات ورزشی و فیزیوتراپی مربوطه را انجام نخواهد داد، خیلی از اعمال جراحی روی شانه او منجر به شکست شده و در چنین شرایطی معمولاً جراحان از انجام این اعمال جراحی پرهیز می نمایند.

شرایط درخواست فیزیوتراپی شانه

اینطور نیست که پزشک اگر به هر دلیلی بیماری شانه را تشخیص نداد، برای بیمار فیزیوتراپی بنویسد تا شاید از جایی کمکی برسد و بیمار درمان شود!!!، بلکه شرح حال دقیق و کاملی از بیمار و بیماری او می گیرد، سپس او را کامل و از روی حوصله معاینه می کند، بعد از آن عکس ساده و سپس سایر موارد کمکی مثل MRI ، CT Scan و … را بدقت بررسی می کند و در نهایت به تشخیص می رسد و آنوقت است که اگر لازم باشد، فیزیوتراپی درخواست می نماید.
پزشک در برگه درخواست فیزیوتراپی، شرح کوتاهی از وضعیت بیماری و تشخیص خود را قید می کند و بعد از آن دقیقاً می نویسد که از فیزیوتراپ چه می خواهد، مثلاً می نویسد که فیزیوتراپ کدام حرکات را بیشتر تأکید کند و یا از انجام کدام حرکات پرهیز نماید؛ در چنین شرایطی است که فیزیوتراپ می تواند بیشترین کمک را به بیمار بکند.
اگر موارد فوق به هر دلیلی رعایت نشود، نه بیمار،  نه پزشک و نه فیزیوتراپ نباید توقع نمایند که فیزیوتراپی مؤثر واقع شود.

منبع: دکتر نخعی