فشار بر ریشه های عصبی کمر که به پا تیر می کشد سیاتیک یا سیاتیکا نامیده می شود چون درد درعصب سیاتیک مسیر یکی از مهمترین اعصاب بدن یعنی عصب سیاتیک است. اما عصب سیاتیک عصبی است که از درون لگن شروع شده و شاخه های آن تا انتهای پا را عصب دهی می کنند. بیماران با آسیب عصب سیاتیک یکی از مواردی است که برای تشخیص، درمان و توانبخشی به کلینیکهای طب فیزیکی و توانبخشی و نوارعصب و عضله مراجعه می کند. گاهی دردهای آن برای پزشکان کمتر شناخته شده است و باعث درمان ناکافی بیماران می شود. مثلا تا 40 درصد بیمارانی که تعویض مفصل لگن می کنند دچار دردهای ناشی از آسیب سیاتیک می شوند که به درمانهای معمول و مسکنهای معمولی پاسخ نمی دهد. حتی برخی از بیمارانی که تعویض مفصل ران انجام می دهند دچار اسیب عصب سیاتیک می شوند و باید درمانهای خاص آنرا دریافت کنند در غیر این صورت، بخاطر تاخیر در روند توانبخشی، پاسخ به جراحی مناسب نخواهد بود. از طرف دیگر برخی از بیماران پس از تزریق در ناحیه باسن دچارآسیب عصب سیاتیک می شوند.
آسیب عصب سیاتیک در موارد زیادی بعلت تصادف موتورسیکلت یا اتوموبیل است. شکستگی یا دررفتگی استخوان لگن هردو می توانند باعث آسیب عصب سیاتیک شوند. قرار گرفتن طولانی مدت بدن در وضعیت نامناسب نیز می تواند باعث آسیب عصب سیاتیک شود. مثلا در حین برخی از جراحی ها اگر وضعیت قرار گرفتن اندام متاسب نباشد می تواند منجر به آسیب عصب سیاتیک گردد. در برخی از افرادی که داروهای خواب آور قوی استفاده می کنند احتمال آسیب در اثر خوابیدن نامناسب وجو دارد. دردهای تیرکشنده از لگن به پا بعد از جراحی هایی مثل جراحی های زنان و اورولوژی می تواند به علت آسیب سیاتیک باشد.
در افراد هموفیلی یا پس از جراحی یا افرادی که داروهای ضد انعقاد مثل وارفارین مصرف می کنند ممکن است بطور خود بخود یا بدنبال آسیب جزئی اطراف عصب خونریزی ایجاد شده و باعث ضعف اندام و درد ناشی از سیاتیک شود.درمان زودرس آن می تواند به پیشگیری از عواقب بعدی پیش گیری نمایید.
نوعی از درگیری سیاتیک بعلت وجود بافت آندومتر در اطراف عصب ایجاد می شود. در این حالت همزمان با پریود دردی درمسیر سیاتیک و بصورت تیر کشنده همراه با گزگز و مورمور ایجاد می شود. بتدریج ممکن است بعلت ایجاد باف فیبری در اطراف عصب این درد مداوم تر شود.
گاهی تزریق دردناک باعث حالتی در پا می شود که به آن سندرم درد ناحیه ای کمپلکس می گویند. این حالت می تواند با درگیری عصب سیاتیک یا بدون آن دیده شود. در این حالت بیمار از درد بسیار شدید اندام شکایت دارد و می تواند همره با عرق کردن و قرمزی پا باشد. درمان هرچه سریعتر باید انجام شود. در صورتی که این حالت مزمن شود درمان بسیار مشکل و گاهی غیر ممکن می شود. انجام هرگونه اقدامی که باعث افزایش درد در این بیماران شود ممنوع است. متاسفانه برخی از پزشکان با این بیماری آشنایی ندارند. بعنوان مثال یکی از بیماران ما 11 بار تحت عمل جراحی دیسک کمر قرار گرفته بود و با برنامه توانبخشی جامع، اقدامات طب فیزیکی و دارو درمانی تنها بهبود نسبی پیدا کرد.
متاسفانه نوزادان نیز از آسیب سیاتیک در امان نیستند. تزریقات ناحیه باسن می تواند باعث این حالت شود. گاهی تزریق در شریان نافی بجای ورید نافی باعث آسیب سیاتیک می شود. در این حالت اسپاسم شدید شریانی باعث آسیب شدید عصب می شود.
منبع :لیزردرمانی وفیزیوتراپی شریعتی
