گردن از مهره هایی تشکیل شده که بین اولین مهره پشتی و جمجمه قرار گرفته است. این مهره ها بوسیله چیزی شبیه باند لاستیکی بهم متصل می شوند. عضلات مسئول انجام حرکات گردن هستند. در عین حال گردن وظیفه حمایت سر در راستای بدن را عهده دار است. ضربه یا بیماری هایی که گردن را درگیر می کند با علائم درد و کاهش دامنه حرکتی مشخص می شود.
فهرست مطالب
علل گردن درد :
گردن درد می تواند به علت نقص در بافت نرم باشد. یعنی ابتدا در عضلات، لیگامانها،اعصاب و سپس در استخوان و مفاصل.شایعترین علت گردن درد آسیب بافت نرم است که می تواند به خاطر ضربه ناگهانی یا ضربه های مکرر در اثر فعالیت یا کار در وضعیت اشتباه باشد. در برخی موارد منشاء درد گردن می تواند از ستون فقرات پشتی، شانه ها یا حتی بازوها باشد.
بیماریهای تخریبی و التهابی گردن:
یکی از بیماریهای تخریبی که منجر به درد گردن میشود، آرتریت استئوآرتریتو روماتوئیدآرتریت است. این بیماری معمولاً در افراد مسن رخ میدهد و ناشی از فرسودگی مفاصل بین مهرههای گردنی است. روماتوئیدآرتریت ممکن است باعث جدا شدن مفاصل بین مهرههای گردنی شود. در هر دو نوع آرتریت فوق، درد و سفتی گردن ایجاد میشود.
تخریب دیسک بین مهرههای گردنی، یکی دیگر از علل درد گردن است. دیسک عملکرد گیرندهٔ ضربات و شوکی است که به ستون فقرات کمک میکند. در صورت تخریب دیسک، مهرههای گردنی به هم نزدیک میشوند و دیسک به خوبی وظیفه خود را انجام نمیدهد. به همین دلیل فشار بیش از حدی بر روی مهرههای گردنی وارد میشود و باعث تخریب آنها میشود. همچنین، اگر دیسک برونرفت کند، مستقیماً فشاری بر روی طناب نخاعی وارد میشود که به آن بروز برونزدگی دیسک گردنی میگویند.
با توجه به اینکه گردن تحرک نسبتاً زیادی دارد و در عین حال سر را حمایت میکند، بسیار آسیبپذیر است. عموماً، در تصادفات موتوری یا خودرو، فعالیتهای ورزشی و سقوط از ارتفاع، گردن آسیب میبیند. استفاده از کلاه ایمنی در موتورسواری میتواند این آسیب را به حداقل برساند. در تصادفات خودرویی، خم شدن سر به عقب و سپس سقوط سر به جلو پس از ضربه، از شیوع بیشترین علل آسیب است.
در تصادفات، معمولاً آسیب در بافتهای نرم اتفاق میافتد، اما در ضربات شدید که همراه با شکستگی یا فرو ریختگی مهرهها هستند، به دلیل فشار بر طناب نخاعی، فلج اعضا را در پی دارد.
درد گردن با عللی مانند وجود تومور، عفونت یا نقص مادرزادی مهرهها، کمتر دیده میشود
درمان گردن درد:
اگر گردن درد به دنبال ضربه اتفاق بیفتد، باید فوراً توسط فرد با تجربه گردن بی حرکت شود تا احتمال فلج و آسیب های جدی کاهش یابد. و در اسرع وقت به مراکز درمانی جهت اقدامات پزشکی منتقل شود.
دردهای تیر کشنده و بی حسی در دست و پا می تواند به دلیل ضعف دست و پا بدون آسیب جدی به گردن باشد. اگر درد گردن به دنبال ضربه نیست و یکی از شرایط زیر است باید به پزشک مراجعه کنید:
۱) گردن درد دائم و همیشگی به طوریکه شدت آن با استراحت کاهش نمی یابد.
۲) درد شدید
۳) گردن درد همراه دردهای تیر کشنده به دست یا پا
۴) گردن درد همراه با سردرد، بی حسی، سوزن سوزن شدن و ضعف عضلات
مراجعه به متخصصطب فیزیکی و توانبخشی در اکثر موارد بهترین راه حل است که شامل دو مرحله تشخیص و درمان است.
الف) تشخیص گردن درد: همواره با توجه به منشاء درد، روش درمانی و توانبخشی انتخاب می شود. بنابراین معاینه صحیح و تشخیص بیماری نقش اساسی در درمان بازی می کند. متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در مورد گردن شما سوالاتی می پرسد و حتی ممکن است در مورد سایر بیماری های شما سوال کند تا یک سابقه کامل از مشکل فعلی شما به دست آورد. سپس چندین تست فیزیکی روی شما اجرا می کند که می تواند شامل ارزیابی دامنه حرکتی گردن، نقاط حساس به لمس یا فشار، عملکرد اعصاب و عضلات و حتی حرکات دست و پا باشد.
در صورتیکه متخصص به آسیب های استخوانی مشکوک باشد دستور عکس رادیوگرافی ساده خواهد داد. این تکنیک به او کمک می کند تا تشخیص خود را قطعی کند.
بیمارانی که به ارزیابی های دقیق تر احتیاج دارند ممکن است یکی از دستورات زیر برایشان داده شود:
۱) MRI (magnetic resonance imaging): ارزیابی طناب نخاعی و ریشه های عصبی
۲) CT ( computed tomography): ارزیابی دقیق تر استخوان ها و کانال نخاعی
۳) Myelogram: ارزیابی کانال نخاعی و ریشه های عصبی
۴) EMG (electromyogram): ارزیابی عملکرد عضلات و اعصاب
همچنین ممکن است متخصص از شما بخواهد آزمایش خون بدهید.
ب) درمان گردن درد: هر چند درمان گردن درد وابسته به تشخیص آن است ولی بیشتر بیماران به طور موفقیت آمیزی با استراحت، بی حرکت کردن گردن، طب سوزنی، دارودرمانی، فیزیوتراپی و ورزش درمان می شوند.
برای مثال:
۱) اگر گردن درد به دلیل التهاب و به دنبال کشیدگی عضلات و لیگامان ها ایجاد شود، با استراحت و داروهای ضد التهاب درد فروکش می کند.
۲) اگر گردن درد مزمن شده باشد، با چند جلسه طب سوزنی یا یک برنامه توانبخشی منظم شامل تمرینات ورزشی ویژه مشکل را حل می کند.
۳) اگر گردن درد به دلیل ضعف و وضعیت های غلط باشد، با فیزیوتراپی، ورزش و اصلاح وضعیت بدنی از بین می رود.
تعداد کمی از بیماران نیاز به جراحی پیدا می کنند. جراحی در مواقعی انجام می شود که فشار روی طناب نخاعی یا ریشه های عصبی باشد و یا کانال نخاعی تنگ شده باشد و یا دیسک بیرون زدگی شدید پیدا کرده باشد. گاهی پس از ضربه برای ثابت کردن مهره شکسته شده، جراحی انجام می شود.
بنابراین گردن درد هیچ گونه نگرانی و استرس ندارد، زیرا در صورت تشخیص صحیح به راحتی و با صبر و حوصله بیمار _ در هر مرحله ای که باشد _ قابل درمان است. با این حال هر چه زودتر اقدامات درمانی را شروع کنید به همان میزان نتیجه سریعتر و مطلوب تری خواهید گرفت.
