آسیب طناب نخاعی (Spinal cord injury) از عوامل مهم اختلالات حسی، حرکتی، دستگاه ادراری و یا ترکیبی از این موارد است.تصادفات اتومبیل شایع ترین علت آسیب‌های طناب نخاعی هستند. ضربه‌های وارد بر ستون مهره‌ای ممکن است باعث آسیب نخاع، ریشه اعصاب نخاعی و یا هر دو شود.در مورد اعمال حرکتی ممکن است ضعف اندام یا فلج یک اندام و آسیب نورون حرکتی فوقانی (UMN) یا نورون حرکتی تحتانی (LMN) وجود داشته باشد و در مورد اعمال حسی ممکن است فقدان حس، کاهش حس، افزایش حساسیت یا احساسهای غیر طبیعی نظیر احساس سوزش یا کرختی بروز کند.آسیب شدید طناب نخاعی نسبتا ناشایع است، اما ازنظر عواقب خود حالت تحلیل برنده و طولانی مدت دارد، زیرا این ضایعه در اغلب موارد افراد جوانتر از ۳۰ سال را گرفتار می‌سازد
علل آسیب‌های طناب نخاعی
آسیب‌های طناب نخاعی از نظر سبب شناسی (اتیولوژی)
آسیب‌های ضربه‌ای
آسیب‌های غیرضربه‌ای
آسیب‌های ضربه‌ای
بیشتر آسیب‌های طناب نخاعی از نوع ضربه‌ای است. بسیاری از شکستگی‌ها در ناحیه ستون فقرات به دنبال تصادفات، ممکن است منجربه ضایعه نخاع نیز گردد. گاهی ضایعه نخاعی به دلیل کشیدگی نخاع ایجاد می‌گردد.
اثرات عوامل ضربه‌ای و احتمال آسیب نخاعی
۱٫شکستگی در ناحیه ستون مهره‌ها
۲٫دررفتگی‌های ستون فقرات
۳٫شکستگی همراه با دررفتگی در ستون مهره‌ها
۴٫آسیب حاد دیسک بین مهره‌ای
۵٫صدمات عروقی به دنبال ضربه (تروما)
موارد فوق معمولاً به هنگام تصادفات جاده‌ای (به ویژه چپ کردن اتومبیل) و سانحه با موتورسیکلت، حرکات ورزشی شدید، زخم‌های نفوذی گلوله، سقوط از ارتفاعات و ضربه‌های ناشی از چاقو ایجاد می‌گردد.
الگوهای آسیب طناب نخاعی
آسیب نخاعی به صورت کامل(Complete) یا ناکامل(Incomplete) است[۸]. توصیف این الگوها در زیر بیان شده‌است.
ضایعات کامل
در یک ضایعه کامل(Complete lesion)، عملکرد حسی یا حرکتی در زیر سطح ضایعه وجود ندارد. آسیب کامل بیشتر درارتباط با قطع عرضی نخاع، صدمات عروقی شدید، کشش‌های طولی طناب نخاعی و یا فشارهای شدید به نخاع است.
در ضایعات کامل به دلیل قطع ارتباط نخاع با مغز، ادراک حسی و کنترل حرکتی فرد مختل شده و در این موارد پیش آگهی جهت برگشت عملکرد حسی-حرکتی ضعیف است.
ضایعات ناکامل
ضایعات ناکامل(Incomplete lesions) درصورت وجود و حفظ قسمتی از عملکرد حسی یا حرکتی در زیر سطح آسیب مشخص می‌شود[۹]. اگر برگشت عملکردهای حسی یا حرکتی سریع باشد، پیش آگهی ازنظر بهبود عصبی نیز خوب خواهد بود.
درمان آسیب نخاعی
۱٫درمان‌های اورژانسی جهت جلوگیری از آسیب بیشتر و انجام اقدامات پزشکی اولیه (مثلا حفظ تهویه و جریان خون مناسب)
۲٫جراحی در مواردی که لازم باشد (مثلا ثابت کردن قطعات شکسته)
۳٫درمان‌های دارویی
۴٫درمان اختلالات مثانه و روده
۵٫مراقبت پوستی جهت پیشگیری از ایجاد زخم بستر
۶٫درمان توانبخشی(شامل فیزیوتراپی و کاردرمانی) در اولین فرصتی که توسط پزشک تعیین می‌شود.
۷٫استفاده از وسایل کمکی جهت تسهیل در راه اندازی بیمار با توجه به شرایط
۸٫گاهی درمان روانپزشکی و مشاوره روانشناسی در بعضی از بیماران لازم است.
