شکستگی استخوان ترقوه (به انگلیسی: Clavicle fracture) استخوان ترقوه پل ارتباطی بین قفسه سینه و اندام فوقانی است و نیروهای وارد شده از اندام فوقانی میتواند باعث شکستگی این استخوان (استخوان ترقوه) شود. ۵ درصد شکستگیهای بدن انسان در استخوان ترقوه اتفاق میافتد.
استخوان ترقوه بین اندام فوقانی و قفسه سینه قراردارد و درحقیقت تنها عامل اتصال استخوانی اندام به بدن است و یکی از نقاط اتکاء اهرمی عضلات است. هرچند صدمات بافتهای مجاور در شکستگی ترقوه کم است ولی عناصر مهم حیاتی مانند عروق و اعصاب در اطراف آن قرار دارند.
شیوع
شیوع شکستگی استخوان ترقوه در سنین مختلف متفاوت است، این شکستگی درکودکان شایع بوده و حدود ۱۶ درصد کل شکستگی در اطفال را شامل میشود ولی در بزرگسالان ۴-۶ درصد شکستگیهای بدن را تشکیل میدهد. اکثر شکستگیهای ترقوه در قسمت میانی اتفاق میافتد (حدود ۸۰ درصد) شکستگیهای قسمت خارجی ۱۵ درصد و قسمت داخلی (محل اتصال به سینه) حدود ۵ درصد است. شیوع کلی شکستگی استخوان ترقوه بین ۳۰ الی ۶۰ مورد در هر ۱۰۰٬۰۰۰ نفر در سال است.
علائم
شکستگی استخوان ترقوه علائم کلی شکستگی مثل درد، تورم، محدودیت حرکتی، و اختلال بکارگیری عضو وجود دارد. بیمار اندام شکسته را با دست مقابل گرفته و از آویزان شدن اندام جلوگیری مینماید. در محل شکستگی تورم و خونمردگی وجود دارد. معاینه ریه و نبضها و اطمینان از سالم بودن عروق و اعصاب اندام فوقانی وظیفه پزشک معالج است.
بجز معاینه بالینی، انجام پرتونگاری از محل شکستگی و ریه الزامی است و بندرت نیاز به انجام سی تی اسکن و آنژیوگرافی لازم میآید.
درمان
درمان این شکستگی، در اکثر مواقع درمان غیرجراحی و بصورت بستن بانداژ ۸ لاتین (Figure-of-eight brace) و یا شانه-آویز است. حدود زمان جوش خوردن درکودکان ۲-۴ هفته و بزرگسالان ۳-۶ هفته است.
در بعضی از موارد نیاز به عمل جراحی و ثابت کردن شکستگی استخوان ترقوه وجود دارد، بعضی از این موارد عبارتند از:
- جابجایی شکستگی استخوان ترقوه باعث کوتاهی بیش از ۲ سانتیمتر استخوان شود.
- شکستگی استخوان ترقوه باعث صدمه عناصر عروقی و یا اعصاب شود.
- شکستگی استخوان ترقوه ، خُرد شده همراه با جابجایی قطعات باشد.
- شکستگیهای متعدد اندام وجود داشته باشد.
- در شکستگیهای باز
عوارض
در بررسی کوتاه مدت، عوارض شکستگی استخوان ترقوه عوارضی مانند جوش نخوردن استخوان ترقوه و خشکی رباط شانه و محدودیت حرکتی در بیمارانی که به روش جراحی درمان شدهاند کمتر از روشهای غیرجراحی است ولی نتایج بلند مدت آن نامشخص است و شواهد کافی برای اثبات ارجحیت درمان جراحی وجود ندارد.
یکی از عوارض مهم شکستگی استخوان ترقوه بدجوش خوردن است که معمولاً با اختلال فعالیت عضو همراه نیست و مشکلات جزئی برای بیمار ایجاد میکند. عارضه جوش نخوردن استخوان ترقوه حدود ۵ الی ۱۰ درصد موارد دیده میشود که آنهم اکثر مواقع مشکل عمدهای برای بیمار همراه ندارد و در موارد مشکل دار نیاز به عمل جراحی دارد.
شکستگی استخوان ترقوه در موارد نادری با صدمه به ریه و عروق و اعصاب شبکه بازویی همراه است.