روماتیسم مفصلی كودكان عبارت است از یك بیماری التهابی بافت همبند، عمدتاً بافت مفاصل، كه در كودكان رخ می‌دهد. امكان دارد با آرتریت ناشی از بیماری لایم اشتباه شود. مفاصلی كه درگیر می‌شوند معمولاً عبارتند از زانو، آرنج، مچ پا، و گردن. التهاب می‌تواند عضلات نزدیك مفصل، غضروف، و غشاهای پوشانندهٔ مفصل را نیز متأثر سازد. روماتیسم مفصلی بین سنین ۵-۲ سالگی آغاز می‌شود، و اغلب تا جوانی بهبود می‌یابد. این بیماری در دختران چهار برابر شایع‌تر از پسران است.
علایم شایع روماتیسم مفصلی در کودکان:
- درد، تورم، و خشكی در مفاصل انگشتان پا، زانو، مچ پا، آرنج، شانه، یا گردن. درد ممكن است به طور ناگهانی یا تدریجی آغاز شود و ممكن است در تنها یك، یا بسیاری از مفاصل وجود داشته باشد. امكان دارد كودك بدون این كه قادر به توضیح باشد، از راه‌رفتن امتناع كند.
- دمای بدن هر روز و معمولاً در عصر تا حدود ۴/۳۹ درجهٔ سانتیگراد بالا می‌رود. تب به طور شایع با بثورات پوستی و لرز همراه است.
- بی‌اشتهایی، كاهش وزن
- كم‌خونی
- تحریك‌پذیری، بی‌حالی
- تورم گره‌های لنفاوی
- درد و قرمزی چشم
- درد قفسهٔ صدری به قدری شدید است كه بر قلب تأثیر می‌گذارد.
علل روماتیسم مفصلی در کودکان:
▪ احتمالاً به علت اختلال خود ایمنی است كه طی آن دستگاه ایمنی بدن به بافت خودی حمله می‌كند. بروز علایم برای اولین بار، اغلب باعث استرس جسمانی یا عاطفی می‌شود.
درمان روماتیسم مفصلی در کودکان:
▪ آزمایش خون، از جمله بررسی وضعیت خود ایمنی
▪ عكس برداری از مفاصل. البته تغییرات مفصل ممكن است تا مراحل انتهایی بیماری نیز خود را در عكس مفصل نشان ندهند.
▪ روان درمانی یا مشاوره برای كمك به خانوادهٔ كودك، تا آنها بتوانند به خوبی از عهدهٔ بیماری طولانی مدت كودك برآیند. شاید مهمترین عامل در درمان كودك حمایت عاطفی از وی باشد.
▪ جراحی برای درست‌كردن مفصل تغییر شكل یافته (گاهی)
▪ اگر تشك كودك سفت نیست، یك تختهٔ ضخیم چندلا زیر تشك قرار دهید.
▪ چشم كودك باید حداقل ۲ بار در سال معاینه شود تا اگر التهابی در چشم وجود دارد زود تشخیص داده شود.
▪ بسیار مهم است كه كودك به مدرسه عادی به طور روزانه برود. هر جا كه لازم باشد، مدرسه باید خدمات اضافی برای برآورده كردن نیازهای كودك فراهم كند.
داروهای روماتیسم مفصلی کودکان:
▪ آسپرین یا سایر داروهای ضد التهاب غیر استروییدی، برای كاهش درد و التهاب
▪ امكان دارد داروهای دیگری چون كورتیكواسترویید، نمك طلا، یا یا سایر داروها تجویز شوند.
فعالیت در کودکان مبتلا به روماتیسم مفصلی:
▪ به هنگام حمله، كودك باید در تخت استراحت كند، مگر برای توالت، تا زمانی كه تب و سایر علایم تخفیف یابند.
▪ امكان دارد برای حفاظت و حمایت از مفصل ملتهب استفاده از آتل ضروری باشد.
▪ پس از رفع حمله، كودك می‌تواند به تدریج فعالیت‌های عادی را از سر بگیرد، البته باید در طی روز ساعت‌هایی را به استراحت بپردازد. كودك نباید زیاد خسته شود و هر شب باید حداقل ۱۲-۱۰ ساعت بخوابد.
▪ فیزیوتراپی توصیه خواهد شد. بعضی از حركات را كودك خود می‌تواند انجام دهد، و بعضی از آنها را والدین می‌توانند برای كودك انجام دهند. انجام حركات توصیه شده مهم است زیرا كمك می‌كند تا درد و اثرات ناتوان كنندهٔ بیماری به حداقل برسند.
▪ به دلیل تغییرات دوره‌ای علایم، گاهی برنامه فیزیوتراپی نیاز به بازبینی خواهد داشت.
▪ به طور كلی از انجام ورزش‌هایی كه بدن كودك در معرض ضربه قرار می‌گیرد باید خودداری شود، ▪ اما كودك باید تشویق شود تا در دیگر فعالیت‌های مدرسه، خانه یا اجتماع شركت كند.
درمان بیماری روماتیسم مفصلی در کلینیک طب فیزیکی و فیزیوتراپی امید انجام می شود.
__________________________
