مقدمه
چرخش مچ پا نوعی چرخش پا به داخل است که این بیماری در تمام افراد ممکن است رخ دهد. چرخش داخلی مچ که هایپرپرونیشن نیز نامیده می شود به علل مختلف باعث بهم خوردن پاها می شود. استفاده از فیزیوتراپی، بریس و ارتز، حرکات اصلاحی و در مواردی دارودرمانی، راه های درمان این مشکل هستند.
چرخش مچ پا به داخل چیست ؟
برای درک مفهوم چرخش مچ پا یا هايپرپرونیشن، ابتدا باید با مفهوم پرونیشن آشنا شویم. پرونیشن به عملکرد طبیعی پاها اشاره دارد. در این حالت، زمانی که پاها روی زمین قرار می‌گیرند و وزن بدن بر روی مچ پا قرار می‌گیرد، حرکت داخلی استخوان زانو و حرکت خارجی بقیه قسمت‌های پاها باعث چرخش مچ پا میشود. پرونیشن حالت طبیعی است که به نرم شدن پا و بدن هنگام راه رفتن کمک میکند و از ضربات سخت بر روی سطوح ناهموار محافظت میکند. اما هايپرپرونیشن در زمانی رخ میدهد که درجه پرونیشن (چرخش) بسیار زیاد باشد. به عبارت دیگر، هايپرپرونیشن به وقوع می‌پیوندد زمانی که حرکات داخلی زانو افزایش می‌یابد و باعث اختلال در عملکرد مفصل میشود. حرکات اضافی زانو باعث عدم توازن در تنظیم بین استخوان زانو و استخوان پشتی میشود. این فقدان تنظیم فشار و عدم تقسیم نابرابر وزن بر روی پا، باعث توزیع ناهمگن وزن و فشار در سراسر بدن میشود و در طول زمان، این عدم تعادل در عملکرد مفصل منجر به آسیب دیدگی مفصل، رباط‌ها و ساختار استخوانی میشود. اگر هايپرپرونیشن درمان نشود، ممکن است منجر به ایجاد اختلالاتی مانند بونیون، درد در ناحیه پاشنه (درد کف پا)، تغییر شکل انگشتان پا و مشکلات دیگر شود. علاوه بر این، حرکات اضافی پا ممکن است به مناطق دیگر بدن منتقل شود و منجر به درد در زانو، لگن و ناحیه پائین مفصل کمر شود.
هایپرپرونیشن معمولا درهمه سنین ومخصوصا درافرادی که فعالیت های زیادی انجام میدهند اتفاق می افتد. این اختلال معمولا هنگام تولد ایجاد میشود هایپرپرونیشن باهربارقدم برداشتن اتفاق می افتد درنظر بگیرید که هرشخصی به صورت میانگین حدود 8000 قدم در هر روز و میلیون بار قدم درطول زندگی برمیدارد پس به آسانی می توان حدس زد که ضربه های اضافی که به دلیل تنظیم نبودن مفصل برروی مفصل ایجاد می شود میتواند باعث ایجاد آسیب های جدی به مفصل شود.
علت ها و دلایل
زمانیکه یک یا چند ماهیچه تنظیم نباشد باحرکات روزانه که انجام میشود هایپرپرونیشن می تواند پیشرفت کند یکی ازدلائل ممکن این عارضه ضعف ماهیچه های لگن که به آن ماهیچه گلوته آل gluteal (باسن) درناحیه پشت لگن گفته میشود که براثر چاقی بیش ازحدویا نشستن های طولانی مدت ایجادمیشود. یکی دیگر ازدلائل آن کوتاه شدن تاندون آشیل است که براثر پوشیدن کفش های پاشنه بلند ایجاد میشود است. هایپرپرونیشن میتواند براثرپوشیدن کفش های تنگ که باعث ناتوانی ماهیچه پا برای حرکت انگشتان میشود ایجاد شود و درنهایت ممکن است این عارضه براثر عملکرد ناصحیح تاندون های پشتی مچ پا تاندونی که درپشت ماهیچه ساق پا وزیر پا قراردارد ایجاد شود وباعث خم شدن پا به سمت پایین مچ پا و پیچیدن کف پا به داخل شود. زمانی که پاها را به صورت صاف برروی زمین قرار میدهیم اختلال هایپروپرونیشن یک سری حرکت است که همزمان برروی چندین مفصل پا درهنگام راه رفتن ایجادمیشود.زمانی که پا شنه پا برروی زمین ضربه میزند یک زاویه کچ به داخل ایجادمیشود وناحیه زیرین پاشنه به سمت بیرون کج می شود هم چنین مرکزوجلوی استخوان talus تالوس که دربالای پاشنه ودرست درزیرمفصل مچ پا قرار گرفته است به سمت داخل وبه سمت پایین کج میشود و این باعث میشود که مفصل بین تالوس و استخوان navicular ناویکولرکه استخوان خیلی کوچک جلوی تالوس است به بیرون بچرخد این به این معنی است که ناحیه میانی پا به کنار،بیرون یا بالا بچرخد.
درمان
مشاهده
تعدادی ازپزشکان مخصوصا برای کودکان اولین قدم ،مشاهده شرایط را توصیه میکنند تا متوجه بروزعلائم عارضه شوند .درحقیقت دربیمارانی که درمان انجام نداده اند آسیب دیدگی رخ میدهد.
ارتز
برای درمان مشکلات پا، استفاده از ارتوز میتواند مفید باشد. ارتوزها به منظور جلوگیری از وزن بدن بر روی پا استفاده می‌شوند. این ارتوزها با جذب فشارهای ناشی از وزن بدن، زمانی که فرد ایستاده است، اعمال می‌شوند. همچنین، در هنگام راه رفتن، می‌توانند به بیمار کمک کنند. با مشاهده و تجویز مناسب ارتوز برای بیمار، میتوان تعدادی از علائم بیماری را کاهش داد. با این حال، ارتوز نمی‌تواند تنظیم مچ پا را بهبود بخشد.
ارتوزهای آماده و بدون تجویز پزشک، معمولاً تأثیر کمتری در درمان دارند و سریعاً از پا درمی‌آیند. ارتوزهای سفارشی که توسط پزشک ساخته می‌شوند، گران‌تر از نوع آماده آن‌ها هستند. این ارتوزها معمولاً ماندگارتر هستند، اما نسبت به ارتوزهای آماده کمترین تأثیر را در درمان دارند و هنوز به جایگزین نیاز دارند. برخی افراد ممکن است هزینه‌های زیادی را برای تهیه ارتوزها پرداخت کنند، اما به هیچ نتیجه‌ای دست نیابند. این به این دلیل است که ارتوزها تنها در زمانی موثر هستند که آن‌ها را بپوشید و نمی‌توانند علت اختلال را درمان کنند. در بیشتر موارد، فشارهای خارجی که ایجاد میشود، ممکن است به جای تأثیربخشی، مشکلاتی مانند درد پا، درد مفصل و اختلالات مداوم دیگر را ایجاد کند، به علاوه پوشیدن ارتوزها ممکن است منجر به ایجاد مشکلات در مفصل پا شود.
ارتوزها در انواع مختلف و با قیمت‌های متنوع در بازار موجود هستند. تعدادی از آن‌ها به صورت قالب‌های آماده وجود دارند و می‌توانند از داروخانه‌ها تهیه شوند. این نوع ارتوزها برای بیشتر مشکلات پا مؤثر هستند. با این حال، در بعضی از موارد، ارتوزها باید با توجه به آسیب دیدگی توسط متخصص مفصل پا طراحی شوند.
فیزیوتراپی وبریس
هایپرپرونیشن درمراحل اولیه میتواند بوسیله بریس وفیزیوتراپی درمان شود بریس ها متیوانند درمراحل اولیه باعث درمان هایپرپرونیشن وبدشکلی شوند. بوسیله بریس وفیزیوتراپی میتوان باعث استقامت پا وماهیچه تحتانی ساق پا شد. این بریس ها باعث میشود که فشار بدن درهنگام راه رفتن جذب شود.تمرینات فیزیوتراپی برای استقامت واستحکام ماهیچه ها واستحکام وتثبیت کمان پا وموقعیت صیحیح پا طراحی شده است.
کفش و کفی مخصوص
اگرشما دچارچرخش بیش ازحد پابه داخل هستید باید ازکفی های طبی مخصوص استفاده کنید بسیاری ازکفش ها ی ورزشی دارای مواد سختی درداخل کفی (فوم های ضخیم وپهن درکفش ورزشی)هستند این به این معنی است که این گونه کفش ها باعث ایجاد فشار کمتری برروی پا میشود وباعث حفاظت ناحیه داخلی پا میشود وازهرگونه غلط خوردن وصاف شدن پا جلوگیری میکند.
حرکات اصلاحی
تمرینات بدون کفش: شما میتوانید بدون استفاده ازکفش هنگام دویدن چرخش پا به داخل را کاهش دهید.
تمرینات استقامتی پا: پیچاندن انگشتان یک تمرینی است که باعث استقامت وانعطاف انگشتان وکاهش هایپرپرونیشن میشود شمامیتوانداین تمرین را به صورت نشسته یا ایستاده وبا پهن کردن یک حوله جلوی خود انجام دهید بوسیله انگشتان یک پا این حوله را به سمت خود با جمع کردن انگشتان بکشید وبرای هردوپا این تمرین را انجام دهید.
تمرین استقامت پشت ساق پا: این تمرینات که بابلندکردن پاشنه پا باعث استقامت ماهیچه پشت ساق پا میشود وباعث حفاظت وحرکت مچ پا میشود.
برروی پاهایتان بایستید پاشنه پاهایتان را بالاببرید درحالیکه پاشنه پایتان بالا است به مدت 5 ثانیه درهمین حالت بمانید و سپس به حالت اولیه بازگردید وزن خود را نگه دارید تا برروی همه قسمت های پا تقسیم شود زمانیکه پاشنه پاهایتان رابالا نگه میدارید پاهای شما درموقعیتی که پاها بدون چرخش به داخل است قرارمیگیرد.
تمرینات ناحیه خارجی ران:اگر ماهیچه های خارجی ران ضعیف باشد ساق پا وپا به طرف داخل پیچ میخورد وهایپرپرونیشن رخ میدهد تمرینات ماهیچه های خارجی ران باعث استقامت این ناحیه وناحیه لگن میشود این تمرین را متیوانید به صورتی که برروی یک تشک دراز کشیده اید انجام دهید ودراین حالت ساق پای شما هم باید برروی تشک قراربگیرد ساق پای خود را به هم نزدیک کنید وسپس ازهم دورکنید ویا ساق پاهای خود را ازکنارباز وبسته کنید.
نتیجه گیری
اهمیت پیشگیری درمقابل درمان به وضوح قابل تشخیص است. بنابراین، در صورت مواجهه با نشانه‌ها و علائم اولیه چرخش مچ پا به داخل، بهتر است با استفاده از تمرینات و نرمش‌های خاصی که توصیه میشود، به درمان اقدام کنید. در صورتی که تمرینات مؤثر نبودند، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک با استفاده از فیزیوتراپی و استفاده از بریس‌های مخصوص، میتواند از تغییر شکل مچ پا پیشگیری کند.
