فهرست مطالب
مقدمه
انحراف مادرزادی پاشنه پا در کودکان به علل مختلف بوجود می آید و باعث لنگیدن کودک در آینده می شود. برای درمان آن از حرکات اصلاحی، فیزیوتراپی، بریس و ارتز، گچ گرفتن و جراحی استفاده می شود. برای آشنایی هر چه بیشتر با این مشکل و همچنین بررسی علل و تشخیص آن، در این مقاله با ما همراه باشید.
چرخش ساق پا به داخل چیست؟
چرخش ساق پا به داخل زمانی رخ میدهد که استخوان قلم پا وحاشیه ساق پیچ خوردگی داشته باشد این عارضه دربچه ها میتواند درناحیه تحتانی ساق پا باشد وازحالت طبیعی خارج شود چرخش پاهامیتواند قبل ازتولد هنگام چرخش وشکل گیری پاها دررحم مادر اتفاق بیفتد بسیاری ازچرخش های ساق پا درکودکان طبیعی است و بعد از تولد پاها به تدریج به حالت طبیعی بازمیگردد معمولا این چرخش درسن یک ساگی درکودکان بهبود میابد .درتعدادی ازکودکان این چرخش به میزان کافی بهبودنمی یابد وهنگام راه رفتن باعث چرخش پاهایشان به داخل میشود استخوان ساق پا معمولا تازمان رشد تاسن 6تا 8ساگی کودک میتواند صاف شود چرخش ساق پابه داخل زمانی ایجادمیشود که ناحیه تحتانی ساق پا به داخل بپیچد. زمانیکه کودک راه میرود پاها به سمت داخل پیچ میخورد واین به دلیل این است که ناحیه تیبیا (حاشیه ساق پا)درپایین ساق پا درست بالای خودپا باعث پیچیدن پابه داخل می شود. زمانیکه تیبیا بلندترشود پاها پیچ نمیخورد. یکی ازدلائل رایج چرخش پا به داخل چرخش ساق پا به داخل است. چرخش ساق پا به داخل درپسران ودختران به یک میزان اتفاق می افتد معمولا دردوسوم افرادی که د چار چرخش پنجه به داخل براثرچرخش ساق پا هستند هردو ساق پایشان دچار این عارضه می شود و در بقیه افراد این عارضه فقط دریک ساق پا اتفاق می افتد ومعمولا برروی ساق پای چپ تاثیرمیگذارد. والدین هنگام راه افتادن فرزندانشان متوجه بروزاین عارضه میشوند.
علت ها و دلایل
چرخش ساق پا به داخل یکی ازفرایندهای طبیعی رشد ساختاراستخوان های بدن در2 ساله اول زندگی است بعداز این 2 سال استخوان ساق پا به صورت طبیعی بهبود میابد دراین مرحله راه رفتن کود ک به بهبود چرخش ساق پا کمک میکند درتعدادی ازکودکان این عارضه به صورت کامل بهبود نمی یابد دراین موارد چرخش ساق پا به داخل باید تا سن زیر2 سال درمان شود.
تشخیص
والدین معمولا هنگام راه افتادن کودک میتوانند متوجه راه رفتن کودک به صورت غیرطبیعی شوند این عارضه معمولا نباید قبل ازراه افتادن کودک هنگام تولدکودک ارزیابی شود زیرا والدین نمیدانند که چرخش ساق پا درکودکان هنگام تولد طبیعی است وبا رشد کودک بهبود میابد هم چنین والدین کودکانی که دچار چرخش ساق پا هستند از افتادن ولیزخوردن کودک شکایت دارند وبیمار به ندرت احساس درددارد لنگیدن معمولا بابروز این عارضه ایجاد نمیشود.
عوارض دراز مدت
اکثرکودکان دچارعارضه چرخش ساق پا به داخل هستند اما دربعضی ازموارد در بزرگسالان هم این اتفاق می افتد. نوجوانان وبزرگسالانی که دچار چرخش ساق پا به داخل هستند احساس دردنمیکنند وبرای انجام فعالیت های ورزشی با مشکل مواجه نمیشوند درحقیقت برطبق مطالعات دانش آموزانی که دچار این عارضه هستند وفعالیت ورزشی انجام میدهند تمایل بیشتری به این عارضه نسبت به هم سنی های خود که ورزش انجام نمیدهند دارند پس این عارضه بسیار به ندرت باعث دردوجلوگیری ازانجام فعالیت فیزیکی میشود.
چرخش ساق پا به داخل بوسیله معاینه دقیق بیمار تشخیص داده میشود وبااختلالات دیگر مانند چرخش پنجه به جلو متفاوت است.
درچرخش ساق پا به داخل زاویه ساق پا اندازه گیری میشود تا هرگونه حالت غیرطبیعی درپا ارزیابی شود.
زمانیکه کودک برروی شکم درازکشیده است وپاها وزانوهایش زاویه 90 درجه دارد یک خط فرضی از انگشت دوم پا تا میان پاشنه پا درنظربگیرید اگرزاویه بین خط فرضی وخط ساق پا هنگام نگاه کردن ازبالا بیشتراز10 درجه باشد کودک دچار عارضه چرخش ساق پا به داخل است.
زاویه طبیعی ساق پا درکودکان درسنین بیشتر وبزرگسالان باید 10 تا20 درجه باشد عارضه چرخش ساق پا به داخل معمولا خود به خود درسن 6 تا 12 ماهگی زمانیکه کودک شروع به راه رفتن کند بهبود میابد اگرچرخش ساق پا به داخل 40 درجه باشد ودرسن 6 تا12 ماهگی هنگام راه رفتن کودک این عارضه بهبودنیافت حتما برای ارزیابی پاهای کودک به یک متخصص ارتوپد مراجعه کنید.
درمان
درمان های خاص برای بهبود چرخش ساق پا به داخل توسط پزشک کودک انجام میشود که براساس مواردزیراست
1- سن، سلامتی عمومی،شرح کامل سلامتی وسابقه بیماری
2- میزان شدت شرایط
3- میزان طاقت کودک برای انجام درمان های خاص،جراحی ودرمان
4- انتظارات بیمار
5- نظروعقیده بیمار
پزشک بوسیله ارزیابی زاویه ساق پا عارضه راتشخیص میدهد درکودکان 18 ماهه زاویه باید بین 10- درجه و10+ درجه باشد درمواردی که زاویه بیشتراز10- باشد چرخش ساق پا تشخیص داده میشود اما به درمان خاصی نیازنیست این عارضه زمانیکه زاویه بیشتراز45- باشد به درمان نیازدارد
هم چنین پزشک باارزیابی ومعاینه کودک عوارضی چون متاتارسوس اداکتوس Metatarsus adductusو Femoral Torsion رابررسی میکند.
یکی ازدرمان هایی که میتواند برای درمان چرخش ساق پا به داخل انجام شود استفاده ازیک میله برای پا درشب درکودکان 6 تا12 ماه است این درمان یکی ازدرمان های تنبیه کننده برای کودکان ووالدین است که بوسیله قراردادن این میله نمیتوانند درشب بخوابند.میله های ساخته شده جدید میله هایی هستند که کودک هنگام استفاده ازآن میتواند راه بروداما این میله ها هم برای استفاده نیاز به تحمل داردواستفاده آن برای کودکان سخت است درنتیجه مطالعات اخیرنشان میدهد که میزان فشاری که این میله برای اصلاح حالت پاها ایجاد میکند بسیارناچیزاست به دلیل اینکه زانوها دچارکشش میشوند این فشار به جای اینکه برروی ساق پا ایجاد شود برروی لگن واردمیشود پس به همین دلیل این میله ها خیلی موثرنیستند.
بریس با یک جز دربالای آن: شما میتوانید بانگه داشتن زانوها به زاویه 90 درجه ازبروز این عارضه مطلع شوید با نگه داشتن زانوها به صورت خمیده وبازاویه 90درجه میتوان این بریس ها را برای ساق پا استفاده کرداگر فقط یک ساق پا دچارچرخش به داخل است بریس برای همان پا استفاده میشود میزان استفاده ازبریس به دلیل خصوصیاتی که این بریس دارد بسیاربالا است زمانیکه بیماراین بریس را 6 ماه استفاده کند عارضه چرخش ساق پابه داخل بهبود میابد.
جراحی
جراحی زمانی انجام میشود که چرخش ساق پا به داخل بسیارشدید باشد وپزشک مطمئن شود که این عارضه بدون جراحی بهبود نخواهدیافت جراحی معمولا قبل ازسن 5 سالگی به جزکودکانی که دچارفلج نخاعی هستند انجام میشود زمانیکه بافت های نرمشان دچارآسیب دیدگی شده باشد (بافت هایی که مانند استخوان سخت نیستند)جراحی باید حداقل تاسن 8 سالگی به تعویق بیفتد.
به جراحی که برای بهبود چرخش ساق پا انجام میشود دیروتیشنال اوستئومی derotational osteotomy گفته میشود این جراحی شامل شکاف استخوان ساق پا(اوستئومی)نزدیک زانو وچرخش آن به سمت پشت در حالت طبیعی (چرخش دوباره derotation)است .استخوان ساق پا بوسیله مواد سختی درموقعیت طبیعی خود ثابت میشودوسپس تازمان بهبودی کامل این ناحیه گج گرفته میشود.
این جراحی درمواردی که چرخش سا ق پابیشتراز35 درجه باشد انجام میشود تاجایی که امکان دارد باید از انجام جراحی به دلیل مشکلات وخطراتی آن جلوگیری شود این مشکلات شامل آسیب دیدگی ناحیه صفحه رشد مفصل درصورتی که استئومی درناحیه غلط انجام شود است. ویاشکستگی استخوان ومشکلاتی که در مواد سختی که برای نگهداری استخوان انجام میشود بوجود می آید و باعث شکستن استخوان در جایش میشود.
نتیجه گیری
راه و روش های درمان چرخش ساق پا به داخل و انحراف پا در کودکان با فیزیوتراپی و حرکات اصلاحی و گچ گرفتن، دارو و همین طور جراحی قابل مداوا و درمان بوده و جای هیچ نگرانی ندارد. در صورتی که از جانب پزشک تشخیص داده شد که شما یا فرزندتان مبتلا به این بیماری هستید، جهت درمان آن سریعاً اقدام کنید تا دچار عوارض ناشی از این بیماری نگردید.
