داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی جزو شایعترین داروهایی هستند که برای درمان دردهای مفصلی، استخوانی و عضلانی بکار برده میشوند. معروفترین این دسته ، آسپرین و ایبوپروفن (بروفن) هستند. این داروها نه فقط ضد درد بوده بلکه تورم و التهاب را نیز کاهش داده و ضد تب هم هستند. همچنین از آنها برای کاهش خاصیت انعقادی خون هم استفاده میشود. این داروها ممکن است در کاهش سرطان های روده بزرگ موثر باشند.
مکانیسم اثر داروی ضد التهاب
مکانیسم عمل داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) به این صورت است که آنها با مهار آنزیم خاصی در بدن، اثر خود را اعمال می‌کنند. آنزیم‌ها پروتئین‌هایی هستند که در بدن موجودات زنده وجود دارند و واکنش‌های شیمیایی را تسهیل می‌کنند. داروهای NSAIDs با مهار آنزیمی به نام سیکلواکسیژناز (COX) عمل می‌کنند. این آنزیم موجب تولید موادی به نام پروستاگلاندین میشود که در نتیجه‌اش روند التهاب و درد را در بدن ایجاد می‌کند. با مهار آنزیم COX، تولید پروستاگلاندین‌ها کاهش می‌یابد و به تبع آن، التهاب نیز کاهش می‌یابد.
آنزیم سیکلواکسیژناز دارای دو نوع است. نوع یک یا COX-1 موجب حفاظت از دیواره معده و دستگاه گوارش در برابر اسید و شیره‌های گوارشی است و همچنین کلیه به درستی کار می‌کند. نوع دو یا COX-2 موجب بروز التهاب میشود. داروهای NSAIDs با مهار هر دو این آنزیم‌ها عمل می‌کنند. به همین دلیل، مصرف آنها ممکن است منجر به عوارض ناراحتی گوارشی و حتی زخم معده شود.
این داروها به دلیل اینکه مهمترین داروهای ضد التهاب، استروئید ها یا کورتیکوستروئیدها هستند که به اختصار به آنها کورتون هم میگویند، پسوند “غیر استروئیدی” را دارند. استفاده از کورتیکوستروئیدها ممکن است عوارض جانبی جدی مانند عارضه پوکی استخوانداشته باشد، اما داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی این عوارض را ندارند.
در داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، انواع مختلفی وجود دارند که قابل استفاده هستند. این انواع شامل آسپرین (Aspirin)، ایبوپروفن (Ibuprofen)، ایندومتاسین (Indomethacin)، ناپروکسن (Naproxen)، دیکلوفناک (Diclofenac)، پیروکسیکام (Piroxicam) و ملوکسیکام (Meloxicam) میشوند. اثرات این داروها تقریباً مشابه یکدیگر است، اما تفاوت‌های کوچکی وجود دارد که ممکن است مصرف برخی از آنها برای بعضی از بیماران مناسب‌تر باشد.
بعضی از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی تنها نوع دوم آنزیم سیکلواکسیژناز را مهار می‌کنند و بنابراین خاصیت ضد التهابی، ضد درد و ضد تب دارند اما اثر نامطلوبی بر روی معده ندارند. همچنین بر روی خاصیت انعقادی خون تاثیری ندارند. داروی معروف این دسته، سلکوکسیب (Celecoxib) نام دارد. با این حال، ممکن است عوارضی مانند شکم درد، تهوع و سوء هاضمه داشته باشند. همچنین، مصرف همزمان داروهای ضد اسید و غذاهای چرب می‌تواند جذب آنها را مختل کند، بنابراین توصیه میشود که همزمان با یکدیگر مصرف نشوند.
