بدون شک، سلامتی انسانها بزرگترین سرمایه آنهاست. امروزه نقش حرکات اصلاحی و درمانی در کاهش ناهنجاریهای روانی و حفظ تعادل اجتماعی و سلامتی انسانها بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است.
تربیت بدنی و علوم ورزشی دارای دانش گسترده و چند وجهی است. به دلیل ساختار چندگانه علمی، این علم به عنوان یک دانش بین رشتهای محسوب میشود و هدف آن به طور کلی بهبود کیفیت زندگی انسان است.
امروزه تربیت بدنی و علوم ورزشی گرایشهای گوناگونی دارد که به تناسب حیطه اختصاصی خود با شاخههای مختلف دانش بشری ارتباط وابسته دارد. این تنوع علمی، جامعیت رشته را افزایش داده و گستردگی و پیچیدگی آن را افزایش داده و نیاز به تربیت متخصصان در هر گرایش را ارتقا داده است.
یکی از مهمترین گرایشهای این رشته، حرکات اصلاحی و درمانی است. موضوع مطالعه در این حوزه، بررسی ضعفها و ناهنجاریهای اکتسابی در ساختمان استخوانی، عضلانی و مفصلی افراد جامعه است. این ناهنجاریها عموماً به دلایلی مانند عادات حرکتی نامناسب، فقر حرکتی، شرایط نامناسب محیطی و با مشخصه تدریجی بودن، به ویژه در دوران کودکی و سنین رشد، ایجاد میشوند. این اختلالات هنوز به حدی شدت نیافتهاند که مشکلات جدی برای فرد مبتلا ایجاد کنند و او را به دست جراح ارتوپد مراجعه کنند یا او را ناگزیر به استفاده از وسایل کمکی و بریسها و پروتزها کنند و به عنوان بیمار شناخته شود. بنابراین، امکان بهبود و اصلاح از طریق حرکات اصلاحی و ورزشهای درمانی وجود دارد.
با توجه به گسترش ورزش حرفهای و آمادگی فیزیکی فراتر از حد تمرین و مسابقات، تغییرات نامطلوب در قامت ورزشکاران در هر رشته اهمیت بیشتری پیدا کرده و حالا تمرکز بر روی ارائه حرکات اصلاحی و درمانی برای پیشگیری و رفع این تغییرات قرار دارد. به طور کلی، موضوع مطالعه در این حوزه به تعادل ساختار فیزیکی بدن یا وضعیت بدنی میپردازد.
برای تشخیص وضعیتهای طبیعی و غیرطبیعی، وضعیت بدنی در حین ایستادن، راه رفتن، نشستن و خوابیدن و همچنین استفاده از وسایل مختلف مانند کفش، کیف، میز، صندلی، اتومبیل و حتی رایانهها مورد بررسی قرار میگیرد. در گذشته، به دلیل جنبههای کاربردی و اجتماعی مفید این رشته، به ویژه در مدارس و در میان کودکان، نوجوانان و جوانان، توجه بیشتری به آن شده بود. اما اکنون با گسترش ورزشهای قهرمانی و نیاز به پیشگیری و اصلاح ناهنجاریهای ورزشکاران، این حوزه تحولات چشمگیری را تجربه کرده است.
انواع حرکات اصلاحی و درمانی
هدف از حرکات اصلاحی و درمانی ، پیشگیری و توانبخشی در پی بروز ناهنجاریها و آسیبهای جسمانی و حفظ وضعیت مناسب است از این رو انواع تمرینها را می توان به جسمانی، روانی، مهارتی و حرکتی تقسیم کرد.
تمرین درمانی
به دنبال تشخیص دقیق، امکان اقدامات تمرین درمانی فراهم می آید. از این رو مربی باید تصمیم بگیرد که چه نوع حرکات اصلاحی و درمانی برای هر فرد مناسب است. اساسا تمرین درمانی ایجاد ثبات و استحکام در دامنه طبیعی حرکت مفصل بوسیله خود فرد می باشد.