اُرتودُنسی (به انگلیسی: Orthodontics) یکی از رشته‌های تخصصی دندانپزشکی است. این کلمه مرکب است از دو واژه لاتین “ارتو” به معنای “راست” و “درست” و “ادوس” یا مشتق آن “دنس” به معنای “دندان”. ارتودنسی یکی از مهمترین رشته‌های تخصصی دندانپزشکی است. همچنین اولین تخصص معرفی شده در دندانپزشکی می‌باشد.
کار ارتودنسی بیشتر تصحیح مال اکلوژن یا جفت شدن نامناسب دندانهاست. این امر می‌تواند ناشی از موقعیت نادرست دندانها و یا دو فک نسبت به هم باشد یا ممکن است درجاتی از هر دو مشکل در یک فرد موجود باشد. درمانهای ارتودنسی ممکن است تنها بر تصحیح موقعیت دندانها و یا تغییر الگو و جهت رشد دو فک (درمانهای ارتوپدیک) متمرکز باشد. از جنبهٔ دیگر می‌توان درمانهای ارتودنسی را به درمان با دستگاه‌های ثابت و متحرک تقسیم نمود. دستگاه‌های ثابت دستگاه‌هایی هستند که در طول درمان نیازی به خارج نمودن آنها از دهان توسط بیمار وجود ندارد و اجزای اصلی تشکیل دهندهٔ آنها براکت و سیم می‌باشد. براکت‌ها همان اجزای کوچکی هستند که توسط چسب خاصی به دندان چسبانده می‌شوند. در بین مردم از اصطلاح سیم کشی دندان یا سیم بستن دندان هم برای اشاره به این عمل استفاده می‌شود. یکی از انواع ارتودنسی ، دستگاه‌های متحرک هستند که بیمار می‌تواند در طول درمان آنها را از دهانش خارج کند، البته گاهی این خارج نمودن ممکن است بنا بر تجویز ارتودنتیست محدود به زمان‌های کوتاهی مانند زمان غذا خوردن یا مسواک زدن باشد. این نوع دستگاه‌ها در بین مردم به “پلاک” مشهورند
دوره درمان ارتودنسی چند سال است؟
درمان به طورمعمول حدودا یک سال ونیم تا ۲سال و نیم طول می کشد، البته به دنبال آن برای حفظ روابط بین دندانی باید تا مدتی از پلاک نگهدارنده استفاده کرد. همانطور که گفته شد، مدت و زمان بستگی به نوع درمان و سن بیمار هم دارد.
درمان های ارتودنسی به چند صورت است؟
به ۲صورت: ۱. متحرک ۲. ثابت روش متحرک به طور معمول برای دختران از ۹ تا ۱۰ سالگی و برای پسران از ۱۰ تا ۱۱ سالگی مناسب است. همچنین درمان از طریق روش ثابت برای دختران ۱۲ تا ۱۳ سالگی(به بعد) و برای پسران ۱۲ تا ۱۴ سالگی(به بعد) انجام می شود.
هزینه ارتودنسی
هزينه درمانهای ارتودنسی بستگی به ميزان مشکل و نوع درمان دارد. در صورتيکه درمانهای مرحله اول با پلاکهای متحرک انجام شود هزينه درمان کمتر خواهد بود ، البته بسته به شدت مشکل و تعداد پلاکهای مورد استفاده مقداری اين هزينه متغير خواهد بود . حدود 30 درصد اين هزينه در ابتدا پرداخت شده و مابقی ظرف 6 ماه بايد تسويه شود . البته در اکثر موارد درمانهای فاز اول بيش از اين مدت (گاها تا 2 سال ) طول می کشد(چون تا رويش تمام دندانهای دائمی بايد بيمار تحت کنترل بوده و اقدامات لازم انجام شود) که ديگر نياز به پرداخت هزينه اضافی در اين مرحله از درمان نمی باشد. پس از رويش تمام دندانهای دائمی درمانهای مرحله دوم که همان درمانهای ثابت ارتودنسی است انجام می شود .البته در صورتيکه افراد در سنين بالاتر مراجعه کرده باشند مستقيما وارد اين مرحله از درمان می شوند. درمانهای ثابت ارتودنسی حدود 18-24 ماه طول کشيده و هزينه های بالاتری نسبت به درمانهای متحرک دارند .در اين درمانها نيز 30 درصد هزينه در ابتدا و مابقی به صورت اقساط ظرف يک سال پرداخت می شود. الباقی درمان بدون دريافت هزينه انجام خواهد شد.در صورت انجام درمانهای ارتودنسی نامرئی با براکتهای سراميکی مقداری هزينه درمان ارتودنسی ثابت افزايش خواهد يافت. در بيمارانی که نياز به درمان ارتودنسی همراه با جراحی فک دارند مقداری هزينه درمان ارتودنسی چون در دو مرحله قبل و بعد از درمان انجام می شود بيشتر خواهد بود و هزينه درمان جراحی که توسط جراح فک و صورت انجام می شود ارتباطی به هزينه های ارتودنسی نخواهد داشت. و باید به این موضوع توجه داشت که هزینه جرم گیری دندان بعد از ارتودنسی در نیز به صورت جداگانه است.