آنژیوگرافی یک روش تصویربرداری از عروق خونی در انواع مختلف از بدن از جمله قلب، کلیه‌ها، مغز و کاروتید استفاده می‌کند. این روش از ماده حاجب و اشعه ایکس استفاده می‌کند.
مهمترین کاربرد آنژیوگرافی بررسی دقیق عروق کرونر قلب است. این روش تصویربرداری اطلاعاتی را ارائه می‌دهد که شاید هیچ روش دیگری قادر به ارائه آنها نباشد. با استفاده از این روش، می‌توان فشارهای داخل قلب را مستقیماً اندازه‌گیری کرده و با تزریق ماده حاجب، عروق کرونر قلب، حفره‌های قلبی و عروق بزرگ را مشاهده کرد. آنژیوگرافی قلب معمولاً برای تایید ناهنجاری‌های داخل قلبی، تعیین موقعیت آناتومیک و اهمیت فیزیولوژیک آنها و بررسی تنگی عروق کرونری قلبی استفاده می‌شود.
قبل از اقدامات درمانی مانند آنژیوپلاستی شریان کرونر، جراحی پیوند عروق کرونر یا جراحی دریچه‌ها، آنژیوگرافی تشخیصی ضروری است. این روش می‌تواند به ما کمک کند تا نحوه درمان و نیاز به آنژیوپلاستی یا جراحی قلب را تعیین کنیم.
انواع مختلف آنژیوگرافی
• آنژیوگرافی کرنری (Coronary Angiography)
• آنژیوگرافی مغزی (Cerebral Angiography)
• آنژیوگرافی محیطی (از دست یا پا) (Peripheral Angiography)
• آنژیوگرافی احشایی (Visceral Angiography)
• آنژیوگرافی ریوی (Pulmonary Angiography)
• آنژیوگرافی لنفاویlumph Angiography) (
• پرتو نگاری بطنی قلب از طرف راست(Right heart ventriculography)
• پرتو نگاری بطنی قلب از طرف چپ(Left heart ventriculography)
• آنژیوگرافی آئورت(Aortography)
• آنژیوگرافی شبکیه‌ای(Retinal Angiography)
• آنژیوگرافی تشدید مغناطیسی(Magnetic Resonance Angiography)
• آنژیوگرافی به روش پرتو نگاری مقطعی کامپیوتری
نحوه انجام آنژیوگرافی
آنژیوگرافی یک روش تصویربرداری از عروق خونی در انواع مختلف از بدن از جمله قلب، کلیه‌ها، مغز و کاروتید استفاده می‌کند. این روش به طور خاص در بررسی عروق کرونر قلب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در آنژیوگرافی، کاتتر یا لوله‌ای باریک از طریق سیاهرگ یا سرخرگهای پا یا دست به سمت قلب هدایت می‌شود و مستقیماً اندازه‌گیری‌ها و تصویربرداری‌های لازم را انجام می‌دهد. اگر کاتتر از سیستم سیاهرگ وارد قلب شود، قلب راست و سرخرگ ریوی مورد بررسی قرار می‌گیرد و اگر از مسیر سرخرگی وارد قلب شود، آئورت، قلب چپ و سرخرگ کرونروی ارزیابی می‌شوند.
اگرچه آنژیوگرافی یک روش تهاجمی قلبی به شمار می‌رود، اما این روش برای بررسی عروق کرونر قلب بسیار موثر و دقیق است. با استفاده از این روش، می‌توان فشارهای داخل قلب را مستقیماً اندازه‌گیری کرده و با تزریق ماده حاجب، عروق کرونر قلب، حفره‌های قلبی و عروق بزرگ را مشاهده کرد.
به دلیل نیاز به بستری در بیمارستان و تشخیصی دقیق، بعضی افراد ممکن است از انجام آنژیوگرافی نگران باشند و ترس داشته باشند. با این حال، این روش یکی از موثرترین روش‌ها برای بررسی عروق کرونر قلب است و می‌تواند به ما کمک کند تا نحوه درمان و نیاز به آنژیوپلاستی یا جراحی قلب را تعیین کنیم.
مزایای سی تی آنژیوگرافی
سی تی آنژیوگرافی قادر است تنگ شدن عروق خونی را به موقع تشخیص دهد و درنتیجه زمان کافی برای درمان وجود دارد.
سی تی آنژیوگرافی جزئیات آناتومیک دقیق تری از عروق خونی نسبت به MRI می‌دهد.
سی تی آنژیوگرافی به عنوان غربالگری بیماران عروقی ایمن تر ، سریع تر و ارزان تر از انژیوگرافی است و بیمار احساس ناراحتی کمتری می‌کند.
آمادگی برای آنژیوگرافی
جهت آمادگی برای آنژیوگرافی باید اقدامات زیر رعایت شود:
- به منظور آمادگی 8-4 ساعت قبل از انجام آنژیوگرافی از خوردن و آشامیدن پرهیز نمائید.
- درصورت داشتن بیماری خاصی پزشک و یا تکنولوژیست را مطلع نمائید.
- ممکن است تا 24 ساعت در بیمارستان یا کلینیک تحت نظر باشید .
- قبل از انجام آزمایش ممکن است شب قبل در بیمارستان بستری گردید.
- ناحیه کشاله ران یا بازو که کاتتر را وارد آن می نمایند بایستی تراشیده شود پس از انجام آنژیوگرافی این ناحیه را تحت فشار قرار میدهند تا دچار خونریزی نشود.
- مزایای آنژیوگرافی بسیار بیشتر از خطرات ناشی از آن است .
عوارض
یکی از عوارض جراحی بازقلبی این است که ممکن است رگ‌ها به خوبی به هم پیوند نخورند و جریان خون به درستی برقرار نشود، که منجر به عدم بهبود درد پس از جراحی یا حتی بروز سکته قلبی حین عمل می‌شود. گاهی اوقات، با وجود پیوند موفق عروق به عروق کرونر، بعد از مدتی رگ پیوندی بسته می‌شود که باعث درد سینه به دنبال فعالیت می‌شود. عفونت در محل جراحی (عفونت بافت نرم) و حتی عفونت استخوان سینه (استئومیلیت) نیز ممکن است رخ دهد. در برخی موارد، هنگام دستکاری در عروق، یک پلاک آترواسکلروز از دیوار رگ جدا شده و با جریان خون به مغز منتقل شده و باعث سکته مغزی می‌شود. همچنین، جراحی بازقلبی دارای بار روانی زیادی برای بیمار است و ممکن است منجر به افسردگی پس از جراحی شود. وضعیت عمومی بیمار پس از عمل، بهبود و ترمیم زخم‌ها، و بازگشت به شغل اولیه، از دیگر مشکلات بیماران پس از جراحی‌های بازقفسه سینه است.
نتیجه انجام آنژیو گرافی
در بیشتر افرادی که آنژیوپلاستی عروق کرونر قلب انجام می دهند، جریان خون در شریانی که پیش از آن بسته یا تنگ بوده است، به طور چشمگیری افزایش می یابد.
معمولا درد قفسه سینه کاهش می یابد و توانایی انجام تمرینات ورزشی بهتر می شود.
انجام آنژیوپلاستی و استنت گذاری به این معنی نیست که بیماری قلبی کاملا رفع شده است.
شما باید عادات و روش زندگی سالمی را ادامه دهید و احتمالا داروهایی را برای اطمینان از پیشگیری از تنگ شدن مجدد شریان مصرف کنید.
اگر علائمی مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس یا علائم مشابه با آنچه پیش از انجام آنژیوپلاستی داشتید عود کرد، با پزشک خود تماس بگیرید.
اگر حتی حین استراحت نیز در قفسه سینه احساس درد داشتید، یا داروی نیتروگلیسیرین برای تسکین درد بی اثر بود، با اورژانس (115) تماس بگیرید.
برای سالم نگه داشتن قلبتان پس از آنژیوپلاستی باید موارد زیر را اجرا کنید:
- سیگار را ترک کنید.
- سطح کلسترول خون خود را پایین بیاورید.
- وزن را در محدوده طبیعی و سالم نگه دارید.
- بیماری های دیگر مانند دیابت یا فشار خون بالا را کنترل کنید.
- به طور منظم ورزش کنید.
توجهات مربوط به لوله‌گذاری داخل رگی
- در کل احتمال خونریزی، عفونت و درد در محل تزریق درون رگی وجود دارد.
- همیشه خطر کمی وجود دارد که کتترهای نرم پلاستیکی به عروق خونی آسیب وارد کنند.
- امکان تشکیل لخته در کتترنیز وجود دارد که بعداً می‌تواند منجر به انسداد عروق خونی شود.
- مواد حاجب در برخی افراد به‌خصوص مبتلایان به دیابت می‌تواند منجر به آسیب کلیه‌ها شوند.
فرد در طول انجام آزمایش آنژیوگرافی بیدار خواهد بود و ممکن است کمی احساس فشار در محل ورود لوله داشته باشد. در مقایسه با سایر آزمایشات تشخیصی قلبی، لوله‌گذاری قلبی خطرهای بیشتری را به همراه دارد. با این وجود زمانی‌که این اقدام تشخیصی توسط یک تیم مجرب انجام گیرد، این آزمایش معمولا بدون عارضه انجام خواهد شد. اغلب افراد چند روز پس از انجام این آزمایش در صورتی‌که عوارض خاصی نداشته باشند می‌توانند به فعالیت‌های معمول روزانه خود برگردند.
از سری مطالب پزشکی عمومی و غیر تخصصی سایت (اطلاعات عمومی و غیر تخصصی پزشکی برای افزایش دانش سلامت و اطلاعات عمومی پزشکی بازدیدکنندگان)